قاعده طلایی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات :جایگزینی پیوند قرمز با مترادف فارسی Antony Flew > آنتونی فلو
YasBot (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۶:
 
این قاعده از دیرباز در [[فرهنگ|فرهنگ‌های]] مختلف جهان به شکل‌های مختلف بیان شده، و در تمامی [[ادیان]] مورد تأیید است؛ و این نشان‌دهنده آن است که گویا این قاعده به طور فطری و ذاتی در طبیعت انسان و نظام درونی تصمیم‌گیرنده اخلاقی بشر وجود دارد. البته نام‌گرفتن آن به «قاعده طلایی» امری متأخر است، و این اصطلاح در قرن ۱۷ یا ۱۸ در اروپا و در [[زبان انگلیسی]] ابداع شده‌است، و به تدریج -پس از [[جنگ جهانی اول]]- به بقیه زبان‌ها راه یافته‌است. <ref>مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیای کرواتی و آلمانی</ref><ref>{{cite web |url=http://www.etymonline.com/index.php?search=golden+rule&searchmode=none |title= Entry for "golden" |author= [[Douglas Harper]]|date= |work=[[واژه‌نامه ریشه‌شناسی زبان انگلیسی برخط]] |publisher=[[واژه‌نامه ریشه‌شناسی زبان انگلیسی برخط]]}}</ref><ref name = "Flew">{{Cite encyclopedia |title=golden rule|editor =[[آنتونی فلو]] | encyclopedia=A Dictionary of Philosophy | publisher = [[Pan Books]] in association with [[Macmillan Publishers|The MacMillan Press]] | year = 1979 | location = London | page = 134 | isbn = 0 330 28359 X}}</ref>
= قاعده طلایی چه چیز هست، چه چیز نیست؟ =<ref>اکثر این بخش برگرفته از آثار گنسلر است:
<ref>اکثر این بخش برگرفته از آثار گنسلر است:
* درآمدی جدید به فلسفه اخلاق، هری جی گنسلر، ترجمه‌ی حمیده بحرینی، نشر آسمان خیال، ۱۳۸۵.
* یک نظریه صوری شده‌ی اخلاقی، هَری جی. گنسلر، ترجمه مهدی اخوان.</ref>
سطر ۵۸ ⟵ ۵۷:
کتاب «نگاهی جامع به قاعده طلایی» <ref>نگاهی جامع به قاعده طلایی، علی چراغی، نشر بوستان کتاب، چاپ اول، ۱۳۹۰.</ref>-با استناد به [[تفسیر قرآن|تفاسیر قرآن]]- معتقد است که ۵ [[آیه|آیه‌ی]] زیر مبتنی بر قاعده طلایی هستند. آیه اول رعایت شکل مثبت قاعده طلایی را توصیه می‌کند، و آیات بعدی کسانی را که شکل منفی قاعده طلایی را رعایت نمی‌کنند تقبیح و مذمت می‌نماید.
 
۱- «عفو داشته باشید و گذشت نمایید: آیا دوست نمی‌دارید که‏ مورد عفو خداوند متعال قرار گیرید؟ و خداوند آن عفوکننده‌‏یعفوکننده‏ی رحمت‌گستر است.»<ref>سوره نور(۲۴)، آیه ۲۲: وَ لْیعْفُوا وَ لْیصْفَحُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ یغْفِرَ اللَّهُ لَکمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحیمٌ</ref>
<ref>سوره نور(۲۴)، آیه ۲۲: وَ لْیعْفُوا وَ لْیصْفَحُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ یغْفِرَ اللَّهُ لَکمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحیمٌ</ref>
 
