آنتی‌ژن
آنتی‌ژن (به فرانسوی: Antigène) یا پادگن [۱]به ترکیباتی گفته می‌شود که پس از ورود به بدن موجب برانگیختن واکنشهای ایمنی می‌گردند که در جریان آن موادی به نام پادتن (آنتی‌بادی) تولید می‌شود. نام انگلیسی این واژه برگرفته از ترکیب Antibody Generating می‌باشد که اشاره به نقش آن در تحریک تولید پادتن یا همان آنتی‌بادی دارد. به لحاظ علمی به هر مولکولی که بتواند مورد شناسایی یک پادتن (آنتی‌بادی) قرار گیرد یا با گیرنده سلول‌های لنفوسیت T ترکیب شود، آنتی‌ژن گفته می‌شود. به اولین برخورد آنتی‌ژن و آنتی‌بادی (پادتن) در بدن چالش آنتی‌ژن می‌گویند.
ساختمان آنتی‌ژنویرایش
اغلب آنتی‌ژن‌ها مولکول‌های درشتی هستند. از لحاظ ترکیب شیمیایی آنتی‌ژن ممکن است پروتئین، پلی ساکارید، چربی‌ها و حتی اسید نوکلئیک باشد. یکی دیگر از صفات اختصاصی آنتی‌ژن‌ها بیگانه بودن آنها نسبت به ترکیبات بدن صاحب آنتی‌ژن (میزبان) است. در غیر این صورت یک فرد می‌تواند از نظر ایمنی نسبت به مواد بدن خود واکنش نشان داده و در نتیجه آسیب‌های بافتی پدید آید. البته گاه در شرایطی این پیش آمد رخ می‌دهد و بیماری‌هایی به نام بیماری‌های خود ایمنی ایجاد می‌شود (یعنی سیستم ایمنی بدن ما بافت‌های خود بدن را بیگانه فرض می‌کند مانند لوپوس). گرچه موادی که وزن مولکولی کوچک دارند خود غالباً آنتی‌ژنی نیستند ولی می‌توانند به عنوان هاپتن عمل کنند.
منشأ آنتی‌ژنویرایش
منشأ آنتی‌ژن‌ها می‌تواند خارجی (مانند گرده گل)، یا سلول‌های ناشناس درون بدن (مانند سلول‌های سرطانی) یا حتی خود سلول‌های طبیعی بدن (بیماری‌های خود ایمن) باشد.
جستارهای وابستهویرایش
منابعویرایش
- ↑ «معنی پادگِن | واژه‌های مصوّب فرهنگستان». www.vajehyab.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۹.
- Peter Delves, Seamus Martin , Dennis Burton and Ivan Roitt (۲۰۰۶)، Roitt's Essential Immunology، Blackwell Publishing، شابک ۹۷۸-۱-۴۰۵۱-۳۶۰۳-۷