حزب: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
MerlIwBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات: حذف diq:Partiy (deleted)
Habib Farahzadi (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{دیگر کاربردها|حزب}}
[[پرونده:ElezioneBrunate.jpg|thumb|220 px|[[انتخابات]] [[پارلمان اروپا]] در [[ایتالیا]] و پوستری که فهرست احزاب نامزد را نمایش می‌دهد.]]
* ''' حزب''' به گروهی از شهروندان [[جامعه]] که دارای اهداف و منافع [[سیاسی]] مشترک می‌باشند و برای رسیدن به آن منافع و اهداف مبارزه نموده و برنامه‌های [[کادر رهبری حزب]] و [[هیات موئسس]] حزب را که عموماً بر پایهٔ [[خط مشی]] و [[اساسنامه]] حزبی می‌باشد، را اجرا مینمایند.
 
'''حزب سیاسی''' که در ریشه از واژه [[لاتین]] آن گرفته شده است، سازمانی سیاسی است که به دنبال تاثیر گذاری بر روی [[حکومت]] است، این تاثیر گذاری معمولن از طریق نامزد کردن کسانی با دیدگاه هایی همسو با حزب برای کسب مسئولیت ها و مناصب سیاسی صورت می پذیرد.<ref>{{cite book|last=Mc Donald|first=Neil|title=The Study of Political Parties|year=1963|location=New York}}</ref> احزاب در فعالیت هایی نظیر [[کارزار های انتخاباتی|کارزار سیاسی]]، پژوهش های آموزشی و یا اعتراض های سیاسی مشارکت می جویند. احزاب معمولن به دنبال به کار بستن ایدئولوژی خاص یا دیدگاهی مشخص هستند که با اهدافی معین در ساختار و برنامه هایشان ذکر شده است و باعث پدیدآیی افرادی با اهداف یکسان حول محور حزب می شود.
* حزب [[گروه]] [[شهروند|شهروندان]] با آرمانهای مشترک و [[تشکیلات]] منظم و متکی به پشتیبانی [[مردم]] است که برای به دست گرفتن قدرت [[دولت]] و یا شرکت در آن مبارزه می‌کند.
 
==ساختار==
* حزب [[سیاسی]] عبارتست از بخش پیشرفته و فهمیده یک [[طبقه اجتماعی]] که برای تامین منافع طبقاتی و رسیدن به [[حکومت]] و اجرای مرام خود با یک نظام معین مبارزه کرده و طبقه ویژه‌ای را که این حزب نماینده آن است در کشمکشهای [[اجتماعی]] [[رهبری]] می‌کند.
افرادی که چه به صورت داوطلبانه و چه به صورت استخدامی برای تاسیس و کمک در انجام کار های حزب گرد هم می آیند به عنوان سازمان دهندگان حزب شناخته می شوند، هم چنین ممکن است بنا به کارهایی که در حزب انجام می دهند به عنوان فعال حزب یا کارمند حزب نیز در نظر گرفته شوند.
 
یک حزب سیاسی نوعن توسط '''رهبر حزب''' (قدرتمند ترین فرد حزب که با سخنگویی برای حزب از آن نمایندگی می کند)، '''دبیر حزب''' (کسی که کارهای روزانه را تنظیم و اسناد ملاقات های حزب را ثبت می کند)، '''دبیر مالی حزب''' (کسی که مسئول امور مالی و جمع آوری حق عضویت اعضای حزب است) و '''رئیس حزب''' (کسی که راهبرد های حزب را برای استخدام و آموزش اعضاء تنظیم می کند و ملاقات های حزب را برنامه ریزی می نماید) اداره می شود. بیشتر مناصبی که در بالا ذکر شدند همچنین عضو '''هیئت اجرایی''' حزب نیز محسوب می شوند، هیئتی که وظیفه اداره سازمان را بر عهده دارد و سیاست های کل حزب را در سطح ملی تنظیم و تدوین می کند.
* حزب، سازمانی [[سیاسی]] است که هدف و [[برنامه سیاسی]] روشنی دارد و معمولاً در پی کسب [[قدرت سیاسی]] در [[کشور]] است. حزب و تحزب محصول جامعه مدرن است و جز لایتجزای ساختار سیاسی آن است.
 
عمومن، در بازه های زمانی مشخص، گردهمایی های حزب برگزار می شوند تا دبیران حزب در آنها انتخاب شوند. هم چنین اگر تعداد کافی از اعضا چنین درخواستی داشته باشند می توان انتخابات هایی برای تعیین یا تغییر رهبر حزب برگزار کرد. یکی دیگر از اهداف برگزاری همایش های حزب این است که ارزش ها و برنامه های حزب در سال آینده برای اعضا بیان و مشخص شوند.
== احزاب از دید جایگاه قانونی ==
 
بسته به پخش و وجود اعضای حزب در کشور، اعضای حزب کمیته های محلی یا منطقه ای را تشکیل می دهند تا بتوانند به نامزد ها برای شرکت در [[انتخابات]] های محلی و منطقه ای برای گرفتن مناصب مختلف حکومتی کمک کنند. این شعبه های منطقه ای حزب بازتاب دهنده موقعیت های دبیران در سطح ملی می باشند.
احزاب از لحاظ ماهیت قانونی بطور کلی به سه گروه تقسیم می‌شوند ۱- [[احزاب قانونی]] ۲- [[احزاب غیر قانونی]] ۳- [[احزاب دولتی]] که قانونی و یا غیر قانونی بودن هر حزب وابسته به نوع فعالیت و خط مشی آن حزب می‌باشد . در کشور ایران به احزابی که توسط وزارت کشور برای آنها پروانه فعالیت حزبی صادر شده‌است احزاب قانونی گفته می‌شود . یک حزب قانونی نظام حاکم را به رسمیت شناخته و خط مشی آن حزب نباید با کلیات قانون اساسی در تضاد باشد . فهرست نام‌های [[احزاب سیاسی ایران (غیرقانونی)]] که از نظر دولت جمهوری اسلامی ایران فعالیت آنها غیر قانونی می‌باشد و فهرست نام‌های [[احزاب انجمنها و جمعیتهای سیاسی]] که از وزارت کشور مجوز دریافت نموده‌اند اطلاعات جامعی را در درباره ماهیت قانونی احزاب ایرانی به شما ارائه می‌کند.
 
