مسجد موتی یک بنای مذهبی مربوط به قرن ۱۷ میلادی است که در داخل قلعه لاهور، شهر لاهور، استان پنجاب کشور پاکستان واقع شده‌است. نام این سازه، به معنای سنگ مرمر کوچک و سفید است. این بنا توسط امپراتور مغول، جهانگیر ساخته شده و توسط معماران شاه جهان اصلاح شده‌است.[۱] این مسجد در ضلع غربی قلعه لاهور، نزدیک به دروازه علمگری، ورودی اصلی قرار دارد.[۲]

مسجد موتی
موتی مسجد
Map
دین
وابستگیاسلام
بخشلاهور
استانپنجاب
وضعیت سازمانی یا کلیساییمسجد
سال تقدیس1630
مکان
مختصات۳۱°۳۵′۱۸″شمالی ۷۴°۱۸′۵۰″شرقی / ۳۱٫۵۸۸۴۷°شمالی ۷۴٫۳۱۳۷۸۷°شرقی / 31.58847; 74.313787
معماری
گونهمسجد
سبک مغول
پایان ساخت1635
گنبد(ها)3

لغت‌شناسی و تاریخ ویرایش

موتی در زبان اردو به معنی مروارید است که یک قدم ارزشمند درک شده را به ساختار مذهبی معرفی می‌کند. این یک امر مرسوم در بین امپراطوران مغول بود که نام مساجد را پس از نامهای عمومی، از سنگهای قیمتی بگذارند. نمونه‌های دیگر از این دست می‌توان به مینا مسجد (مسجد گوهر) و ناژینا مسجد (مسجد جواهرات) اشاره کرد که هر دو در قلعه آگرا واقع شده و در سال ۱۶۳۷ تحت سلطنت شاه جهان به پایان رسیدند.[۳] این مسجد که بین سالهای ۱۶۳۰ تا ۱۶۳۰ ساخته شده‌است، اولین بار «مروارید» نامگذاری شده‌است، پس از وی تکمیل سایر ساختمان‌های مشابه توسط شاه جهان در قلعه آگره (۵۳–۱۳۷۵) و پسرش اورنگ‌زیب در قلعه سرخ (۶۰–۱۶۵) صورت گرفته‌است.[۴]

پس از مغول ویرایش

پس از فروپاشی امپراطوری مغول، این مسجد به یک معبد سیک تبدیل شد و در دوره حکومت سیک در زمان رنجیت سینگ (۱۹۹۷–۱۷۱۶) به موتی ماندیر تغییر نام یافت. بعداً، رنجیت سینگ نیز از این ساختمان برای خزانه دولت استفاده کرد. هنگامی که انگلیسی‌ها در سال ۱۸۴۹ پنجاب را به دست گرفتند، در ساختمان این بنا، اشیاء گرانبهایی را یافتند. این ساختمان بعداً به وضعیت قبلی خود احیا شد و یادگارهای مذهبی در مسجد بدشاهی در این نزدیکی حفظ شد.[۵][۶]

سازه ویرایش

این بنا که در گوشه شمال غربی چهارگوش Dewan-e-Aam قرار دارد، نمونه ای از معماری مغول از زمان شاه جهان است.[۷] این بنا به‌طور کامل از سنگ مرمر سفید ساخته شده‌است. این نما از طاقهای شکافته و ستونها تشکیل شده‌است. این مسجد دارای سه گنبد برافراشته است.[۸] این نمای پنج قوسی آن را از سایر مساجد کلاس مشابه با نمایهای سه قوسی متمایز می‌کند.[۹] فضای داخلی ساده و ساده به استثنای سقف‌هایی که به چهار ترتیب مختلف، دو قوس و دو تخته تزئین و طراحی شده‌است.[۱۰]

پانویس ویرایش

  1. Ahmad Nabi Khan (1991). Development of Mosque Architecture in Pakistan. p. 71. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |1= (help)
  2. Nadiem (2004)
  3. Koch 1991, p. 121-22)
  4. Nath (1982), p. 422
  5. Dar, Nadeem (20 June 2015). "A pearl inside Lahore Fort – Moti Masjid". Pakistan Today. Retrieved 6 January 2017.
  6. Zaman, Mahmood (2002). The Login inventory of the Lahore Fort. Dawn. 25 January. Retrieved 16 April 2008
  7. Koch (1982)
  8. Lahore Fort Complex: Moti Masjid بایگانی‌شده در ۲۵ مه ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine at ArchNet. Retrieved 16 April 2008.
  9. Koch (1991), p. 123
  10. Nath (1982), p. 423