اسفندیار اسفندیاری: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ربات:مرتبسازی عنوانها+تمیزکاری (۲.۸) |
|||
خط ۴۴:
}}
'''اسفندیار اسفندیاری''' (۱۲ اسفند ۱۲۸۸ کرمان، ۱۲ مرداد ۱۳۷۴ تهران) استاد دانشگاه، پژوهشگر و یکی از اولین پیشکسوتان دانش گیاهشناسی ایران است. او اولین ایرانیست که با مدرک دکتری، دروس بیماریشناسی گیاهی و قارچشناسی را تدریس کرد و تحقیقات این دو رشته در ایران را آغاز نموده و نتیجه تحقیقات خود را به سبک مقالات تحقیقاتی امروزی منتشر کردهاست. او را پدر علم بیماریشناسی گیاهی و قارچشناسی ایران میدانند.
== زندگینامه ==
اسفندیار اسفندیاری در دوازدهم اسفند ۱۲۸۸ در کرمان به دنیا آمد. پدرش رستمخان رفعتالدوله ملقب به اسفندیاری، او را برای تحصیل از کرمان به تهران روانه کرد. اسفندیار دوران ابتدایی و دبیرستان را در [[مدرسه سنلویی]] تهران که زیر نظر فرانسویان اداره میشد به پایان رساند. سپس برای ادامه تحصیل راهی فرانسه شد و در [[مدرسه ملی کشاورزی گرینیون]] به تحصیل پرداخت. اما به دلیل مشکلات مالی تحصیلاتش را نیمه تمام گذاشت و به ایران بازگشت. پس از مراجعت تحصیلات خود را در [[مدرسه عالی فلاحت]] کرج که تابع وزارت کشاورزی بود، ادامه داد تا در سال ۱۳۰۷ در سن نوزده سالگی با مدرک لیسانس از این دانشکده فارغالتحصیل شد.
پس از اتمام خدمت نظام وظیفه به دلیل علاقه و شایستگی در فراگیری گیاهشناسی در دوران تحصیل و تسلط کامل به زبان خارجی، در سال ۱۳۰۹ به عنوان معاون و دستیار آقای ژولین گوتیه {{به فرانسوی|Julien Gautier}} کارشناس و استاد گیاهشناسی مدرسه عالی فلاحت کرج برگزیده شد تا در سال ۱۳۱۴ از طرف مدرسه عالی برای ادامه تحصیل به وین اعزام شد.
اسفندیاری در سال ۱۳۱۷ در سن بیست و نه سالگی موفق به کسب مدرک دکترا از مدرسه عالی کشاورزی وین {{آلمانی|Hochschule für Bodenkultur}} شد و به ایران بازگشت و به دستیاری پروفسور اروین گائوبای اتریشی {{آلمانی|Ervin Gauba}} که مدرس گیاهشناسی دانشکده بود پرداخت. در سال ۱۳۲۰ پس از خروج پروفسور گائوبا از ایران در بحبوحه جنگ جهانی دوم به واسطه ورود متفقین به کشور، عهدهدار تدریس دروس گیاهشناسی و بیماریشناسی گیاهی و علفهای هرز شد.
در سال ۱۳۲۴ دانشکده کشاورزی کرج از وزارت کشاورزی جدا شد و به دانشگاه تهران پیوست. اسفندیاری در وزارت کشاورزی باقی ماند و فعالیت خود را در بخش تحقیقات گیاهپزشکی وزارت کشاورزی که در آن زمان آزمایشگاه حشرهشناسی و دفع آفات نباتی نامیده میشد، ادامه داد. او در همان سال پایه و اساس هرباریوم ایران را بنا نهاد و به همراهی دستیارانش مهندس [[عینالله بهبودی شاهسون]] از سال ۱۳۲۴ در بخش گیاهشناسی و علفهای هرز، و دکتر [[قوامالدین شریف]] از سال ۱۳۲۶ در قسمت قارجشناسی و بیماریهای گیاهان در جهت اعتلای هرباریوم کوشید و تا واپسین روزهای عمرش دست از تلاش برنداشت. اسفندیار اسفندیاری در تاریخ ۱۲ مرداد ۱۳۷۴ در سن ۸۶ سالگی و در پنجاهمین سال تاسیس [[هرباریوم ایران]] در [[بیمارستان جم]] تهران به دیار باقی شتافت.<ref name="esfand">[http://botany.iripp.ir/Esfandiari.htm - به مناسبت صدمین سال تولد پروفسور اسفندیار اسفندیاری، دکتر جعفر ارشاد، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، ۲۳ فروردین ۱۳۸۹]</ref
== خدمات و افتخارات ==
[[پرونده:Falahat 1308.png|left|thumb|450px|'''نخستین استادان مدرسه عالی فلاحت و صنایع روستایی ۱۳۰۸ ش'''{{سخ}}
ایستاده از راست: دکتر محمود معاضد، دکتر [[تقی بهرامی]]، میرخانی، دکتر اسفندیار اسفندیاری، ناشناس و رحمتالله شیبانی. نشسته از راست: دکتر جلال افشار، دکتر پرالما فرانسوی، [[احمدحسین عدل]]، [[مصطفی قلی بیات]]، لونی فرانسوی، محمدمظاهر صدیقحضرت، دکتر مرتضی گلسرخی.]]
اسفندیاری تمام طول خدمت دولتی خود را در [[وزارت کشاورزی]] گذراند و تنها مدت کوتاهی بین سالهای ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۴ خورشیدی، همزمان با وزارت مهندس [[منصور عطائی]] در وزارت کشاورزی، مامور به خدمت در امور کشاورزی شرکت نفت در آبادان بود.