هم چنین این امر نیز برای اعضای احزاب سیاسی معمول است که دست به تاسیس شاخه هایی در داخل حزب بزنند. اکثر انواع این شاخه ها را می توان در این دو دسته ذکر کرد:
== چیستی ==
* هویت محور: شامل شاخه جوانان، شاخه زنان، شاخه اقلیت های قومی، شاخه همجنسگرایان و ...
* موقعیت محور: شامل شاخه هایی برای نامزد های انتخاباتی، شهرداران، فرمانداران، متخصصین، دانشجویان و ...
این گونه دسته بندی ها و شاخه ها برای دستاورد ها، آموزش و به کار گیری افراد در حزب بسیار مفید هستند.
 
===ساختار حزب در نظام پارلمانی===
* # نظم و سازماندهی
وقتی حزب به وسیله اعضایش در مجلس نمایندگان، نمایندگی می شود، رهبر حزب همزمان به عنوان رهبر اعضای گروه در مجلس نیز به انجام وظایفش مبادرت می ورزد؛ بسته به حداقل کرسی های گرفته شده، احزاب عمومن به رهبر خود اجازه می دهند تا اگر اکثریت مجلس را در دست داشته باشند، ریاست مجلس نمایندگان را بر عهده بگیرد. در نظام های پارلمانی وقتی که حزب تبدیل به بزرگ ترین مخالف رسمی حکومت شود، معمولن اعضای حزب به گونه ای رسمی [[دولت در سایه]] را تشکیل می دهند. و وقتی که حزب بتواند اکثریت کرسی ها در مجلس را در دست بگیرد، آن وقت همان تیمی که دولت در سایه را تشکیل داده بودند تبدیل به اعضای [[کابینه وزیران]] خواهند شد.
# [[ایدئولوژی]] و [[دکترین سیاسی]]
 
# [[حاکمیت]] روح جمعی
اعضای حزب و رهبران آن در مجلس نمایندگان که نه جزیی از دولت و نه جزیی از مخالفین رسمی یا همان دولت در سایه هستند با نام صندلی های عقب شناخته می شوند و همیشه به دنبال کسب موقعیت و فرصتِ قرار گرفتن در کرسی های اصلی و تاثیر گذار می باشند تا بتوانند در دولت آینده سهم قابل توجهی ایفا کنند.
 
==نظم و مقررات==
مسائلی از قبیل تشکیل دادن یک حزب، اعلام عضویت در آن و برگزاری [[کارزار انتخاباتی]] برای نامزدهای یک حزب سیاسی، همه و همه ارزش هایی سیاسی هستند که در یک [[لیبرال دموکراسی]] باید محترم شمرده شده و مورد اعمال قرار گیرند. نظام یک حزب ممکن است مقرر دارد که در سرکوبی احزاب مخالف سخت گیری های شدیدی صورت پذیرد، کما این که چنین چیزی در یک دولت [[تمامیت خواه|تمامیت خواهی]] امری عادی به حساب می آید، یا ممکن است به این صورت باشد که فقط احزاب خاصی که نظریات و دیدگاه هایی کاملن مخالف ایدئولوژی عام دولت دارند مورد تنبیه و سرکوب قرار گیرند.
 
گذشته از این، در مواردی که احزاب خیلی راست، خیلی چپ و یا منطقه ای در سطح [[مجلس ملی]] وجود داشته باشند، همان طور که در [[اتحادیه اروپا]] به این شکل است، جریان اصلی احزاب سیاسی ممکن است دست به تشکیل یک قرنطینه بزنند که در آن سیاست هایی اعمال شود که منجر به منزوی کردن احزاب مخالف شده و کاری کند که دیدگاه های آنان در مجلس قانون گذاری ضد نظام تلقی شده و توسط دولت قابل پذیرش نباشد. با این وجود این فضای قرنطینه ای در دو دهه گذشته در کشور هایی که به دموکراسی های چند حزبی پای بندند به شدت ممنوع شده است چرا که باعث می شود عده ای از احزاب نتوانند به گونه ای برابر در انتخابات مشارکت جسته و احتمالن برنده آن باشند، جدا از این که خود این امر باعث افزایش بی میلی این احزاب منزوی برای مشارکت جستن در دولت شده و در این صورت دولت دیگر نمی تواند نمادی از جمع آرای ملت یا حداقل پتانسیل احتمالی آن باشد.<ref>McDonnell and Newell (2011) 'Outsider Parties'</ref>
 
در نیمه دوم قرن بیستم دموکراسی های مدرن شروع به معرفی قواعدی برای به جریان افتادن منابع مالی احزاب کردند، برای مثال می توان به انتخابات قانون [[کانادا]] در سال 1976، انتخابات پی.پی.آر.ای در [[انگلستان]] و انتخابات اف.ای.سی.ای در [[ایالات متحده]] اشاره کرد که همگی در این راستا برگزار شدند. چنین نظام هایی گونه های مختلفی از مقررات را برای نقل و انتقال منابع مالی و هزینه کردن آنها فراهم آوردند و به علاوه محدودیت ها و موانعی مشخصی را بر سر راه بعضی از فعالیت های عمومی احزاب سیاسی، مانند کارزار های انتخاباتی، قرار دادند.
 
