پرتابه (آتشفشان)

موادی که از یک منفذ آتشفشانی خارج می شوند

پرتابه[۱] یا مواد پرتابی به ذراتی اشاره می‌کند که از یک منطقه به بیرون پرت می‌شوند. در آتشفشان‌شناسی، به‌طور ویژه، این کلمه به ذراتی اشاره می‌کند که از منافذ آتشفشانی بیرون آمده، از طریق هوا یا زیر اب حرکت کرده و دوباره به سطح زمین یا کف اقیانوس‌ها برمی گردد مواد پرتابی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

  1. ذرات تازه - (قطعات ریز ماگما یا بلورهای آزاد)
  2. ذرات همانند یا جانبی - سنگ‌های آتشفشانی قدیمی‌تر از همان آتشفشان
  3. ذرات تصادفی - حاصل از سنگ‌های زیر آتشفشان‌ها
مواد پرتابی

در زمین‌شناسی سیاره‌ای، این واژه شامل باقی‌مانده‌های پرتاب‌شده در هنگام تشکیل دهانه برخوردی هم می‌گردد، در حالیکه در اخترفیزیک به ماده‌ای اشاره می‌کند که در انفجار ستاره‌ای مانند ابرنواختر یا تاج خورشیدی خارج می‌شود.[۲][۳][۴]

منابع ویرایش

  1. «پرتابه» [زمین‌شناسی] هم‌ارزِ «ejecta»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر هشتم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۰۸-۸ (ذیل سرواژهٔ پرتابه1)
  2. "The Plerionic Supernova Remnant G21.5-0.9: In and Out" (PDF). Archived from the original (PDF) on 17 July 2012. Retrieved 2013-09-15.
  3. "The Advanced Satellite for Cosmology and Astrophysics (ASCA)". Hera.ph1.uni-koeln.de. Retrieved 2013-09-15.
  4. "ASCA". Archived from the original on 1 May 2006. Retrieved 29 June 2016.