چندمعنایی[۱] (به انگلیسی polysemy، برگرفته از ریشهٔ یونانی: πολυ (پلی)= «پُری»، « بسیاری» و σήμα (سیما)= «نشانه»، «علامت»، «اسم») در روان‌شناسی زبان به نوعی از آرایهٔ یک واژه یا یک عبارت و غیره) و نشانه‌هایی برای ریشه‌های معانی لغات بزرگ می‌باشد. این آرایه مفهومی محوری در علوم اجتماعی و مطالعات رسانه‌ای به‌شمار می‌رود.

از انواع گونه‌های این آرایه می‌توان به مواردی که معانی یک لغت تشکیل شده از فعل‌ها، اسم‌ها و حتی صفت‌های متفاوت است اشاره کرد که تنها با مطالعه و اشاره‌ای جزئی به این موارد می‌توان معنی یا ریشهٔ کلمهٔ موردنظر را یافت.

نمونه

ویرایش

نمونه‌هایی از چندمعنایی در زبان فارسی:

  • دلتا
  1. دلتا (سومین حرف از حروف الفبای یونانی)
  2. دلتا (در دانش جغرافیا، زمینی است مثلثی‌شکل که از آبرفت رودخانه پدید آمده باشد)
  • ساعت
  1. واحد زمان
  2. وسیلهٔ سنجش زمان

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. «چندمعنایی» [زبان‌شناسی] هم‌ارزِ «polysemy»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. دفتر دوازدهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۶۶-۸ (ذیل سرواژهٔ چندمعنایی)