نجاشی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات:افزودن الگو ناوباکس {{روحانی‌های شیعه}}+تمیز(۲.۷)
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات:افزودن الگو ناوباکس {{تاریخ‌نگاران دوره اسلامی}}+املا (۴٫۳)
خط ۴:
ابوالعباس (یا ابوالحسن) <ref>میرزا محمد باقر خوانساری موسوی اصفهانی، ج۱، ص۶۰ </ref><ref>مجيد معارف، ص ۳۹</ref> احمد بن علی بن عباس بن محمد بن عبدالله بن ابراهیم بن محمد بن عبدالله اسدی معروف به نجاشی از علمای امامی مذهب قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری و یکی از متخصصان برجسته علم رجال و کتابشناسی است که می توان او را سرآمد رجال نویسان شیعه دانست<ref>آقا بزرگ طهرانی، ج ۱۰، صص۱۵۴٬۱۵۵</ref><ref> سید علی میر شریفی، ص ۱۶۴ </ref><ref>عبدالهادی فقهی زاده و مجید بشیری، ص۱۴۲</ref>. علت شهرت وی به نجاشی مشخص نیست، اما ظاهراً لقب ابن کوفی و بغدادی نجاشی به معنای کوفی بودن پدر وی و رشد و نمو یافتن خودش در بغداد باشد <ref>نرگس مجیدی نسب، ص۱۱۹</ref>. در مورد سال تولد نجاشی میان برخی از محققین و رجالیون اختلاف وجود دارد. شبیری زنجانی در مقاله ای سعی نموده با بررسی دلایل این محققین و کتب فهرست و رجالی ضمن ارزیابی و نقد، این اختلاف را حل نماید. وی پس از این بررسی و ارائه شواهد تاریخی، سال ۳۷۲هـ را (که همان نظر ''علامه حلی'' است<ref>علامه حلی، خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال، ص۲۱ </ref> ) را به عنوان سال صحیح ولادت نجاشی اثبات می کند <ref> سيد موسي شبیری زنجانی، مجله نور علم، مرداد۱۳۶۴، شماره۱۱، صص۱۰-۲۶</ref><ref> سيد موسي شبیری زنجانی، مجله نور علم، مرداد۱۳۶۴، شماره۱۲، صص ۴-۲۵</ref> .{{سخ}}خانواده او اسدی از خاندانهای علمی و شیعه امامی کوفه بودند. نسب وی به عدنان جد بیستم پیامبر(ص) می رسد <ref> احمد بن علی نجاشی، ۱۴۲۴ق – ۱۳۸۲ش، ص۱۰۱</ref> که در نتیجه از اعراب اصیل حجازی به شمار می آید.<ref>سيد علي میر شریفی، ص۱۷۰</ref> جد هفتم او، عبدالله اسدی (که مانند ابوالعباس، به نجاشی ملقب و معروف بود) از اصحاب امام صادق (ع) به شمار می رفت<ref>همان</ref><ref>احمد بن علی نجاشی، ۱۴۲۴ق – ۱۳۸۲ش، ص۱۰۱</ref> . «رساله و نامه عبدالله نجاشی به امام صادق (ع)» که به '''«الرساله الاهوازیه»''' یا '''«اربعین حدیثاً من حقوق الاخوان»''' نیز معروف است، رساله ای معروف در شیعه که یکی از اصول اربعه مائه شیعه محسوب می شود.<ref>نرگس مجیدی نسب، ص۱۱۹</ref> احمد ملقب به «ابوالعباس» جد دوم نجاشی نیز از راویان موثق حدیث شیعه و از صحابه امام رضا(ع) بوده است.{{سخ}}علی بن احمد پدر نجاشی نیز از علما و محدثان مشهور در کوفه و بنا به گفته خود نجاشی، استاد ثقه بود <ref>نرگس مجیدی نسب، ص۱۲۰</ref>. علی بن احمد در سفر «شیخ صدوق» به بغداد در سال ۳۵۵هـ.ق از او حدیث شنید و کتابهایش را سماع کرد <ref>سيد محمد عمادی حائری، پاییز ۸۷، ص۱۴۴</ref>. به نظر می آید بیشتر عمر نجاشی برای کسب دانش در بغداد سپری شده باشد، ولی از اشاراتی که خود او در کتاب رجالش دارد چنین بر می آید که وی به مکه و دیگر شهرهای عراق همچون کوفه، بصره و سامراء نیز سفرهایی داشته و از مشایخ آنجا اجازه روایت گرفته است<ref>همان</ref><ref>نرگس مجیدی نسب، ص۱۲۰</ref>.