==نظام های انتخاباتی==
نوع [[نظام انتخاباتی]] عاملی اساسی در تعیین نوع نظام سیاسی احزاب هر کشور است. در کشور هایی که از نظام ساده [[رای اکثریت|نظام انتخاباتی]] استفاده می کنند، احزاب کمی در انتخابات شرکت می جویند و تعداد احزاب در این کشور ها کم است (اغلب تنها دو حزب در هر حوزه انتخاباتی). در کشور هایی که نظام انتخاباتی [[نمایندگی به تناسب|نظام انتخاباتی]] را استفاده می کنند، همان طور که در [[اروپا]] شاهد آن هستیم، یا کشور هایی که از نظام انتخاباتی [[درجه بندی شده|نظام انتخاباتی]] بهره می جویند، مانند [[استرالیا]] یا [[ایرلند]]، معمولن سه یا چهار حزب برنده انتخابات مجلس می شوند که هر کدام سهم قابل توجهی از کرسی ها را از آن خود کرده اند، و بنابراین احزاب شانس بیشتری برای در دست گرفتن مناصب سیاسی کشور خواهند داشت.
 
==شیوه حزبی==
شیوه و منش احزاب نسبت به حوزه ای که در آن فعال هستند،گستردگی متنوعی دارد، بسته به این که چند حزب در هر حوزه فعالیت می کنند و این که هر حزب چقدر قدرت نفوذ و اثر گذاری در بین شهروندان دارد.
 
===غیر حزبی===
در نظام غیر حزبی هیچ حزب رسمی سیاسی وجود ندارد و برخی مواقع حتا محدودیت هایی قانونی بر سر راه ایجاد و فعالیت احزاب سیاسی گذاشته می شود. در انتخابات های غیر حزبی هر نامزد مستقلن می تواند در انتخابات شرکت کرده و برنده آن باشد. در مجالس قانون گذاری غیر حزبی هیچ اتحادی از اعضای رسمی یک حزب در مجلس وجود ندارد. دولت [[جرج واشنگتن]] و چند مجلس اولیه ایالات متحده همگی غیر حزبی بودند. واشنگتن حتا در سخنرانی معروف خویش علیه ایجاد هرگونه حزب و مرز بندی اخطار داده بود.<ref>Redding 2004</ref> در ایالات متحده مجلس قانون گذاری [[نبراسکا]] غیر حزبی است. در کانادا، مجلس قانون گذاری قلمرو های شمال شرقی و نوناوت غیر حزبی اداره می شوند. در [[نیوزیلند]] نیز ایالت توکلئو از مجلس غیر حزبی بهره می جوید. بسیاری از حکومت ها و مجالس قانون گذاری در کشور ها و ایالات مختلف به گونه غیر حزبی اداره می شوند. انتخابات های غیر حزبی و اداره حکومت به این طریق در خارج از نهاد های دولتی امری رایج تلقی می شود.<ref>Abizadeh 2005</ref> اگر ممنوعیت قانونی علیه تشکیل و فعالیت احزاب سیاسی وجود نداشته باشد، عمومن جناح های سیاسی فعال در نظام های غیر حزبی تبدیل به احزاب سیاسی آینده می شوند.
 
==انواع نظام های حزبی==
 
===نظام تک حزبی===
در نظام های تک حزبی، یک حزب سیاسی قانونن مجاز است تا تمام قدرت اجرایی و موثر را در دست داشته باشد. گرچه ممکن است در این نظام ها نیز به احزاب اقلیت هم سهمی در اداره امور داده شود ولی در این صورت آن ها قطعن ملزم به این هستند که رهبری حزب اصلی را قبول کرده و مطابق با دیدگاه های وی عمل کنند. در این نظام ها ممکن است چنین حزبی فقط کسب مناصب دولتی را در نظر نداشته باشد چرا که در بعضی مواقع موقعیت ها و مناصبی که در داخل خود حزب هستند اهمیت بسیار بیشتری از مناصب دولتی دارند. [[کره شمالی]] و [[چین]] مثال هایی از این دست هستند، مثال های دیگر این چنینی را می توان در دولت های [[فاشیست|فاشیسم]] یافت، دولت های نظیر [[آلمان نازی]] در سال های بین 1934 تا 1945. نظام های تک حزبی معمولن با [[دیکتاتوری]] و استبداد همراه و ملازم هستند.
 
در نظام های تک حزبی، احزاب مخالف ممکن است مجال حضور داشته باشند، و شاید حتا در این کشور ها سنت دموکراتیک عمیقی وجود داشته باشد، اما این احزاب مخالف هیچ شانسی برای به دست گرفتن قدرت نخواهند داشت. گهگاه شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و نظر شهروندان دلیل شکست دیگر احزاب ذکر می شود. گهگاه در کشور هایی که همان سنت دموکراتیک را همان ندارند یا این سنت ها کمتر در آن وجود دارند، تک حزب اصلی حتا با تقلب در انتخابات نیز به گرفتن قدرت سیاسی مبادرت می ورزد. در موارد موخر تر این گونه نظام تک حزبی بیشتر به امری مبهم تبدیل شده است. مثال های نظام های تک حزبی را می توان در موارد زیر برشمرد: حزب فعالیت مردم در [[سنگاپور]]، کنگره ملی آفریقا در [[آفریقای جنوبی]]، حزب حفاظت از حقوق بشر در [[ساموآ]]، کنگره ملی هند در [[هند]] از 1947 تا 1996، و حزب سوسیال دموکراتیک مونته نگرو در [[مونته نگرو]]. نظام های تک حزب چیره هم چنین در [[مکزیک]] با نام حزب انقلابی تا سال 1990، در جنوب ایالات متحده با نام [[حزب دموکرات]] از اواخر قرن نوزده تا دهه 1970، در [[اندوزی]] با نام گلونگان کاریا (حزب گروه های کارکردی) از اوایل دهه 1970 تا 1998، و در [[ژاپن]] با نام حزب لیبرال دموکرات تا سال 2009 وجود داشته اند.
 
