تفتیش عقاید: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:Talmudtrial.jpg|leftچپ|thumbبندانگشتی|250px|سن دومینیک در حال نظارت بر سوزاندن کتب بدعتگذارانه]]

=== اعتقادات [[کاتاریسم|کاتارها]] ===

[[کاتاریسم|کاتارها]] که مدعی عمل به مسیحیت راستین بودند، معتقد به بسیاری از آیینها و اعتقادات کلیسایی نبودند؛ مثلامثلاً عشای ربانی را به جا نمی آوردندنمی‌آوردند و معتقد به این نبودند که حضرت عیسی پسر خداوند است. آنها همچنین به دوزخ و برزخ اعتقاد نداشتند و معتقد بودند که آدمیان پس از مرگ، یا به بهشت میروند و یا اگر گناهکار باشند، به زندگی در کالبد حیوانات پست تر محکوم میشوند.<ref name=inq />

=== احساس خطر و مقاومت کلیسا ===

این مساله به خودی خود خطری جدی برای کلیسا نبود، ولی [[کاتاریسم|کاتارها]] در جذب نوکیشان مهارت بسیار خاصی داشتند . رهبران کاتار که در میان پیروانشان به ''الگوی کامل'' معروف بودند، بسیار زندگی سختگیرانه و زهدآمیزی داشتند که باعث میشد اسقفهای کلیسا در مقابلشان موجوداتی حریص به چشم آیند. به تدریج فلسفه کاتارها در بین مردم بسیاری از شهرها از جمله تولوز، آژن، بزیه و آلبی پیروان گسترده ایگسترده‌ای یافت؛ به طوری که در برخی مناطق، رهبران غیر دینی نیز به حمایت از این آیین روی آوردند، مثلامثلاً کنت تولوز.

پاپ اینوکنتیوس سوم مصمم گشت که علیه بدعتگذاران جنوب فرانسه دست به اقدام جدی بزند. ابتدا وی از اسقفهای خود درخواست کرد که در منطقه دست به سفرها و موعظه های بیشتری بزنند و در پی یافتن شواهدی باشند که نشان دهنده حمایت رهبران سیاسی از کاتاریسم باشد. البته این اقدام اینوکنتیوس چیز تازه ای نبود و قبلاقبلاً پاپ لوکیوس سوم نیز این عملیاتها را ترغیب میکرد. اما این اقدام اینوکنتیوس کافی به نظر نرسید، به طوری که کار به جایی رسید که سفیر ویژه پاپ در آلبی از سوی طرفداران کنت تولوز پس از ضرب و جرح به قتل رسید.<ref name=inq />

=== جهاد آلبیگایی ===

[[پرونده:Cathars expelled.JPG|leftچپ|thumbبندانگشتی|250px|اخراج کاتارها از [[کارکاسون]] ]]

پس از قتل سفیر پاپ در سال 1208، پاپ دست به اقدامی تاثیرگذارتر و شدیدتر زد : وی کنت تولوز را تکفیر کرد خواستار جهادی برضد کاتارها شد که این جهاد به خاطر نام شهر آلبی -مقر اصلی کاتارها- به جهاد آلبیگایی معروف شد. جنگاوران و سربازان از تمام اروپا به امید بخشایش گناهان و شهریاری در سرای دیگر و برخی به امید غنائم جنگی، به جنوب فرانسه آمدند. پایگاههای کاتارها یکی پس از دیگری سقوط کرد، ولی نابودی کاتاریسم قریب بیست سال به درازا انجامید و به این ترتیب پاپ اینوکنتیوس سوم به فکر سلاحی دیگر افتاد<ref name=inq />