== استادان ==
نجاشی همراه و در کنار علمای بزرگ معاصرش چون [[شیخ طوسی]]، [[سید رضی]]، [[سید مرتضی]] و سلار بن عبدالعزیز نزد [[شیخ مفید]] شاگردی کرد و بسیاری از کتب علمای [[شیعه]] را از او اخذ نمود <ref>همان</ref><ref> غلامرضا عرفانیان، هـ.ق۱۴۱۷ق؛ ج۱، ص۴ </ref><ref> میرزا حسین نوری طبرسی، ۱۴۱۵هـ.ق؛ ج۳؛ صص۴۲۱-۴۲۴</ref>. البته سید مرتضی نیز استاد او محسوب می شده است. او از اساتید بسیاری در حوزه های مختلف استفاده کرد که تاکنون ۴۸ نفر از آنها در کتب مختلف ثبت شده اندشده‌اند.<ref> همان</ref> البته بر طبق اشاره های خود نجاشی در کتابش تعداد استادانش به سی تن بیشتر نمی رسدنمی‌رسد<ref> محمد دریاب نجفی، ۱۴۱۳هـ.ق؛ صص۱۸8-۱۸7</ref>. به غیر از افراد نام برده، مهمترین استادان نجاشی خصوصاخصوصاً در [[علم رجال]] عبارتند از: احمد بن حسین بن غضائری (رجالی معروف صاحب کتاب «الضعفاء»م۴۱۱هـ.ق)، حسین بن عبدا...، پدر غضائری؛ احمد بن محمد بن عبید بن حسن جوهری (م۴۰۱هـ)، ابن عبدون بزار(م۴۲۳ق)، ابن نوح بصری(م۴۲۰ق)، عباس بن علی کلوذانی(م۴۱۴ق)، عبدالواحد بن مهدی (م۴۱۵ق)، احمد بن علی بن عباس سیرافی (که نجاشی از او به بزرگی یاد کرده است <ref>نرگس مجیدی نسب، ص۱۲۲</ref>)، احمد بن محمد بن عمران معروف به ابن الجندی( نجاشی در کتابش گفته که این شخص، وی را با اساتید مشهور آن دوران آشنا ساخت. [[آقا بزرگ طهرانی]] او را نخستین استاد نجاشی می داند<ref>[[آقابزرگ طهراني[[، الذریعة، ج۲، ص۴۴۹</ref> ) و ابوالعباس احمد بن علی بن نوح سیرافی( از رجالیون معروف زمانه که به خاطر احترام زیاد به نجاشی، طی وصیتی تمام کتابهایش را، که در آنها بسیاری از کتب مشایخ [[شیعه]] وجود داشت، به او بخشید <ref>نرگس مجیدی نسب، ص122-120</ref><ref> مجيد معارف، ص۴۰</ref><ref> عمادی حائری، ص۱۴۴</ref>
== تخصص و شهرت ==
با وجود آنکه نجاشی در حوزه های مختلف دینی و فقهی تحصیل کرد اما تخصص وی در فن [[رجال]] و جرح و تعدیل راویان است. میزان اعتبار و شهرت او به حدی است که حتی برخی کتاب او را از [[شیخ طوسی]] و [[کشی]] مستندتر و برتر دانسته انددانسته‌اند<ref>سيد علي میر شریفی، ص ۱۶۴</ref><ref>محمد تقي دیاری بیگدلی؛ ص ۲۱۶</ref> . به عنوان نمونه علامه حلی در تعارض نظر [[شیخ طوسی]] با نجاشی، نظر نجاشی را به دلیل تخصص و داشتن مشایخ بیشتر در فن رجال ترجیح می دهد.<ref>علامه حلی، صص۱۹7-۱۹6</ref><ref> رحیمه شمشیری و مهدی جلالی، 1388، ص۱۰۵</ref>