===نظام دو حزبی===
نظام های دو حزبی در کشور هایی نظیر [[جامائیکا]] و [[غنا]] وجود دارند که در این کشور ها تنها دو حزب سیاسی بر کل کشور مسلط اند و برنده تمام انتخابات ها یکی از آن دو می باشند، مضاف بر این که این احزاب از حضور و فعالیت دیگر احزاب جلوگیری می کنند و تقریبن مجالی برای تشکیل و فعالیت دیگر احزاب نیست. یک جناح راست که با ائتلاف یک حزب را تشکیل می دهند و یک جناح چپ که با ائتلاف یک حزب دیگر را تشکیل می دهند، معمولن مسئله ای رایج در این نوع نظام های دو حزبی این است که به سرکوب دیگر احزاب احتمالی دست می زنند و سعی در از بین بردن یا جذب احزاب احتمالی غیر از خود دارند.
 
ایالات متحده نیز اساسن به یک نظام دو حزبی تبدیل شده است. از آغاز تولد این جمهوری معمولن یک '''حزب محافظه کار''' (مثل [[حزب جمهوریخواه]]) و یک '''حزب لیبرال''' (مانند [[حزب دموکرات]]) گویای وضع موجود در سیاست امریکایی بوده اند. احزاب ثالث (مانند حزب لیبرال) معمولن با حمایت های کم و پیروزی های نادر در انتخابات ها رو به رو می شدند. علی رغم این، مثال های متعددی وجود دارد که نشان می دهد احزاب ثالث بر خلاف این جریان کلی، رای را از احزاب بزرگی که انتظار پیروزی شان در انتخابات می رفت ربودند و برنده آن شدند. (مانند [[تئودور روزولت]] در انتخابات 1912 و [[جرج والاس]] در انتخابات 1968 و [[روس پروت]] در انتخابات 1992)
 
نظام سیاسی بریتانیا گرچه از نظر تکنیکی بر پایه نظام چند حزبی است، اما در کل بر مبنای دو حزب اداره می شود (که گهگاه نظام دو و نیم حزبی نیز نامیده می شود)؛ از دهه 1920 دو حزب بزرگ سیاسی انگلستان [[حزب محافظه کار]] و [[حزب کارگر]] بوده اند. قبل از آن که حزب کارگر در انگلستان ظهور کند، حزب لیبرال دیگر حزب بزرگ و اصلی این کشور به همراه محافظه کاران بود. از آن جا که دولت ائتلافی و حداقلی، ویژگی اساسی سیاست بریتانیا می باشد، همیشه سعی شده است نظام انتخاباتی برای انتخابات های اصلی این کشور طراحی شود که تسلط این دو حزب را تضمین کند، گرچه همیشه این دو حزب به حزب ثالثی نیاز داشتند تا به عنوان پشتوانه ای برای در دست داشتن اکثریت در مجلس نمایندگان برایشان باشد.<ref name="BBC2005">{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/1/shared/vote2005/past_elections/html/default.stm |title=General Election results through time, 1945–2001 |publisher=BBC News |accessdate=2006-05-19}}</ref> (نظام های مبتنی بر رای اکثریت عمومن منجر به نظام دو حزبی می شوند، این رابطه توسط [[موریس دورجر]] تبیین شده است که با نام قانون دورجر شناخته می شود.<ref>Duverger 1954</ref>) با این وجود، انتخابات عمومی سال 2010 منجر به یک دولت ائتلافی شد که حزب محافظه کار را با لیبرال دموکرات ها متحد کرد. هم چنین در انگلستان تعداد قابل توجهی از دیگر احزاب نیز وجود دارند که چه در گذشته و چه اکنون تعدادی از کرسی های مجلس نمایندگان را در اختیار دارند.
 
===نظام چند حزبی===
نظام های چند حزبی نظام هایی هستند که در آن ها بیش از دو حزب وجود دارد و احزاب متعددی برای به دست گرفتن پست های دولتی در رقابت هستند.
[[استرالیا]]، [[کانادا]]، [[جمهوری خلق بنگلادش|بنگلادش]]، [[پاکستان]]، [[هند]]، [[ایرلند]]، [[بریتانیا]] و [[نروژ]] مثال هایی از کشور هایی هستند که دارای دو حزب قدرتمند به علاوه ی دیگر احزاب کوچک تر هستند که هر یک سهمی در اداره دولت دارند. احزاب کوچک تر یا احزاب ثالث باعث متعادل نگاه داشتن قدرت در نظام پارلمانی هستند و بنابراین همیشه ممکن است برای تشکیل دولت ائتلافی دعوت شوند که به همراه حزب بزرگ تر در ساختن دولت سهیم باشند، یا ممکن است مستقل از احزاب بزرگ تر دست به فعالیت و رقابت بزنند.
 
چیزی که بیش از هر چیزی در نظام های چند حزبی مطرح است این است وقتی سه یا تعداد بیشتری حزب در کشور وجود داشته باشد هیچ تک حزبی نمی تواند به تنهایی کل قدرت را در دست بگیرد و احزاب در کنار یکدیگر کار می کنند تا بتوانند دولتی ائتلافی را تشکیل دهند. این امر در سیاست های جمهوری ایرلند از دهه 1980 ظهور کرده است و تقریبن همیشه در [[آلمان]] صادق بوده است چه در سطح ملی و چه در سطح ایالتی. علاوه بر این از زمان تشکیل [[جمهوری ایسلند|ایسلند]] هیچ گاه در این کشور دولتی نبوده است که بر پایه دولت ائتلافی تشکیل نشده باشد (که معمولن شامل ائتلاف حزب استقلال با یک حزب دیگر بوده است مثل متحدین سوسیال دموکرات). تغییرات سیاسی معمولن با یک دولت ائتلافی آسان تر انجام می شوند تا در نظام های تک حزبی و دو حزبی.
 
