ابن ابی الحدید: تفاوت میان نسخه‌ها

او در [[۱ ذیحجه]] [[۵۸۶ (قمری)|۵۸۶]] قمری ([[۳۰ دسامبر]] [[۱۱۹۰ (میلادی)|۱۱۹۰]]) در [[مداین]] به‌دنیا آمد. پدرش [[قاضی]] بود. در شهر زادگاهش بزرگ شد و [[علم کلام]] و [[علم اصول|اصول]] را فراگرفت.<ref name=cgie>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=794 |عنوان=ابن ابی الحدید |تاریخ بازدید=۸ بهمن ۱۳۸۶ |نویسنده=محمد آصف فکرت |ناشر=دائرةالمعارف بزرگ اسلامی |زبان=فارسی }}</ref> در جوانی به [[بغداد]] رفت و در آن شهر در محضر دانشمندان و بزرگان مشهور بغداد که بیشتر آنها [[شافعی]] مذهب بودند، به کسب علم و دانش پرداخت. در محافل ادبی و علمی شرکت می‌کرد و تا اینکه در زمره عالمان آن زمان درآمد.<ref name=tahoor></ref>

از [[ابوالبقاء عکبری]] و [[ابوالخیر مصدق]] بن شبیب واسطی ادب آموخت‌<ref>عباس، ''تاریخ الادب العربی فی العراق‌''، ۱۳۸۱ق‌/ ۱۹۶۱م، ۷/۳۴۲</ref> و به مناسبت نزدیکی عقیدتی با [[ابن علقمی]] وزیر ادیب و دانشمند مستعصم آخرین خلیفه عباسی در شمار کاتبان دیوان دارالخلافه درآمد<ref>ابن کثیر، ۱۳/۱۹۹-۲۰۰</ref>. از این رو ابن ابی الحدید [[قصاید السبع]] و [[شرح نهج‌البلاغة]] را به نام او نوشت<ref name=cgie></ref>، و در همان زمان و کتاب خود را به نام ''ابن علقمی'' نوشت.<ref name=tahoor></ref>

در سال ۶۴۲ در حمله [[مغولان]] به [[بغداد]] اسیر شد ولی به واسطه وساطت بعضی از بزرگان این شهر از جمله [[خواجه نصیرالدین طوسی]] آزاد شد.<ref name=cgie></ref> او به عنوان ناظر [[حله]]، انتخاب، سپس «خواجه» امیرعلاءالدین طبرس و بعد ناظر بیمارستان عضدی و سرانجام در کتابخانه‌های بغداد به نظارت پرداخت.<ref name=tahoor></ref>

وی در حمله [[هلاکوخان]] به [[بغداد]] در ۶۵۵ قمری محکوم به قتل شد ولی با وساطت بزرگان نجات یافت، اما سال ۶۵۶ ق او در سن ۷۰ سالگی در [[بغداد]] از دنیا رفت.<ref name=tahoor></ref>

بررسی [[شرح نهج‌البلاغه]] او نشان می‌دهد که برخلاف نظر [[ابن کثیر]] که وی را ''شیعی غالی‌'' شمرده است‌<ref>ابن کثیر، ''البدایة و النهایة''، قاهره، ۱۳۵۱ق، ۱۳/۱۹۹</ref>، می‌توان او را [[معتزلی]] معتدلی دانست‌. او در آغاز کتابش اتفاق همه شیوخ معتزلی خود را بر صحت شرعی بیعت با [[ابوبکر]] نقل می‌کند و تصریح می‌نماید که از [[پیامبر اسلام]] نصّی بر آن بیعت وارد نشده، بلکه تنها انتخاب مردم که هم به اجماع و هم به غیراجماع راه تعیین پیشوا شمرده شده، موجب صحت آن است.<ref>ابن ابی الحدید، عبدالحمید، ''شرح نهج البلاغة''، به کوشش محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره، ۱۳۷۸-۱۳۸۴ق‌/۱۹۵۹- ۱۹۶۴م، ۱/۷</ref><ref name=cgie></ref>

بنابراین او در اصول، [[معتزلی]] و در فروع، [[شافعی]] بود و مشربی بین [[تسنن]] و [[تشیع]] برای خود انتخاب کرده بود.<ref name=tahoor></ref> در مباحث عقیدتی خود در [[شرح نهج البلاغه]]، به موافقت با «جاحظ» تصریح دارد به همین جهت او را معتزلی جاحظی می‌دانند.<ref name=tahoor></ref>

او با وجود اینکه [[سنی مذهب]] بود، ولی ارادت خاصی به [[علی]] داشت و به پیروی از مکتب [[معتزله]]، او را از دیگر [[خلفای راشدین]] برتر می‌داند و تصریح می‌کند که او هم در کثرت ثواب و هم در فضایل و خصال حمیده، از دیگران برتر است. این موضوع در کتابش کاملاً مشهود است.<ref name=tahoor></ref>

تألیفات ابن الحدید را تا ۱۵ اثر برشمرده‌اند که مشهورترین آن‌ها چنین است:<ref name=tahoor></ref>