=== تفتیش عقاید پاپی ===

تفتیش عقاید پاپی دستگاه حقوقی تازه ای بود که زیر نظر مستقیم پاپ قرار داشت. پاپ مفتشانی را منصوب میکرد که وظیفه یافتن بدعتگذاران و مجازات آنان را داشتند. اکثر مفتشان دراویشی فقیر بودند که زندگی فقیرانه ای داشتند و در تجرد زنگی میکرده، از طریق صدقات مردم امرار معاش میکردند. فرق اصلی آنها با دیگر زاهدان آن دوره این بود که زیر نظر پاپ بودند و نه رییس یک صومعه. راهبان دو فرقه فرانسیسکن و دومینیکن نقش مهمی در گسترش تفتیش عقاید پاپی داشتند. در ابتدا آنها به خواست پاپ ، "''با فروتنی به دنبال بدعتکاران میرفتند و آنها را از لغزش باز میداشتند''". اما به زودی آشکار شد که خیل بزرگی از مردم با اقناع و تشویق به راه راست هدایت نمیشوندنمی‌شوند! پس اینوکنتیوس بهترین متفکران کلیسا را در سال 1215 جمع کرد و در چند شورا به این نتیجه رسیدند که تبعید بدعتگذاران و مصادره اموالشان مجازات مناسبی است.

در دوران پاپ گریگوریوس نهم، این اختیارات گسترده تر شد و سرانجام در سال 1252، کلیسا رسمارسماً اعلام کرد که بدعتگذاران غیرنادم را برای اعدام از طریق سوزاندن تحویل مقامات سیاسی خواهد داد. این فتوا ضمناضمناً استفاده از شکنجه برای اعتراف گیری را مجاز دانست.

[[پرونده:Galileo before the Holy Office.jpg|leftچپ|thumbبندانگشتی|350px|گالیله در دادگاه تفتیش عقاید]]

یهودیان از گروه قربانیان معروف آن بودند به ویژه در اسپانیا گروه‌های یهودیان را زنده زنده سوزاندند که باعث شد یهودیان زیادی از اسپانیا مهاجرت کنند بعد از پایان یافتن تفتیش عقاید [[خوآن کارلوس اول اسپانیا|خوان کارلوس اول]] پادشاه اسپانیا در سال ۱۹۹۲ از یهودیان مهاجرت کرده درخواست کرد تا به وطن اصلی خود بازگردند<ref name=inq />

از دیگر قربانیان تفتیش عقاید می‌توان به [[مسلمان|مسلمانان]]، [[والدوسیان]]، [[فراتیچلی‌ها]]، [[شوالیه‌های هیکل]]، [[پروتستان|پروتستان‌ها]] اشاره کرد.<ref name=inq />و از افراد سرشناس قربانی می‌توان به [[ژاندارک]]، [[یان هوس]]، [[جیرولامو ساوونارولا]] اشاره کرد<ref name=inq />

زوال این دستگاه در اروپا، به صورت ناگهانی پایان نیافت و حدود یک قرن زمان برد . چشمگیرترین دستگاه عقاید، در فرانسه ی سال 1789 به اجرا در آمد که مقارن با اندیشه های آزادی خواهانه ی ملت فرانسه بود . در پی پیروزی [[انقلاب فرانسه]]، دستگاه تفتیش عقاید مورد حمله ی مردم قرار می گرفت و یکی پس از دیگری نابود می شد . سربازان فرانسوی در زمان [[ناپلئون]] وقتی که به اسپانیا رسیدند، همین کار را با دستگاه تفتیش عقاید آن کشور انجام دادند . اما وقتی که سپاه ناپلئون پس از چند سال در نوریدیده شد و قدرت های قدیمی در اسپانیا به کار خود بازگشتند، سیستم تفتیش عقاید نیز به جای خود بازگشت .در ایتالیا نیز وقایع شبیه اسپانیا اتفاق افتاد، اما شکل انجام آنها صورت محدود تری داشت . </br>{{سخ}}

پرتغال هم تا نیمه ی قرن نوزدهم به کار تفتیش عقاید و آنچه نابودی بدعت گزاران می نامید ادامه داد . </br>{{سخ}}