==منابع مالی حزب==
احزاب سیاسی معمولن از طریق مشارکت افراد زیر تامین مالی می شوند:
* اعضای حزب یا هر فرد دیگری،
* سازمان هایی که در دیدگاه های سیاسی با حزب همسو هستند و از فعالیت های آن نفع می برند یا
* از محل تامین درآمد عمومی دولت.<ref>See Heard, Alexander, 'Political financing'. In: Sills, David I. (ed.) ''International Emcyclopedia of the Social Sciences'', vol. 12. New York, NY: Free Press - Macmillan, 1968, pp.&nbsp;235–241; Paltiel, Khayyam Z., 'Campaign finance - contrasting practices and reforms'. In: Butler, David et al. (eds.), Democracy at the polls - a comparative study of competitive national elections. Washington, DC: AEI, 1981, pp. 138-172; Paltiel, Khayyam Z., 'Political finance'. In: Bogdanor, Vernon (ed.), ''The Blackwell Encyclopedia of Political Institutions''. Oxford, UK: Blackwell, 1987, pp.&nbsp;454–456; 'Party finance', in: Kurian, George T. et al. (eds.) The encyclopedia of political science. vol 4, Washington, DC: CQ Press, 2011, pp. 1187-1189.</ref>
 
هنوز احزاب سیاسی توسط بعضی ها جناج خوانده می شوند، به ویژه توسط کسانی که در دولت مشغول به کارند. این احزاب همیشه به شدت در حال رایزنی با سازمان ها، تجارت ها و گروه هایی با منافع خاص مثل اتحادیه های اصناف می باشند. پول و هدیه های مالی که به حزب یا اعضای رده بالای آن اعطا می شود ممکن است به عنوان یک مشوق عمل کند. چنین کمک هایی منبع سنتی جمع آوری منابع مالی برای احزاب هستند. این شیوه از اواخر قرن نوزدهم شروع شد و احزابی که تازه تاسیس بودند به مدد همین کمک ها می توانستند شروع به کار و فعالیت کنند، نمونه بارز این دسته از احزاب، حزب های دسته چپی کارگران بود. اما احزاب بعد تر ها شیوه جدید را ابداع کردند، شیوه ای که حزب در آن به شدت عضو گیری می کرد و منبع جدیدی را برای تامین درآمد خویش یافت؛ '''حق عضویت'''.
 
از نیمه دوم قرن بیستم احزابی که تنها به کمک های بیرونی متکی بودند، دچار مشکلاتی جدی شدند. به همراه بالارفتن امنیت کمک های بیرونی، مشکل دیگری در عضو گیری احزاب در دموکراسی های غربی پدید آمد که خود تبدیل به مانعی بر سر راه تامین منابع مالی حزب شد و آن کم شدن تعداد اعضای احزاب بود. برای مثال در بریتانیا و استرالیا عضویت در دو حزب بزرگ آن ها در سال 2006 کمتر از یک هشتم آن چیزی بود که در 1950 داشتند، علی رغم افزایش قابل توجه جمعیت در این بازه زمانی.
در بعضی از احزاب، مانند احزاب بعد از کمونیسم در [[ایتالیا]] و فرانسه و و حزب های سین فین و سوسیالیست در [[ایرلند]]، نمایندگان منتخب بخشی از حقوق و دستمزد خود به حزب می دهند یا در بعضی موارد کل درآمد خویش را صرف حزب می کنند در حالی که سایرین سهم کوچکی را به خزانه حزب واریز می نمایند. گرچه ممکن است چنین مثال هایی امروزه نادر باشند، اما رانتخواری شاید یک ویژگی اصلی بسیاری از احزاب سیاسی در جهان باشد.<ref name=ODI>Foresti and Wild 2010. [http://www.odi.org.uk/resources/details.asp?id=5143&title=political-parties-governance-politics Support to political parties: a missing piece of the governance puzzle]. London: [[Overseas Development Institute]]</ref>
 
در بریتانیا می توان مدعی شد که اشراف برای مشارکت در تامین منابع مالی حزب تشویق می شوند و کسانی که چنین کمک هایی به حزب می کنند تبدیل به اعضای [[مجلس اعیان]] این کشور می شوند و در نتیجه در موقعیتی قرار می گیرند که می توانند در روند های قانون گذاری مشارکت جویند. اما یکی از مشکلات این امر چیزی بود که در دوره [[لوید جرج]] و توسط وی اتفاق افتاد و آن فروش چنین حمایت هایی و بروز فساد در نظام سیاسی بریتانیا بود. بری جلوگیری از چنین مفاسدی در آینده، مجلس بریتانیا قانون جلوگیری از سواستفاده را در 1925 به تصویب رساند و بنابراین فروش چنین کمک هایی تبدیل به یک عمل کیفری شد. اما این امر هم نهایتن به طور کامل جلوی فساد را نگرفت و اشراف راه هایی برای دور زدن این قانون نیز یافتند.
 
