سید فخرالدین شادمان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
تفکر (بحث | مشارکت‌ها)
ابرابزار، اصلاح ارقام
 
تفکر (بحث | مشارکت‌ها)
جز ویرایش با ابرابزار
خط ۱:
{{رده-نیاز}}
'''سید فخرالدین شادمان''' (1286۱۲۸۶-1346۱۳۴۶ شمسی) در تهران متولد شد و پس از شصت سال زندگی بر اثر بیماری سرطان لوزالمعده در لندن وفات یافت.<ref>م - خ - م «فخرالدین شادمان، زندگی و آثار او»، ص 873۸۷۳.</ref> پدرش حاج سید ابو تراب نام داشت و روحانی بود. تحصیلات اولیه او با علوم قدیمه گشت. دورهٔ مقدمات زبان و ادبیات عرب و فقه و اصول را در مدارس میرزا صالح و خان مروی‌مروی در طهران انجام داد. و همین رشته را نزد آقا سید محمود حیاط شاهی و آقا شیخ محمد تقی‌تقی نهاوندی ادامه داد، سپس به تکمیل علوم جدید پرداخت. تحصیلات اولیهٔ خود را در مدارس‌مدارس کمال و تدین و دارالفنون آغاز کرد، سپس دورهٔ دارالمعلمین عالی مرکزی (دانشسرای عالی) را در سال 1304،۱۳۰۴، و دورهٔ مدرسه عالی حقوق تهران را در 1306۱۳۰۶ به پایان رسانید، باین‌باین وسیله تحصیلات علوم قدیم و جدید را با یکدیگر جمع کرد و همین امر موجب گردید که در مدت زندگی خود دارای تعصب قشری نبود و تمدن جدید را بدون مطالعه و دقت قابل قبول‌قبول نمی‌دانست.<ref>همان‌جا</ref> در سال 1304۱۳۰۴ شمسی از دانشکدهٔ حقوق دانشگاه پاریس و در سال 1318۱۳۱۸ از دانشکدهٔ علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه لندن به اخذ درجه دکتری نائل گردید. دو سال در کمبریج‌کمبریج انگلستان اقامت کرد و در دانشگاه کمبریج به مطالعه پرداخت. یکسال هم دورهٔ دانشگاه‌دانشگاه هاروارد آمریکا را طی کرد.<ref>همان مقاله، ص 873۸۷۳</ref><ref>بروجردی، روشنفکران ایرانی و غرب، ص 295۲۹۵</ref><ref>قیصری، روشنفکران ایران در قرن بیستم، ص 146۱۴۶-147۱۴۷.</ref>
 
== پست‌های اجرایی ==
مدیر دفتر محاکم بدایت تهران 1306۱۳۰۶ شمسی؛ عضو محکمه تجارت 1307؛۱۳۰۷؛ معاون پارکه دیوان جزای عمال دولت 1308؛۱۳۰۸؛ مستنطق تهران؛ معاون نمایندگی دولت ایران در شرکت سابق نفت ایران و انگلیس 1311؛۱۳۱۱؛ کفیل نمایندگی دولت ایران در شرکت سابق نفت ایران و انگلیس 1318؛۱۳۱۸؛ نمایندهٔ دولت ایران در کنفرانس تربیتی آکسفورد 1314؛۱۳۱۴؛ رئیس شرکت سهامی بیمه ایران‌ایران 1326؛۱۳۲۶؛ وزیر اقتصاد، دوبار 1327۱۳۲۷ و 1332؛۱۳۳۲؛ وزیر کشاورزی 1327؛۱۳۲۷؛ بازرس دولت در بانک کشاورزی و هنر؛ رئیس شورای عالی سازمان برنامه 1332؛۱۳۳۲؛ رئیس شورای هدایت‌هدایت ملی 1333؛۱۳۳۳؛ رئیس کمک‌های فنی سازمان ملل متحد؛ رئیس ایرانی صندوق مشترک ایران‌ایران و آمریکا 1333؛۱۳۳۳؛ وزیر دادگستری 1333؛۱۳۳۳؛ نایب تولیت عظمی آستان قدس رضوی 1334؛۱۳۳۴؛ استاندار خراسان؛ سرپرست ادارهٔ کل انتشارات و تبلیغات؛ رئیس هیئت نمایندگی ایران‌ایران در کنفرانس علوم اداری در استانبول 1332؛۱۳۳۲؛ عضو فرهنگستان ایران؛ عضو شورای عالی‌عالی فرهنگ؛ عضو شورای فرهنگی سلطنتی؛ عضو هیئت امناء کتابخانهٔ سلطنتی پهلوی؛ عضو شورای عالی‌عالی فلسفه و علوم انسانی؛ نایب رئیس مرکز بین المللی تحقیق در فرهنگ و تمدن ایران.<ref>مقالهٔ «فخرالدین شادمان، زندگی و آثار او»، ص 873۸۷۳-874۸۷۴.</ref><ref>[http://www.iraninsurance.ir/services/modir/4382//sismodule/user/content_view.php/sisOp/view/دکتر-سيدسید-فخرالدينفخرالدین-شادمان.html]</ref> <ref>بروجردی، ص 91۹۱.</ref><ref>قیصری، روشنفکران ایران در قرن بیستم، ص 147۱۴۷.</ref>
 