۲- «وای بر [[کم‌فروشی|کم‌‏فروشانکم‏فروشان]]: آنان که وقتی برای خود پیمانه می‌کنند، حق خود را به‌طور کامل می‌گیرند. امّا هنگامی که می‌خواهند برای دیگران پیمانه یا وزن کنند، کم می‌گذارند! آیا آنها گمان نمی‌کنند که برانگیخته می‌شوند، در روزی بزرگ که مردم در پیشگاه پروردگار جهانیان می‌ایستند؟»<ref>سوره مطفّفین(۸۳)، آیه ۱ تا ۶: وَیلٌ لِّلْمُطَفِّفِینَ(۱) الَّذِینَ إِذَا اکتَالُواْ عَلی النَّاسِ یسْتَوْفُونَ(۲) وَ إِذَا کاَلُوهُمْ أَو وَّزَنُوهُمْ یخْسِرُونَ(۳) أَ لَا یظُنُّ أُوْلَئک أَنَّهُم مَّبْعُوثُونَ(۴) لِیوْمٍ عَظِیمٍ(۵) یوْمَ یقُومُ النَّاسُ لِرَبّ‏ِ الْعَالَمِینَ(۶)</ref>
<ref>سوره مطفّفین(۸۳)، آیه ۱ تا ۶: وَیلٌ لِّلْمُطَفِّفِینَ(۱) الَّذِینَ إِذَا اکتَالُواْ عَلی النَّاسِ یسْتَوْفُونَ(۲) وَ إِذَا کاَلُوهُمْ أَو وَّزَنُوهُمْ یخْسِرُونَ(۳) أَ لَا یظُنُّ أُوْلَئک أَنَّهُم مَّبْعُوثُونَ(۴) لِیوْمٍ عَظِیمٍ(۵) یوْمَ یقُومُ النَّاسُ لِرَبّ‏ِ الْعَالَمِینَ(۶)</ref>
 
۳- «به [[یتیم|یتیمان]] و [[فقیر|مستمندان]] روزی دهید و با آنان به طور شایسته سخن بگویید! کسانی که اگر [[فرزند|فرزندان]] ناتوانی از خود به یادگار بگذارند از آینده آنان می‌ترسند، باید (از ستم درباره یتیمان مردم) بترسند! بنابراین از خداوند پروا کنند و استوار سخن گویند.»<ref>سوره نساء(۴)، آیه ۸ و ۹: وَ الْیتَامَی‏ وَ الْمَسَاکینُ فَارْزُقُوهُم مِّنْهُ وَ قُولُواْ لَهُمْ قَوْلًا مَّعْرُوفًا * وَ لْیخْشَ الَّذِینَ لَوْ تَرَکواْ مِنْ خَلْفِهِمْ ذُرِّیةً ضِعَفًا خَافُواْ عَلَیهِمْ فَلْیتَّقُواْ اللَّهَ وَ لْیقُولُواْ قَوْلًا سَدِیدًا</ref>
<ref>سوره نساء(۴)، آیه ۸ و ۹: وَ الْیتَامَی‏ وَ الْمَسَاکینُ فَارْزُقُوهُم مِّنْهُ وَ قُولُواْ لَهُمْ قَوْلًا مَّعْرُوفًا * وَ لْیخْشَ الَّذِینَ لَوْ تَرَکواْ مِنْ خَلْفِهِمْ ذُرِّیةً ضِعَفًا خَافُواْ عَلَیهِمْ فَلْیتَّقُواْ اللَّهَ وَ لْیقُولُواْ قَوْلًا سَدِیدًا</ref>
 
۴- «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از قسمت‌های پاکیزه اموالی که به دست آورده‌اید [[صدقه|انفاق]] کنید؛ و برای انفاق، به سراغ قسمت‌های نامرغوب آن نروید، که اگر آن را به خودتان می‌دادند جز با چشم‏پوشی و بی‌میلی‏ نمی‌پذیرفتید؛ و بدانید که خداوند بی‌نیاز و ستوده‌است.»<ref> سوره بقره(۲)، آیه ۲۶۷: یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَیباتِ ما کسَبْتُمْ وَ مِمَّا أَخْرَجْنا لَکمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ لا تَیمَّمُوا الْخَبِیثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ وَ لَسْتُمْ بِآخِذِیهِ إِلاَّ أَنْ تُغْمِضُوا فِیهِ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَنِی حَمِیدٌ</ref>
<ref> سوره بقره(۲)، آیه ۲۶۷: یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَیباتِ ما کسَبْتُمْ وَ مِمَّا أَخْرَجْنا لَکمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ لا تَیمَّمُوا الْخَبِیثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ وَ لَسْتُمْ بِآخِذِیهِ إِلاَّ أَنْ تُغْمِضُوا فِیهِ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَنِی حَمِیدٌ</ref>
 
