سنگ‌نوشته: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
MerlIwBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات افزودن: ta:கல்வெட்டியல்
جز ربات: مرتب‌سازی رده‌ها؛ زیباسازی
خط ۱۲:
از کتیبه‌های مهم دوران باستان در ایران و نواحی اطراف آن یکی کتیبه [[آشور بانیپال]] در ذکر فتح شهر [[شوش]] و وقایع پس از آن <ref>رضا مرادی غیاث‌آبادی، ص ۸</ref>، و دیگر کتیبه‌های دوگانه [[داریوش]] هخامنشی در [[بیستون]] به زبان‌های [[زبان پارسی قدیم|پارسی قدیم]] و [[زبان عیلامی بابلی|عیلامی بابلی]] است، که یکی به کتیبه بزرگ و دیگری به کتیبه کوچک موسوم است.
 
از شاهان هخامنشی کتیبه‌های متعددی در [[تخت‌جمشید]]، [[شوش]]، [[نقش رستم]]، و [[همدان]] برجای مانده‌است <ref>لغت‌نامه دهخدا، ج ۱۱، ذیل «کتیبه»</ref>. کتیبه داریوش اول در شوش را [[فرانسوی|فرانسویان]]ان کشف کردند. این کتیبه مفصل‌تر از کتیبه بیستون و نقش رستم (از کتیبه‌های دیگر این شاه و شاهان دیگر هخامنشی) است. در نقش رستم، محلی در ۴ کیلومتری تخت‌جمشید، چهار مقبره از شاهان هخامنشی به‌صورت [[مغاک|مغاک‌هایی]]‌هایی بر سینه کوهی از سنگ یکپارچه برجای مانده‌است. در این مکان کتبیه‌هایی درباره جنگ‌ها و فتوحات داریوش و [[خشایارشا]] وجود دارد <ref>پرویز رجبی، ج ۳، ص ۳۶۹-۳۷۲</ref>. در همدان نیز کتیبه‌ای از داریوش در [[کوه الوند]] به زبان پارسی، عیلامی، و آشوری نگارش یافته‌است. محتوای آن وصف [[اهورامزدا]] و کمک‌های او و ذکر وقایع سلطنت داریوش است. کتیبه‌ای از خشایارشا نیز در همان مکان با وصف اهورامزدا و ذکر سلطنت او وجود دارد. کتیبه دیگر از [[اردشیر دوم]] برپایه ستونی به سه زبان مذکور است که هم‌اکنون در موزه بریتانیا قرار دارد. مضمون این کتیبه وصف اجداد اردشیر دوم و تالاری است که او بنا نهاده‌است <ref>لغت‌نامه دهخدا، ج ۱۱، ذیل «کتیبه»</ref>.
 
[[پرونده: Ganjnameh inscriptions.jpg|300px|left| گنجنامه همدان ]]
خط ۳۶:
کتیبه‌نگاری خطوط گوناگون از جمله کوفی و ثلث و نستعلیق در بناها و مساجد ایران از زمان [[تیموریان]] و [[صفویان]] در [[اصفهان]] و [[خراسان]] و نقاط دیگر رونق داشته‌است. امروزه هم طراحی این خطوط بین کاشیکاران و خطاطان متداول است.
 
از مشهورترین کتیبه‌نگاران ایرانی و سایر کشورهای اسلامی در سده‌های گذشته می‌توان از [[ارغون بن عبدالله کاملی]] (قرن ۸ق.) نام برد. از آثار او کتیبه دو مدرسه در [[بغداد]] است که به‌قلم ریحان نوشته شده‌اند. دیگر [[مبارکشاه بن قطب تبریزی]] (قرن ۷ق.) است. [[احمد سهروردی|احمد بن سهروردی]] (قرن ۸ق.) نیز کتیبه‌هایی به‌قلم ثلث در بغداد نگاشته‌است (:۳ ۳۱۸). [[عبدالله صیرفی]] (قرن ۸ق.) کتیبه عمارت استاد و شاگرد را در [[تبریز]] تحریر کرده‌است. [[بایسنقر میرزا]] (۷۹۹-۸۳۷ق.)، نیز کتیبه پیش‌طاق [[مسجد گوهرشاد]] در [[مشهد]] را به‌قلم ثلث نگاشته‌است. دیگر [[کمال‌الدین حسین حافظ هروی]] (قرن ۱۰ق.) است که کتیبه سه دانگ ثلث در [[مسجد جامع اصفهان]] کار اوست. [[علی‌رضا عباسی تبریزی]] (متوفی ۱۰۳۸ق.)، کتیبه‌های [[سردر عالی‌قاپو|سردر عالی‌قاپوی]]ی [[قزوین]]، سردر ورودی [[مسجد شاه اصفهان]]، دو کتیبه در ایوان‌های عباسی ضلع غربی و شرقی [[صحن کهنه آستانه رضوی]]، کتیبه گلوی گنبد [[خواجه ربیع]]، و آثاری دیگر را با قلم‌های ثلث و نستعلیق ممتاز نگاشته است<ref>حبیب‌الله فضائلی، ص ۳۱۶، ۳۵۰</ref>.
 
از کتیبه‌نویسان معاصر ایرانی و سایر کشورهای اسلامی می‌توان از [[عبدالحمید ملک‌الکلامی]] معروف به امیرالکّتاب نام برد. از آثار وی یکی کتیبه [[آرامگاه حافظ شیرازی]] و دیگری کتیبه حجاری شده [[موزه ایران باستان]] به خط ثلث است <ref>حبیب‌الله فضائلی، ص ۳۶۹</ref>.
خط ۸۳:
{{خوشنویسی اسلامی}}
 
[[رده:تاریخ‌نگاری]]
[[رده:خوشنویسی]]
[[رده:خوشنویسی اسلامی]]
 
[[رده:تاریخ‌نگاری]]
 
[[ar:علم دراسة النقوش]]