مدیر دفتر محاکم بدایت تهران 1306 شمسی؛ عضو محکمه تجارت 1307؛ معاون پارکه دیوان جزای عمال دولت 1308؛ مستنطق تهران؛ معاون نمایندگی دولت ایران در شرکت سابق نفت ایران و انگلیس 1311؛ کفیل نمایندگی دولت ایران در شرکت سابق نفت ایران و انگلیس 1318؛ نمایندهٔ دولت ایران در کنفرانس تربیتی آکسفورد 1314؛ رئیس شرکت سهامی بیمه ایران‌ 1326؛ وزیر اقتصاد، دوبار 1327 و 1332؛ وزیر کشاورزی 1327؛ بازرس دولت در بانک کشاورزی و هنر؛ رئیس شورای عالی سازمان برنامه 1332؛ رئیس شورای هدایت‌ ملی 1333؛ رئیس کمک‌های فنی سازمان ملل متحد؛ رئیس ایرانی صندوق مشترک ایران‌ و آمریکا 1333؛ وزیر دادگستری 1333؛ نایب تولیت عظمی آستان قدس رضوی 1334؛ استاندار خراسان؛ سرپرست ادارهٔ کل انتشارات و تبلیغات؛ رئیس هیئت نمایندگی ایران‌ در کنفرانس علوم اداری در استانبول 1332؛ عضو فرهنگستان ایران؛ عضو شورای عالی‌ فرهنگ؛ عضو شورای فرهنگی سلطنتی؛ عضو هیئت امناء کتابخانهٔ سلطنتی پهلوی؛ عضو شورای عالی‌ فلسفه و علوم انسانی؛ نایب رئیس مرکز بین المللی تحقیق در فرهنگ و تمدن ایران.<ref>مقالهٔ «فخرالدین شادمان، زندگی و آثار او»، ص 873-874.</ref><ref>[http://www.iraninsurance.ir/services/modir/4382//sismodule/user/content_view.php/sisOp/view/دکتر-سيد-فخرالدين-شادمان.html]</ref> <ref>بروجردی، ص 91.</ref><ref>قیصری، روشنفکران ایران در قرن بیستم، ص 147.</ref>
 
== سمت‌های آموزشی ==
تدریس درس‌های فارسی، فرانسه و تاریخ در مدارس‌مدارس ثروت، علمیه و ادب، مظفری و کمالیه؛ تدریس فرانسه و انگلیسی در سال 1305۱۳۰۵ در دارالمعلمین‌دارالمعلمین عالی مرکزی؛ تدریس در دانشکدهٔ تحقیقات و السنه شرقی دانشگاه لندن (1322۱۳۲۲-1313۱۳۱۳). از سال 1329۱۳۲۹ شمسی به بعد در دانشگاه تهران به تدریس تاریخ اسلام اشتغال داشت و از استادان‌استادان ممتاز به شمار می‌رفت. همچنین ریاست گروه آموزشی رشته تمدن و فرهنگ اسلامی دانشکدهٔ‌دانشکدهٔ الهیات و معارف اسلامی را نیز به‌عهده داشت.<ref>مقالهٔ «فخرالدین شادمان، زندگی و آثار او»، ص 874۸۷۴</ref> <ref>بروجردی، ص 89۸۹-91۹۱.</ref><ref>قیصری، روشنفکران ایران در قرن بیستم، ص 146۱۴۶-147۱۴۷.</ref>
 
تدریس درس‌های فارسی، فرانسه و تاریخ در مدارس‌ ثروت، علمیه و ادب، مظفری و کمالیه؛ تدریس فرانسه و انگلیسی در سال 1305 در دارالمعلمین‌ عالی مرکزی؛ تدریس در دانشکدهٔ تحقیقات و السنه شرقی دانشگاه لندن (1322-1313). از سال 1329 شمسی به بعد در دانشگاه تهران به تدریس تاریخ اسلام اشتغال داشت و از استادان‌ ممتاز به شمار می‌رفت. همچنین ریاست گروه آموزشی رشته تمدن و فرهنگ اسلامی دانشکدهٔ‌ الهیات و معارف اسلامی را نیز به‌عهده داشت.<ref>مقالهٔ «فخرالدین شادمان، زندگی و آثار او»، ص 874</ref> <ref>بروجردی، ص 89-91.</ref><ref>قیصری، روشنفکران ایران در قرن بیستم، ص 146-147.</ref>
 
