مرد بیمار اروپا

مرد بیمار اروپا اصطلاحی بود که به امپراتوری عثمانیِ در حال ضعف و زوال گفته می‌شد. در عرف دیپلماتیک مرد بیمار را به کشوری می‌گویند که احتمال سقوط آن وجود دارد.

کاریکاتوری از مجله پانچ، در تاریخ ۲۸ نوامبر ۱۸۹۶. این کاریکاتور سلطان عبدالحمید دوم را در برابر پوستری نشان می‌دهد که ورشکستگی امپراتوری عثمانی را اعلام می‌کند. ارزش امپراتوری ۵ میلیون پوند تخمین زده شده‌است و امپراتوری روسیه، جمهوری سوم فرانسه و پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند به‌عنوان مدیران سازماندهی مجدد انتخاب شده‌اند. این کاریکاتور وضعیت بسیار بد اقتصاد عثمانی را در آن زمان به‌طور طنز بیان می‌کرد.

در ۱۸۴۴ نیکلای اول تزار روسیه در سفر خود به انگلستان به لرد ابردین و لرد پالمرستون گفت: «عثمانی مردی در حال نزع است. ما می‌توانیم او را زنده نگاه داریم، اما او خواهد مرد و باید بمیرد.»

لرد جان راسل سیاستمدار انگلیسی که رهبری حزب ویگ (این حزب بعدها به حزب محافظه‌کار شهرت یافت) را در دست داشت به نقل از نیکلای اول، تزار روسیه، حکومت در حال ضعف و زوال عثمانی را مرد بیمار اروپا نامید و از آن به بعد این اصطلاح در روابط بین‌الملل ماندگار شد.