چنین فعالیاتی که از آن ها با نام تاثیر نامشخص یاد می شود باعث این شد تا تقاضایی ایجاد شود که میزان این کمک های مالی محدود و معین شود و از یک میزانی بالاتر کسی حق کمک مالی نداشته باشد. پس همان طور که هزینه های انتخاباتی شدت می یافت، تقاضا برای تامین منابع مالی حزب نیز افزایش یافت. در انگلستان بعضی از سیاستمداران از این ایده حمایت کردند که احزاب باید به وسیله دولت تامین مالی شوند؛ پیشنهادی که این نوید را می داد که دولت به فعالیت ها و بحث های جالبی که در کارزار انتخاباتی در کشور می شود کمک مالی کرده و هزینه آن ها را تامین کند. (در سال 1883)
 
در بسیاری از دموکراسی های دیگر چنین کمک های دولتی (چه به صورت کلی و یا تنها برای کارزار های انتخاباتی) دهه ها پیش پایه گذاری شده اند. تامین منابع مالی توسط دولت برای احزاب و نامزد ها (در زمان انتخابات ها و دیگر مواقع) موارد متعددی داشته و به شدت رایج است. [[آلمان]]، [[سوئد]]، [[اسرائیل]]، [[کانادا]]، [[اتریش]] و [[اسپانیا]] مواردی از این دست هستند، گرچه البته کانادا تامین منابع مالی برای احزاب توسط دولت را از سال 2010 برداشته است. از کشور های دیگری که به تازگی در این زمینه گام برداشته اند می توان از [[فرانسه]]، [[ژاپن]]، [[مکزیک]]، [[هلند]] و [[لهستان]] یاد کرد.<ref>For details you may want to consult specific articles on [[Campaign finance in the United States]], [[Federal political financing in Canada]], [[Party finance in Germany]], [[Political donations in Australia]], [[Political finance]], [[Political funding in Japan]], [[Political funding in the United Kingdom]].</ref>
 
دو دسته بندی عمده در تامین منابع مالی وجود دارد؛ '''مستقیم'''، که یعنی انتقال مستقیم پول به حزب، و '''غیر مستقیم'''، که شامل زمان تبلیغات و برنامه های تلویزیونی در رسانه های دولتی، خدمات پستی و کالایی می باشد. بر طبق آمار مقایسه ای که توسط شبکه دانش انتخاباتی ای سی ای ارائه شده است، در بررسی بیش از صد و هشتاد کشور، 25 درصد کشور ها هیچ تامین مالی مستقیم یا غیر مستقیمی را انجام نمی دهند، 58 درصد فراهم آورنده کمک های مالی مستقیم هستند و 60 درصد کشور ها کمک های غیر مستقیم اعطا می کنند.<ref>[http://aceproject.org/epic-en/CDMap?question=PC12 ACEproject.org] ACE Electoral Knowledge Network: Comparative Data: Political Parties and Candidates</ref> همان طور که از این اطلاعات مشخص است بعضی از کشور ها به احزاب سیاسی خود هم کمک های مستقیم و هم غیر مستقیم را ارائه می دهند. کمک های دولتی ممکن است به تمام احزاب یکسان داده شده و یا بسته نتایج کارزار های قبلی یا تعداد نامزد های شرکت کننده در انتخابات متفاوت باشد.<ref>[http://aceproject.org/epic-en/CDMap?question=PC15 ACEproject.org] ACE Electoral Knowledge Network: Comparative Data: Political Parties and Candidates</ref> متعاقبن احزاب نیز متکی به مخلوطی از کمک های مالی دولتی و بخش خصوصی هستند و باید منابع مالی خویش را به دقت و با جزئیات به هیئت اجرایی انتخابات ارائه کنند.<ref>[http://aceproject.org/ace-en/focus/core/crb/crb05/?searchterm=party%20funding ACEproject.org] ACE Encyclopaedia: Public funding of political parties</ref>
 
تامین منابع مالی هم چنین می تواند از طریق کمک های خارجی (دولت خارجی) فراهم شود. یاری رسانان بین المللی برای احزاب سیاسی در کشور های در حال توسعه منابع مالی فراهم می کنند تا وسیله ای باشد برای ارتقای دموکراسی و پدیدآیی یک دولت خوب در آن کشور.<ref name=ODI/> این حمایت می تواند صرفن مالی باشد یا به طرق دیگر باعث افزایش ظرفیت توسعه قرار بگیرد با فعالیت هایی نظیر بهبود بخشیدن به مرامنامه حزب، اساسنامه حزب و مهارت های کارزاری.<ref name=ODI/> بهبود ارتباط میان احزابی که از نظر ایدئولوژیکی با هم یکسو هستند نیز راه رایج دیگری برای حمایت های بین المللی است.<ref name=ODI/> گهگاه این حمایت ها می تواند حمیات مستقیم سیاسی از یک حزب سیاسی باشد نظیر کمک و حمایتی که دولت ایالات متحده از حزب گرجی در [[گرجستان]] در انقلاب رز کرد. یاری رسانان غیر دولتی بر پایه کمک های بیشتر بی طرفانه عمل می کنند، و به این شکل چند یاری دهنده با کمک یکسان به تمام احزاب یک کشور سعی در بهبود وضعیت دموکراتیک آن کشور دارند.<ref name=ODI/> از دیگر اقداماتی که توسط یاری رسانان به کشور های در حال توسعه برای پدیدآیی یک دولت خوب و بهبود وضعیت دموکراسی انجام می پذیرد می توان به گسترش اندیشکده هایی در جای جای جهان اشاره کرد که هدفی جز حمایت از گسترش و ایجاد دموکراسی در کل جهان ندارند.<ref name=ODI/>
 
