پانچن لاما (به انگلیسی: Panchen Lama ; الفبای تبتی: པཎ་ཆེན་བླ་མ།, Wylie: paN chen bla ma) یک تواکو از مکتب گلوک از بودیسم تبتی است. پانچن لاما یکی از مهمترین چهره‌های سنت گلوگ است که اقتدار معنوی آن تنها در مرتبه دوم پس از دالایی لاما است[۱]و این فرد، نقش کلیدی در تعیین دالایی لامای بعدی ایفا می‌کند.[۲]

پانچن لاما
نویسه‌های چینی سنتی班禪額爾德尼
نویسه‌های چینی ساده‌شده班禅额尔德尼
معنای تحت‌اللفظیPandita-Chenpo (زبان سانسکریت-Tibetan Buddhist title, meaning "Great Scholar")
+
Erdeni (زبان منچو وام‌واژه from زبان مغولی، meaning "treasure")
خدروپ گلک پلزنگ، اولین پانچن لاما

«پانچن» به معنی «خورجین استاد داننده پنج علم» و «چنپو» به معنی «دانشمند بزرگ» است.


پانچن لامای کنونی پانچن لامای یازدهم با نام «گدون چوئیکی نیاما» است که از شش سالگی در ۱۹۹۵ تا کنون ناپدید بوده‌است.

دولت چین تقریباً به محض اینکه او توسط چهاردهمین دالایی لاما به عنوان پانچن لاما شناخته شد او و خانواده‌اش را به بازداشت برد. از آن زمان تاکنون هرگز او به‌طور عمومی دیده نشده‌است.[۳][۴] باور عمومی این است که حکومت چین او را در اختیار دارد. کارگروه سازمان ملل برای ناپدیدشدن‌های قهری یا ناخواسته از ۱۹۹۵ تا به امروز سعی کرده‌است از سرنوشت او مطلع شود، ولی چیز قابل توجهی کشف نکرده‌است. در پی ناپدید شدن گدون چوئیکی نیاما، چین شخصی که خودش می‌خواست را به عنوان پانچن لاما انتخاب کرد.[۲]

جستارهای وابسته

ویرایش

پانویس

ویرایش
  1. "Panchen Lama". Britannica Online Encyclopedia. Retrieved May 8, 2017.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ بریستو، مایکل (۲۰۲۰-۰۵-۳۱). «رهبر ۶ ساله‌ای که ناپدید شد». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۳۱.
  3. "China's Worst Kept Secret: 5 Facts About the Abduction of Tibet's Panchen Lama". HuffPost.
  4. "China says Panchen Lama 'living a normal life' 20 years after disappearance". The Guardian. London. September 6, 2015. Retrieved June 24, 2008.

منابع

ویرایش