گوریل: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز r2.7.3) (ربات: تغییر zh-min-nan:Tāi-seng-seng به zh-min-nan:Toā-seng-seng |
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۳) +املا+مرتب (۴٫۳): + رده:جانوران بزرگ آفریقا |
||
خط ۳۱:
== سیر تکاملی ==
[[پرونده: GorillaSkeleton.jpg|180px|farme|بندانگشتی|چپ|اسکلت گوریل، جمجه سمت راست متعلق به گوریل نر و چپ مادهاست]]
نزدیکترین خویشاوند گوریلها٬ [[شامپانزه|شامپانزهها]] و [[انسان|انسانها]] هستند که نیای یکسان گوریلها از انسانها و شامپانزهها ۷ میلیون سال پیش جدا شده است. ژن انسان میانگین ۱.۶٪ با ژن گوریل تفاوت دارد و این دگرگونی هم به خاطر چند عدد کپی هر ژن است.
* سرده گوریلها:
** [[گوریل غربی]]
خط ۴۹:
گوریلها جزو جانوران [[پنجهرو]] هستند. گوریل نر بالغ قدش میان ۱۶۵ تا ۱۷۵ سانتیمتر و وزنش میان ۱۴۰ تا ۲۰۴.۵ کیلوگرم میرسد مادهٔ بالغ نصف اندازه یک پشت نقره ای(نر بالغ)هستند و بلندی قامتشان به ۱۴۰ سانتیمتر و وزنشان به ۱۰۰ کیلوگرم میرسد. گهگاه گوریل نر بالغ(پشت نقرهای)از نظر قد به بالای ۱۸۳ سانتیمتر و از لحاظ وزنی به ۲۷۰ کیلوگرم میرسد که البته این در طبیعت یک رکورد محسوب میشود. به هر صورت گوریلهای چاق در اسارت به وزن ۲۷۰ کیلوگرم نیز میرسند اما این در اسارت رکوردی محسوب نمیشود.
گوریل شرقی تیره تر از گوریل غربی است و گوریل کوهی از هر دو تیرهتر و پر موتر است. گوریل غربی میتواند قهوهای یا خاکستری تیره با پیشانی حنایی باشد. گوریلهایی که در جنگلهای نواحی پست زندگی میکنند لاغرتر و چابکتر از گوریلهای بزرگ کوهستانی هستند.
== روش زندگی ==
گوریل پشت نقرهای یک گوریل نر بالغ است. معمولاً بیشتر از ۱۲ سال سن دارد و از موهای نقرهای پشتش شناخته میشود. گوریل پشت نقرهای دندانهای نیش بزرگ و
پشت نقرهای قوی است و رهبر گروه است. هر پشت نقرهای رهبر یک گروه ۵ تا ۳۰ عددی است و در مرکز توجه گروه قرار دارد. وی همه تصمیمها را میگیرد. در درگیریها بین اعضای گروه نقش میانجی را ایفا میکند و برای حرکت گروه تصمیم میگیرد. گروه را به سمت مراکزی که خوراک وجود دارد راهنمایی میکند و مسئولیت رفاه و امنیت گروه را بر عهده دارد. نرهای جوانتر پشت سیاه نامیده میشوند و ممکن است وظیفه حفاظت و امنیت را داشته باشند و از پشت نقرهای پشتیبانی کنند.
خط ۵۸:
نرها هنگامی که ۱۱ ساله شدند به آرامی گروه اصلی خود را ترک میکنند و یا به تنهایی یا با گروههای نرهای ۲ تا ۵ ساله تا قبل از اینکه برای جفت یابی و بعد از آن تولید مثل آماده شوند حرکت میکنند. بچه گوریل معمولاً ۳ تا ۴ سال کنار مادرش میماند. پشت نقرهای که رهبر گروهاست از کودکان یتیم شیرخوار مراقبت میکند اما همیشه نمیتواند از تعداد زیادی از آنها مراقبت کند.