وی در طول خدمت خود عهدهدار ریاست اداره کل بررسیها (۱۳۲۵ تا ۱۳۲۹)، مدیریت کل حفظ نباتات (۱۳۳۴ تا ۱۳۳۸)، معاونت فنی وزیر کشاورزی (۱۳۳۸ تا ۱۳۴۳)، ریاست بخش تحقیقات رستنیها در موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور (۱۳۴۳-۱۳۵۰)، ریاست موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور (۱۳۴۵ تا ۱۳۵۳) بود. او در سال ۱۳۵۳ (در سن ۶۵ سالگی) از کارهای اداری بازنشسته شد. دکتر اسفندیاری پس از ورود به خدمت دولتی از سال ۱۳۰۹ تا ده روز مانده به زمان فوتش یعنی حدود ۶۵ سال به طور مستمر به عنوان استاد و پژوهشگر گیاهشناسی و قارچشناسی فعالیت مستمر داشت.
او به زبانهای فرانسه، آلمانی و انگلیسی تسلط و به زبان لاتین آشنایی داشت و در سایه فعالیتهای تحقیقاتی و علمیاش، در مراکز بینالمللی علمی داخل و خارج از کشور کاملا شناخته شدهبود. بر این اساس تعداد زیادی گیاه، قارچ و حشره توسط دانشمندان دیگر به نام و افتخار او نامگذاری شدهاند.
دکتر اسفندیاری موفق به دریافت مدال لیاقت در کشاورزی از کشور فرانسه در سال ۱۹۵۸، مدال افتخار و حمایل از اتریش در سال ۱۹۶۲، مدال [[لژیون دونور]] فرانسه از دست [[ژنرال دوگل]] رییس جمهور پیشین فرانسه در سال ۱۹۶۳، مدال خدمت با ستاره از کشور آلمان در سال ۱۹۷۰ و تقدیرنامه حسن انجام خدمت از وزارت کشاورزی ایران در پانزدهم فروردین ۱۳۷۲ شدهاست.<ref>[http://botany.iripp.ir/DepPages/Depveteran.htm پیشکسوتان بخش تحقیقات رستنیها، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، ۲۶ دی ۱۳۸۸]</ref>
== هرباریوم ملی گیاهان ==
اسفندیاری بانی هرباریوم ملی گیاهان ایران بود که امروزه با نام هرباریوم ملی گیاهان وزارت جهاد کشاورزی شناخته میشود و در سالنی به نام دکتر اسفندیار اسفندیاری جای دارد. فعالیت قسمت گیاهان گلدار با شروع جمعآوری این نوع رستنیها در سال ۱۳۲۷ توسط اسفندیاری، پروفسور کارل هاینس رشینگر گیاهشناس معروف اتریشی و پاول آلن گیاهشناس سوئیسی آغاز شد. ابتدا نمونههایی که اسفندیاری و همراهانش در استانهای کرمان، بلوچستان، خراسان و قسمتی از شمال ایران جمعآوری کرده بودند در این هرباریوم قرار گرفت، اما در شصت سال گذشته به غنای این مجموعه افزوده شدهاست.
مسئولیت این هرباریوم در دو دروه، یکبار در
== آثار و مقالات ==
اسفندیاری علاوه بر آموزش تعداد زیادی از دانشجویان کشاورزی، مولف بیست و یک عنوان اثر علمی تحقیقاتی در زمینههای قارچشناسی، گیاهشناسی و بیماریشناسی گیاهی است که به شکل انفرادی یا با مشارکت دیگر دانشمندان تهیه و در مجلات علمی ایران یا خارج از کشور به چاپ
وی اولین مقاله علمی خود را با همراهی استادش پروفسور آدولف اشتاف {{آلمانی|Adolf Staffe}} در سال ۱۳۱۶
همچنین در نگارش نخستین مقاله تخصصیاش از مشارکت پروفسور فرانس پتراک {{آلمانی|Franz Petrak}} قارچشناس بلندآوازه اتریشی در زمینه قارچشناسی بهره برد و مقالهاش را با عنوان ''Beiträge zur Kenntnis iranischen Pilzflora'' در سال ۱۳۲۰ در مجله ''Annales Mycologici'' جلد ۳۹ در [[برلین]] به چاپ رساند.<ref name="esfand"/>
او در سال ۱۳۲۴ فهرستی از قارچهای گردآوری شده در ایران را به زبان فارسی منتشر کرد که اولین نوشته فارسی در زمینه قارچشناسی گیاهی محسوب میشود. در ادامه فهرستهای شماره دو، سه و چهار قارچهای ایران توسط او تا سال ۱۳۳۰ تکمیل و ارائه شدند. از دیگر مقالات مرجع دکتر اسفندیاری در زمینه بیماریهای گیاهی میتوان به مقالات زنگهای غلات در ایران، سیاهکلهای غلات ایران و بیماریهای گیاهان زراعی درختان میوه نواحی سوبتروپیکی شمال ایران اشاره کرد.
دکتر اسفندیاری عضو هیات تحریریه مجلات آفات و بیماریهای گیاهی از ۱۳۲۵ تا ۱۳۶۰، بیماریهای گیاهی از ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۸ و Sydowia از ۱۹۴۷ تا ۱۹۵۵ میلادی بود.
== برخی از آثار<ref>[http://www.fungiran.blogfa.com/post-47.aspx پیشکسوتان قارچشناسی ایران: دکتر اسفندیار اسفندیاری، وبلاگ قارچهای ایران، ۵ اسفند ۱۳۸۸]</ref> ==
سطر ۹۱ ⟵ ۹۰:
== منابع ==
{{پانویس}}
[[رده:استادان دانشگاه تهران]]
|