==رنگ ها و نماد های احزاب==
[[پرونده:William Hogarth 031.jpg|بندانگشتی|چپ|رای گیری در انتخابات پارلمان بریتانیا در 1754 که پرچم های آبی و نارنجی نشان از احزاب شرکت کننده در انتخابات دارد.]]
وقتی به طور کلی در مورد احزاب در جای جای جهان صحبت می کنیم باید به این اشاره کرد که هر یک از این احزاب خود را با یک رنگ معرفی می کنند که قبل از هر چیز برایشان بار هویتی دارد، به ویژه در مواقع انتخابات که رای دهندگانشان اینگونه شناسایی شوند. احزاب محافظه کار عمومن از رنگ آبی<ref name="bbc color">{{citation | publisher=BBC | title=Why is the Conservative Party Blue | url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/magazine/4923050.stm | date=2006-04-20}}</ref> یا مشکی استفاده می کنند. صورتی معمولن نشانگر سوسیالیست های معتدل است. زرد اغلب برای [[لیبرتارین]] ها و [[لیبرال های کلاسیک|لیبرالیسم]] استفاده می شود، از آنجا که زرد رنگ طلا می باشد حاکی از استاندارد های طلایی این احزاب و اندیشه هایشان می باشد. قرمز هم معمولن به احزاب [[کمونیست|کمونیسم]] یا [[سوسیالیست|سوسیالیسم]] اشاره دارد.
 
سبز رنگ احزاب سبز، احزاب اسلام گرا و احزاب جمهوری خواه ایرلندی است. نارنجی بعضی مواقع اشاره به [[ناسیونالیست|ناسیونالیسم]] ها دارد نظیر [[هلند]]، یا در [[اسرائیل]] کمپ های نارنجی، و وفاداران اولستر در [[ایرلند شمالی|ایرلند]]؛ نارنجی هم چنین می تواند اشاره به اصلاحات نیز داشته باشد مانند [[اوکراین]]. در گذشته بنفش رنگ وفاداری درنظر گرفته می شد (مانند سفید) اما امروزه بیشتر برای احزاب [[فمینیست|فمینیسم]] به کار برده می شود. رنگ سفید نیز امروزه با ناسیونالیست ها پیوند دارد. حزب بنفش نیز به نوعی حزب فرضی دانشگاهی در ایالات متحده در نظر گرفته می شود که حزبی مرکزی میان دو حزب اصلی این کشور است (چرا که رنگ بنفش تلفیقی است از رنگ دو حزب اصلی این کشور؛ قرمز و آبی) و هم چنین به عنوان احزاب به شدت آرمان گرایانه صلح و عشق نیز در نظر گرفته می شود (رنگ سبز نیز کارویژه ای را دارد). سیاه عمومن رنگ احزاب [[فاشیست|فاشیسم]] در نظر گرفته می شود و به زمان [[بنیتو موسولینی]] و رنگ پیراهن مشکی وی بر می گردد ولی هم چنین این رنگ به [[آنارشیسم]] هم ارتباط می یابد. به گونه مشابه قهوه ای نیز با [[نازیسم]] در ارتباط است و به حزب نازی و یونیفورم های قهوه ای آنها باز می گردد.
 
رنگ حزب آنجا فایده و اهمیت بسیار می یابد که بی سوادی در میان رای دهندگان شایع باشد، در این مورد، رای دهندگان می توانند با به خاطر سپردن رنگ حزب مطبوع خود به نامزد های آن رای دهند. مورد دیگری که رنگ حزب به گونه ای مفید مورد استفاده قرار می گیرد وقتی است که میان احزاب مختلف ائتلاف و اتحاد صورت می پذیرد؛ برای مثال بنفش حاکی از متحدین رنگ قرمز و آبی است، یا متحدین قرمز و سبز و مثال هایی دیگر از این دست که در طول انتخابات ها دنیا موارد متعددی دارد و همیشه با نشان دادن ساده رنگ ها در کنار یکدیگر از این اتحاد و ائتلاف خبر داده اند.
 
[[پرونده:ElectoralCollege2008.svg|بندانگشتی|راست|نقشه انتخاباتی ریاست جمهوری ایالات متحده در سال 2008 که رنگ های قرمز و آبی حاکی از پیروزی هر حزب در هر ایالت است]]
طرح رنگ ها در سیاست ایالات متحده از استاندارد های بین المللی منشعب شده است. از سال 2000 رنگ قرمز تبدیل به رنگ جناج راست یا همان حزب جمهوری خواه شده و رنگ آبی نشان از جناح چپ یا حزب دموکرات دارد. با این وجود، بر خلاف رنگ احزاب در دیگر کشور ها، احزاب امریکایی خود این رنگ ها را انتخاب نکرده اند، بلکه این رنگ ها در رسانه ها در انتخابات سال 2000 و توسط خبرنگاران برای این دو حزب در نظر گرفته شد. قبل از انتخابات سال 2000 در هر انتخابات ریاست جمهوری رسانه ها اعلام می کردند که چه رنگی مربوط به کدام نامزد و حزب است. این چرخه تعویض رنگ ها تا سال 2000 ادامه یافت تا این که رنگ های مطرح شده در این انتخابات مورد قبول و توجه عام واقع شد و برای عدم بروز سردرگمی دیگر این رنگ ها برای همیشه برای این احزاب در نظر گرفته می شوند.<ref>{{citation |publisher =Washington Post | title= Elephants Are Red, Donkeys Are Blue | url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A17079-2004Nov1.html |first=Paul |last=Farhi |date=2004-11-02}}</ref>
 
نماد احزاب سوسیالیستی عمومن مشتی است که یک رز را در بر گرفته است. احزاب کمونیست عمومن از چکش استفاده می کنند تا نمایان گر کارگران باشد و یا از داس برای نشان دادن کشاورزان بهره می جویند و یا این که هر دوی چکش و داس را برای اشاره به هر دوی کارگران و کشاورزان در نماد های خویش به کار می برند.
 