۵- «و برای خدا دخترانی می‌پندارند -منزّه‌است او- و برای خودشان آنچه را میل دارند [قرار می‌دهند]. و هر گاه به یکی از آنها [تولّد] فرزند دختر را خبر دهند چهره‏‌اش [از شدّت خشم] سیاه می‌شود، و [به ناگزیر] خشم و اندوه خود را فرو می‌برد... و چیزی را که خود خوش نمی‌دارند برای خدا قرار می‌دهند، و زبانشان دروغ‌پردازی می‌کند که [سرانجام‏] نیکو از آنِ ایشان است.»<ref>سوره نحل(۱۶)، آیات ۵۷ و ۶۲: وَ یجْعَلُونَ لِلَّهِ الْبَنَاتِ سُبْحَانَهُ وَ لَهُم مَّا یشْتَهُونَ * وَ إِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِالْأُنثیَ‏ ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ کَظِیمٌ... * وَ یجْعَلُونَ لِلَّهِ مَا یکرَهُونَ وَ تَصِفُ أَلْسِنَتُهُمُ الْکذِبَ أَنَّ لَهُمُ الْحُسْنی‏</ref>
 
۵- «و برای خدا دخترانی می‌پندارند -منزّه‌است او- و برای خودشان آنچه را میل دارند [قرار می‌دهند]. و هر گاه به یکی از آنها [تولّد] فرزند دختر را خبر دهند چهره‏‌اشچهره‏اش [از شدّت خشم] سیاه می‌شود، و [به ناگزیر] خشم و اندوه خود را فرو می‌برد... و چیزی را که خود خوش نمی‌دارند برای خدا قرار می‌دهند، و زبانشان دروغ‌پردازی می‌کند که [سرانجام‏] نیکو از آنِ ایشان است.»<ref>سوره نحل(۱۶)، آیات ۵۷ و ۶۲: وَ یجْعَلُونَ لِلَّهِ الْبَنَاتِ سُبْحَانَهُ وَ لَهُم مَّا یشْتَهُونَ * وَ إِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِالْأُنثیَ‏ ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ کَظِیمٌ... * وَ یجْعَلُونَ لِلَّهِ مَا یکرَهُونَ وَ تَصِفُ أَلْسِنَتُهُمُ الْکذِبَ أَنَّ لَهُمُ الْحُسْنی‏</ref>
* برخی<ref>مشارکت کنندگان ویکی‌پدیای نروژی</ref> آیه ۲۷۹ سوره بقره «نه به دیگران ستم می‌کنید، و نه به شما ستم می‌شود» <ref>سوره بقره(۲)، آیه ۲۷۹: لَا تَظْلِمُونَ وَ لَا تُظْلَمُونَ</ref> را هم از مصادیق این قاعده دانسته‌اند.
== قاعده طلایی در روایات اسلامی ==
سطر ۹۶ ⟵ ۹۰:
 
می‌توان گفت قاعده‌ای که [[عیسی مسیح]] بیان کرده، قاعده طلایی است؛ و آنچه در تلمود آمده، قاعده نقره‌ای.
 
 
در منابع اسلامی نیز این قاعده از قول [[پیامبر|پیامبران]] پیشین ذکر شده‌است:
سطر ۱۱۰ ⟵ ۱۰۳:
{{ب|هرچه بر نفس خویش نپسندی|نــیز بر نــفس دیگری مــپسند<ref>کلیات سعدی، ص ۸۲۱</ref>}}
{{پایان شعر}}
 
 
{{شعر}}
{{ب|بشنــو از من سخنـی حـق پدر فرزنـدی|گر به رای من و اندیشه من خرسندی‏}}
{{ب|چیست دانی سرّ دینداری و دانشمندی؟|آن روا دار که گـر بـر تـو رود بـپسندی<ref>کلیات سعدی، ص ۸۳۶</ref>}}
{{پایان شعر}}‏
 
 
{{شعر}}
سطر ۱۲۷ ⟵ ۱۱۷:
{{ب|بر کسی مپسند کز تو آن رسد|کَت نیاید خویشتن را آن پسند<ref>دیوان ناصر خسرو، ص ۴۳۵. و نیز رک: اربعین جامی، ص ۲۲ دیوان ناصر خسرو، سعادتنامه، ص ۵۴۶.</ref>}}
{{پایان شعر}}
 
 
{{شعر}}
{{ب|آن گوی که طاقت جوابش داری|گندم نبری به خانه چون جو کاری}}
{{پایان شعر}}
 
 
همچنین در گلستان سعدی آمده‌است:
سطر ۱۵۰ ⟵ ۱۳۷:
[[رده:اصول اخلاقی]]
[[رده:اصطلاحات مسیحی]]
[[رده:انجیل متی]]
[[رده:فلسفه اجتماعی]]
[[رده:فلسفه قانون]]
[[رده:موعظه بالای کوه]]
 
{{Link GA|de}}