جمهوری آذربایجان در روز ۳۰ اوت ۱۹۹۱ در خلال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی اعلام استقلال نمود.
== ریاست جمهوری ها ==
[[پرونده:Ilham Aliyev in Poland, 2008.jpg |thumb|left|230px|رئیس جمهور کنونی[[جمهوری آذربایجان]] ]]
# محمدامین رسول‌زاده : او حزب مساوات را که از 1329 تشکیل شد و از 1336 تا 1338 در آذربایجان قفقاز به قدرت رسید را از مبلغان [[پان ترکیسم]] (به ترکی : تورکچولوک) به شمار آورده، در عین حال خاطرنشان ساخته است که [[پان تورانیسم]] طرفدار اتحاد همه ترکان جهان و تشکیل دولت واحد ترک، در آذربایجان نفوذ چندانی نداشته و خادمان سیاسی آذربایجان و خصوصاً حزب مساوات، ضمن احساس همبستگی با ترکان دیگر در روسیه و ترکیه و ایران، بر استقلال ملی [[آذربایجان|استان آذربایجان]] تأکید می کردند. پس از برافتادن دولت مساوات، حکومت کمونیستی مدتها از بقایای احساسات [[پان اسلامیسم|پان اسلامیستی]] و [[پان ترکیسم|پان ترکیستی]] موجود در آن سامان در جهت اعمال حاکمیت خود بهره برداری کرد<ref>رئیس نیا، رحیم،"پان ترکیسم"، دانشنامه جهان اسلام، جلد 5، صص 466-472</ref>