هر گاه یک نر جوان نافرمانی کند یا یک نر خارجی مشکل به وجود بیاورد پشت نقرهای غرّش میکند و مشتهایش را به سینهاش میکوبد، شاخهها را میشکند، دندانهایش را نشان میدهد و به سمت جلو حمله میکند. گاهی یک نر جوان از طرف رهبر مسن عهدهدار رهبری میشود. اگر رهبر به علت بیماری، جنگیدن یا شکار غیر قانونی از بین برود گروه از هم متلاشی میشود و اعضای گروه به سایر گروهها میپیوندند. خیلی از موارد پیش میآید که یک نر دیگ با کشتن پشت نقرهای گروه، آن گروه را
=== خوراک و جستجوی آن ===
گوریلها حیواناتی گیاهخوار هستند و جزو حیواناتی میباشند که غذای خود را نیم خورده رها میکنند. گوریلها برگ و میوه و حتی گاهی حشرات کوچک را نیز میخورند. گوریل بیشتر روز خود را به خوردن صرف میکند. دندانهای نیش بزرگ و بلندش به او اجازه میدهد تا گیاهان سخت و محکم مانند ساقه بامبو را خرد کند و بخورد. گوریلهای زمینی
[[پرونده: Gorrila tool use-Efi.jpg|250px|farme|بندانگشتی|چپ|استفاده گوریل از یک شاخه درخت هنگام ماهی گیری]]
=== تولید مثل و طول عمر ===
دوره آبستنی گوریل ماده ۳۴ هفته به طول میانجامد و معمولاً یک بچه بدنیا میآورد. ۳ تا ۴ سال بین هر زایمان فاصلهاست زیرا تا وقتی بچهها در کنار مادر هستند، مادر دیگر آبستن نمیشود. مادهها در ۱۰-۱۲ سالگی بالغ میشوند و این مدت در اسارت کمتر است و زودتر بالغ میشوند. نرها نیز در ۱۱-۱۳ سالگی به بلوغ میرسند. طول عمر گوریلها ۳۰ تا ۵۰ سال است. اما در مورد این موضوع بحث است و مواردی که سن بالاتر داشته باشند دیده شده است.
== هوش ==
خط ۷۳:
بر پایه مشاهدات تیم «توماس برور» در جامعه حفظ حیات وحش در سپتامبر ۲۰۰۵ گوریلها اکنون توانایی استفاده ابزار در طبیعت را دارند. یک گوریل ماده در پارک ملی کنگو مشاهده شدهاست که از یک چوب برای سنجش عمق یک باتلاق استفاده میکردهاست و ماده دیگری دیده شده که از یک تکه چوب به عنوان تکیه گاه در زمانی که میخواست ماهیگیری کند استفاده کردهاست. این نشان میدهد که گوریلها استفاده از ابزار را هم اکنون فراگرفتهاند.<ref>{{Cite journal| author= Breuer T, Ndoundou-Hockemba M, Fishlock V | title=First Observation of Tool Use in Wild Gorillas | journal=PLoS Biol | year=2005 | pages=e380 | volume=3 | issue=11 | pmid=16187795 | doi=10.1371/journal.pbio.0030380 | pmc = 1236726}}</ref>
در سپتامبر ۲۰۰۵ یک گوریل دو سال و نیمه در حالی که در یک پناهگاه با سنگ در حال شکستن یک بادام بود دیده شده و زمانی استفاده کردن از ابزار در گوریلها دیده شده که شامپانزهها ۴۰ سال زودتر استفاده از ابزار در طبیعت را میدانستند و بسیار عالی از یک چوب برای شکار کردن موریانهها استفاده میکردند. داستان هایی در میان مردم بومی رواج دارد که گوریلها در دفاع از خود در برابر حیوانات درنده از سنگ و چوب استفاده میکنند. گوریلها دارای دستی نیمه دقیق هستند و
== نگار خانه ==
خط ۸۹:
Image:Gorill3.jpg
Image:Gorilla skull-3D.jpg
پرونده: Gorilla with young.jpg|گوریل
پرونده: Gorilla 019.jpg|گوریل غربی زمینی
پرونده: Gorilla beringei graueri01.jpg|گوریل شرقی زمینی
خط ۱۱۷:
[[رده:جانوران آفریقا]]
[[رده:جانوران با ژنوم ضبط شده]]
[[رده:جانوران بزرگ آفریقا]]
[[رده:جانوران گیاهخوار]]
[[رده:کپیها]]
|