آتشک: تفاوت میان نسخه‌ها

{{دیگر کاربردها|آتشک}}

بیماری '''آتشک''' یا '''بادزدگی''' {{به انگلیسی|Fire Blight}} با عامل باکتریایی Erwinia amylovora یکی از مهمترین بیماری‌های درختان میوه دانه‌دار (سیب، گلابی و به)و گیاهان [[خانواده گلسرخیان]] می‌باشد. این بیماری نوعی از [[بیماری گیاهان]] است که از مهم‌ترین بیماری درختان میوه [[گلابی]] و [[به]] در جهان است. در برخی سال‌ها این بیماری روی درختان سیب خصوصاٌ انواع حساس نظیر رقم فوجی، گالا و ارقام محلی ایران نظیر رقم شفیع آبادی خسارت می‌زند ولی به طور معمول شدت خسارت بیماری آتشک روی درختان سیب از دو میزبان دیگر یعنی گلابی و به به مراتب کم تر است. اولین گزارش در مورد مشاهده بیماری آتشک به سال ۱۷۹۳ میلادی باز ممی گردد. این بیماری برای اولین بار در دره رودخانه هودسن در ایالات متحده آمریکا روی درختان سیب، گلابی و به مشاهده شد. احتمالاً سیب‌های وحشی بومی این قاره میزبان‌های اولیه این بیماری بوده‌اند. بیماری همراه با توسعه باغ‌های سیب و گلابی، به تدریج در تمامی آمریکا و بخشی از کانادا پراکنده شده و سپس همراه با میوه‌های آلوده صادراتی از آمریکا به انگلستان منتقل شد. انتقال بیماری به این کشور موجب انتشار آن در سرتاسر اروپا، ترکیه، مصر، لبنان و سپس ایران شد. این بیماری برای اولین بار در سال ۱۳۶۸ در ناحیه برغان کرج در استان تهران مشاهده شد. بیماری آتشک طی سال‌های اولیه خسارت گسترده‌ای را در استان‌های تهران، قزوین، آذربایجان غربی و شرقی سبب گردید. به همین دلیل بخش قابل توجهی از باغ‌های گلابی احداث شده با استفاده از ارقام حساس یا نیمه حساس به بیماری نظیر ارقام شاه¬میوه، دوشس و پیغمبری (سردرودی) طی این سال‌ها ریشه کن شده و توسعه باغ‌های گلابی برای سال‌های متوالی در این مناطق تقریباٌ بطور کامل متوقف شد. برعکس باغ‌های گلابی احداث شده با استفاده از ارقام متحمل¬تر نظیر ارقام درگزی، اسپادونا و بیروتی، سال‌های طغیان بیماری را با سهولت بیش تری پشت سر گذاشته و مجدداٌ توانستند تولید اقتصادی خود را از سرگیرند. لازم به ذکر است مشاهدات انجام گرفته در مناطق مختلف کشور نظیر استان‌های تهران، قزوین، آذربایجان غربی و خراسان رضوی بیانگر اینست که در صورت ورود بیماری آتشک برای نخستین بار در یک منطقه، میزان خسارت بیماری طی سال‌های ابتدایی بسیار شدید خواهد بود. لیکن به تدریج پس از ریشه کن شدن میزبان‌های بسیار حساس، بیماری به تدریج به تعادل رسیده و فقط در برخی سال‌ها که شرایط آب و هوایی برای توسعه بیماری مناسب است، روی انواع حساس خسارت بیماری قابل توجه خواهد بود. در چنین مرحله‌ای مدیریت مطلوب و به موقع بیماری، علی الخصوص استفاده از ارقام متحمل به بیماری برای احداث باغ >های جدید سبب مهار آن شده و کنترل بیماری بار مالی زیادی به دوش تولید کننده نخواهد گذاشت.