== آثار ==
* «کتاب بی‌نام» در سال دوم‌دوم انتشار روزنامهٔ اطلاعات در سال 1306۱۳۰۶ به‌صورت پاورقی انشار یافت (چاپ دوم 1335۱۳۳۵)
 
* «در راه هند» (چاپ دوم 1335۱۳۳۵)
* «کتاب بی‌نام» در سال دوم‌ انتشار روزنامهٔ اطلاعات در سال 1306 به‌صورت پاورقی انشار یافت (چاپ دوم 1335)
* «تسخیر تمدن فرنگی»، تهران، ۱۳۲۶.
* «در راه هند» (چاپ دوم 1335)
* «تسخیرتاریکی تمدنو فرنگیروشنائی»، تهران، 1326سنایی، ۱۳۴۴.
* «تاریکیتراژدی و روشنائیفرنگ» تهران، سنایی،کتابخانهٔ طهوری، 1344۱۳۴۶.
* «تراژدی فرنگ» تهران، کتابخانهٔ طهوری، 1346.
* «تاریخ قرون جدید»
* «روابط ایران و انگلیس تا سال 1815۱۸۱۵»
* «حکایتی و اشارتی»، تهران، 1342۱۳۴۲.
* ترجمهٔ کتاب تاریخ قرون جدید،تألیفجدید، تألیف آلبرماله
* ترجمهٔ داستان‌داستان عشق و محبت، گالاته، 1306۱۳۰۶.
* ترجمهٔ قسمتی از رمان آناکانین‌آناکانین تولستوی از فرانسه در روزنامهٔ طوفان
 
سردبیری طوفان هفتگی‌هفتگی ادبی در سا‌ل‌هایسال‌های 1306۱۳۰۶ و 1307۱۳۰۷ به عهده داشت و با مطبوعات (روزنامهٔ اطلاعات 1305،۱۳۰۵، روزنامهٔ اقدام 1306،۱۳۰۶، طوفان هفتگی شمارهٔ 1۱ و 14۱۴ و 16،۱۶، مجلهٔ صبا شمارهٔ 18،۱۸، مجلهٔ سخن، مجلهٔ مهر شمارهٔ‌شمارهٔ 10۱۰ سال 1331،۱۳۳۱، مجلهٔ یغما و غیره) همکاری‌همکاری داشت. برخی از مقالات که در نشریات فوق به این شرح است:«از فرشته بهتر» با امضای آموزگار،«عظمت ایران»، «دستور زبان فارسی»، «نعمت جهل»، «دانشگاه‌های‌دانشگاه‌های قم و دانشگاه‌های دیگر ایران»، «صورت و معنی»، «جویندگی در طلب کیمیای سعادت آفرین»، «تراژدی فرنگ». به مناسبت هزارمین سال ولادت فردوسی‌فردوسی در سال 1313۱۳۱۳ خطابه‌ای در مجلس جشن منعقد در سفارت ایران در لندن و پاریس ایراد کرد. سخنرانی دیگری تحت عنوان «از سه قوم، تربیت فرانسوی و انگلیسی و آلمانی‌آلمانی کدامیک برای ایران مفیدتر است؟»در سال 1312۱۳۱۲ در تالار [[کولژ دو فرانس]] پاریس‌پاریس داشت. خطابهٔ مهم دیگر او به زبان انگلیسی در انجمن شعر در لندن در سال 1315۱۳۱۵ در باب شعر فارسی است.<ref>مقالهٔ «فخرالدین شادمان، زندگی و آثار او»، ص 874۸۷۴-875۸۷۵</ref>
 
== پانویس ==
سطر ۳۰ ⟵ ۲۷:
 
== منابع ==
* م - خ - م «فخرالدین شادمان، زندگی و آثار او» ماهنامهٔ وحید، مهر 1346،۱۳۴۶، شمارهٔ 46،۴۶، صص 873۸۷۳-875۸۷۵.
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =بروجردی| نام =مهرزاد | عنوان =روشنفکران ایرانی و غرب| سال =1384۱۳۸۴| چاپ = چهارم |ناشر =انتشارات فرزان روز|مکان = تهران}}
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =قیصری| نام = علی| عنوان =روشنفکران ایران در قرن بیستم| سال =1383۱۳۸۳| چاپ = اول |ناشر =انتشارات هرمس|مکان = تهران}}
 
{{افراد-خرد}}