سمبل و نماد نازیسم صلیب شکسته است که ریشه در دوران باستان دارد و در طول زمان همیشه توسط گروه هایی که به تفوق نژادی و نژاد پرستی معتقد بوده اند، مورد استفاده قرار می گرفته است.
 
سمبل ها وقتی که حجم زیادی از رای دهندگان بی سواد هستند، می توانند بسیار مهم باشند. برای مثال در همه پرسی قانون اساسی [[کنیا]] در سال 2005، حامیان قانون اساسی از موز به عنوان سمبل خویش استفاده می کردند و مخالفین قانون اساسی پرتقال را برای نماد خود انتخاب کرده بودند.
 
==سازمان های بین المملی برای احزاب سیاسی==
طی قرون نوزدهم و بیستم، بسیاری از احزاب سیاسی ملی خود را با احزاب دیگر کشور ها که با یکدیگر در یک خط سیر سیاسی قرار داشتند در نهاد های بین المللی سازمان دهی کردند. از مثال های قابل توجه این سازمان ها می توان به مجمع بین المللی کارگران (که همچنین بین المللی اول نیز خوانده می شود) سوسیالیست های جهان (که بین الملل دوم نیز خوانده می شود)، کومونیست های جهان (که بین الملل سوم نیز خوانده می شود) و بین الملل چهارم که مجمعی از احزاب طبقه کارگر بود اشاره کرد. همچنین سازمان های دیگر نظیر لیبرال های جهان (زرد ها)، حزب التحریر، مجمع بین المللی مسیحیان دموکرات و اتحادیه بین المللی دموکرات ها (آبی ها) نیز در این زمینه نقشی پررنگ داشته اند. سازمان دیگری که در ایتالیا در سال 1945 تاسیس شد حزب بین المللی کمونیست بود که تا 1974 مقر آن در [[فلورانس]] بود و شش شعبه در شش کشور دیگر داشت و یک حزب جهانی بسیار گسترده بود. احزاب سبز در سراسر جهان نیز سبزهای جهانی را تاسیس کردند. سوسیالیست های جهانی، لیبرال های جهانی و اتحادیه بین المللی دموکرات ها نیز همگی در [[لندن]] پایه گذاری شدند. بعضی دولت ها (نظیر [[هنگ کنگ]]) ارتباط رسمی میان سازمان های سیاسی محلی را با نهاد های سیاسی خارجی قانونن ممنوع اعلام کردند و در نتیجه احزاب این کشور ها نمی توانند با سازمان های بین المللی احزاب در ارتباط باشند.
 
==انواع احزاب سیاسی==
دانشمند فرانسوی علم سیاست، [[موریس دورجر]]، تمایزی میان احزاب کادری و احزابی با اعضای بسیار قائل می شود. احزاب کادری نخبگان سیاسی هستند که دغدغه پیروزی در انتخابات و تاثیر محدودی بر فضای خارج از خود را دارند، و تنها در کارزار های انتخاباتی مشغول به کار می شوند. اما احزاب بزرگ در صدد جذب و به کار گیری اعضای جدید می باشند که به گونه ای منبع حزب برای تامین منابع مالی در نظر گرفته می شوند و از آنان انتظار می رود در جهت گسترش ایدوئولوژی حزب همان طور که در انتخابات ها فعالیت می کنند، کوشا باشند. احزاب سوسیالیست نمونه ای از این نوع احزاب هستند در حالی که حزب محافظه کار بریتانیا و اتحادیه مسحیان دموکرات آلمان نمونه هایی از احزاب کادری می باشند. در ایالات متحده که هر دوی احزاب اصلی احزاب کادری تلقی می شوند، رقابت در دوره انتخابات ها قبل از این که به عرصه عمومی برسد به گونه ای درون حزبی است و افراد حزب با رقابت در حزب خویش می کوشند تا به عنوان نامزد حزب برای انتخابات معرفی شوند.<ref>Ware, ''Political parties'', pp. 65-67</ref>
 
[[کلوس ون بیمه]]، احزاب اروپایی را به نه خانواده دسته بندی می کند، که اکثر احزاب در این دسته ها جای می گیرند. او توانست هفت دسته از این دسته ها را از چپ تا راست مرتب کند: [[کمونیست]]، [[سوسیالیست]]، [[سبز|حزب سبز]]، [[لیبرال]]، [[دموکرات مسیحی]]، [[محافظه کار]] و [[لیبرتارین]]. جایگاه دو نوع دیگر که احزاب منطقه ای و قومی هستند، متفاوت می باشد.<ref>>Ware, ''Political parties'', p. 22</ref>
 
== پانویس ==
{{چپ چین}}
{{پانویس|2|}}
{{پایان چپ چین}}
 
== جُستارهای وابسته ==
سطر ۲۷ ⟵ ۱۱۸:
* [[احزاب سیاسی ایران (غیرقانونی)]]
 
== منابع برای مطالعه بیشتر==
== منبع ==
 
* کتاب [[رژیم احزاب سیاسی]] تالیف شده توسط [[جهانگیر محمودی نژادیان]] تاریخ انتشار تابستان ۶۹
سطر ۳۳ ⟵ ۱۲۴:
* کتابهای [[علم سیاست]] و [[مبانی سیاست]] تالیف شده توسط دکتر [[عبدالحمید ابوالمحمد]]
* کتاب [[احزاب سیاسی]] تالیف توسط [[ولی الله یوسفیه]]
* [http://www.moi.ir/Portal/Home/Default.aspx?CategoryID=Home وب‌گاه وزارت کشور]
* [http://www.shora-gc.ir وب‌گاه شورای نگهبان]
 
== پیوند به بیرون ==
[http://www.hoqouq.com/law/article286.html قانون احزاب]
 
{{سیاست-خرد}}
 
[[رده:انتخابات]]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/حزب»