== درگذشت ==
احمد بن علی نجاشی در جمادی الاولجمادی‌الاول سال ۴۵۰ هـ.ق پس از سرکوبی شیعیان [[بغداد]]به [[مطرآباد]](روستایی در [[سامراء]] در نزدیکی رود [[فرات]]) نقل مکان کرد و در همانجا نیز در سن ۷۸ سالگی در گذشت.<ref>علامه حلی، ص۲۱ </ref><ref> سيد علي میر شریفی، ص ۱۷۰</ref><ref> عمادی حائری، ص۱۴۴</ref><ref> نرگس مجیدی نسب، ص۱۲۰</ref>
== آثار ==
* '''فهرست اسماء مصنفی الشیعه''' معروف به [[رجال نجاشی]] (از میان کتابهای او تنها این کتاب در دست می‌باشد.<ref>سيد علي میر شریفی، ص۱۷۱</ref><ref> عمادی حائری، ص ۱۴۴</ref><ref> نرگسمجیدی نسب، صص۱۲4-۱۲3</ref>.)
خط ۱۷:
* '''اخبار الوکلاء الاربعه''' (تنها سبحانی به این کتاب اشاره کرده است.<ref>جعفر سبحانی، صص۵۲-۶۳ به نقل از محمد تقی دیاری بیگدلی، ۱۳۸۴، ص۲۱۳</ref> )،
* '''اخبار بنی سنسن''' (درباره خاندان زرازه بن اعین <ref>اشاره نجاشی به این کتاب در فهرست: ذیل نام احمد بن محمد بن محمد ابوغالب زراری، صص۸۳٬۸۴</ref>)
* [احتمالااحتمالاً] '''کتابی در تفسیر''' <ref>آقابزرگ طهراني، ج ۳، ص۲۸۱, ج۴، ص۳۱۷, ج۵، ص۱۴۰</ref><ref>خيرالدين زرکلی، بی تا، ج۱، ص۱۷۲</ref>
== ارجاعات ==
{{پانویس}}
خط ۲۴:
* خوانساری، موسوی اصفهانی، میرزا محمد باقر، روضات الجنات فی احوال علماء و السادات، مکتبه اسماعیلیان، بی تا، ج۱، ص۶۰ و نیز: معارف، مجید، مقایسه دیدگاههای رجالی نجاشی و شیخ طوسی، مجله مقالات و بررسیها، دفتر ۶۲، زمستان ۱۳۷۶،
* دیاری بیگدلی، محمد تقی، داوری در باب تعارض آرای نجاشی و دیگر رجال شناسان متقدم شیعه، فصلنامه علمی- تخصصی علوم حدیث، شماره ۳۵-۳۶، بهار و تابستان ۱۳۸۴،
* زرکلی، خیر الدین، الاعلام قاموس تراجم، لبنان، بیروت، دار العلمدارالعلم للملایین، چاپ پنجم، بی تا، ج۱،
* سبحانی، جعفر، ترجمه کلیات علم رجال ترجمه مسلم قلی‌پورگیلانی و علی‌اکبر روحی، ‏ انتشارات قدس‏‫‏، قم، ۱۳۸۴
* شبیری زنجانی، سید موسی، ابوالعباس نجاشی و عصر وی،(۱)، مجله نور علم، مرداد۱۳۶۴، شماره۱۱،
خط ۴۰:
 
{{روحانی‌های شیعه}}
{{تاریخ‌نگاران دوره اسلامی}}
[[رده:روحانیان شیعه]]