[[پرونده:OS-structure.svg|thumb|450px|ساختار ریزهسته و هستهٔ یکپارچه در سیستمعاملها (به ترتیب)]]
در [[علم رایانه]]، '''ریزهسته''' یا '''میکروکرنل''' یک [[هسته سیستمعامل|هستهٔ]] کامپیوتری است که [[سازوکار|سازوکارهای]]های لازم برای [[پیادهسازی]] [[سیستمعامل]] را فراهم میکند، چیزهایی مانند مدیریت [[فضای آدرس]] سطح پایین، مدیریت [[ریسه (رایانه)|ریسهریسهها]]ها {{انگلیسی|thread management}}، و [[ارتباطات میانپردازهای]]. اگر سختافزار چندین [[سطح دسترسی]] داشته باشد، آنگاه ریزهسته تنها بخشی از [[نرمافزار]] است که بالاترین سطح دسترسی را داراست که معمولاً به آن [[وضعیت هسته]] میگویند. در ساختار ریزهستهای سرویسهای واقعی سیستمعامل مانند [[درایورهای قطعات]]، [[پشتههای پروتوکل]]، [[فایلسیستم|فایلسیستمها]]ها و دستورات [[رابط کاربری]] در [[فضای کاربر]] نگاهداری میشود.
== معرفی ==
[[هسته|هسته سیستمعاملسیستمعاملهای]]های [[سیستمعامل|سیستمعاملهای]]های اولیه، به نسبت کوچک بودند، علت این موضوع تا حدی مربوط به کمبود [[حافظه]] میشد. با رشد کاراییهای [[رایانه]]، تعداد قطعاتی که هسته باید کنترل میکرد نیز افزایش یافت. در اوایل ظهور [[یونیکس]]، با وجود اینکه هسته شامل [[درایور|درایورهای]]های قطعات و مدیریتکنندههای فایلسیستم میشد، اما اغلب هستهها کوچک بودند. هنگامی که [[فضای آدرس]] از ۱۶ بیت به ۳۲ بیت افزایش یافت، طراحی هسته دیگر در قید [[معماری سختافزار]] باقی نماند و هستهها شروع به رشد کردند.
[[بیاسدی|یونیکس (بیاسدی)]] [[برکلی]]، دوران هستههای بزرگ را آغاز کرد. افزون بر ادارهکردن یک سیستمِ پایهٔ متشکل از [[سیپییو]]، [[دیسک|دیسکها]]ها و [[چاپگر|چاپگرها]]ها،، [[بیاسدی]] فایلسیستمهای دیگری را به کار گرفت، از جمله یک [[پشتههای پروتوکل|سیستم شبکهٔ تیسیپی/آیپی]] کامل، و شماری از [[قطعات مجازی]] که اجازه میداد [[برنامه|برنامههای]]های موجود به صورت پنهان در شبکه اجرا شوند. این بزرگشدن برای سالها ادامه یافت و منجر به هستههایی با میلیونها خط دستور در سورسشان شد. در نتیجهٔ این رشد، هستهها بیشتر در معرض [[باگ|باگها]]ها قرار گرفتند و نگهداری آنها به شدت سخت گشت.
ریزهسته برای رفع مشکلات بزرگشدن بیش از حد هستهها طراحی شد. از نظر [[تئوری]]، مدیریت دستورات در ریزهستهها سادهتر است زیرا کد آن در سرویسهای [[فضای کاربر]] تقسیم میشود. این موضوع همچنین باعث افزایش [[پایداری]] و امنیت خواهد شد که نتیجهٔ کاهش مقدار دستورات اجرایی در [[وضعیت هسته]] است. برای مثال اگر یک سرویس شبکه بر اثر [[سرریز حافظه نهان|سرریز حافظهٔ نهان]] دچار خرابی شود، تنها حافظهٔ سرویس شبکه دچار خرابی خواهد شد و بقیهٔ سیستم کاملا کارا خواهد ماند.