کاخ والرین
کاخ والرین یا کاخ والریانوس، کاخی باستانی در شهر تاریخی بیشاپور در شهرستان کازرون است. این کاخ پس از پیروزی شاپور یکم، پادشاه ساسانی بر والرین، امپراطور روم در نبرد ادسا، برای اقامت والرین در ارگ سلطنتی بیشاپور برای او احداث شد.[۱] کاخ والرین در سال ۱۳۱۰ به‌عنوان یکی از نخستین آثار ملی ایران به ثبت رسید. این بنا همچنین به‌عنوان بخشی از شهر بیشاپور در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.[۲]
| میراث جهانی یونسکو | |
|---|---|
.jpg) | |
| مکان |  ایران، کازرون، شهر باستانی بیشاپور |
| معیار ثبت | فرهنگی: (ii), (iii), (vi) |
| شمارهٔ ثبت | ۱۵۶۸ |
| تاریخ ثبت | ۲۰۱۸ (طی نشست چهل‌و‌دوم) |
| اطلاعات ثبت ملی | |
| شماره ثبت ملی | ۲۴ |
| تاریخ ثبت ملی | ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ |
| دیرینگی | شاهنشاهی ساسانی |
موقعیت جغرافیایی
ویرایشاین بنا در ضلع شمالی ارگ سلطنتی و در فاصلهٔ ۱۵۰ متری تالار تشریفات و آتشکدهٔ بزرگ واقع در شهر باستانی بیشاپور، از پایتخت‌های شاهنشاهی ساسانی در ۱۵ کیلومتری غرب شهر کازرون قرار دارد.[۳][۴]
تاریخچه
ویرایش.JPG)
این کاخ در سال ۲۶۶ میلادی و پس از نبرد ادسا به‌دستور شاپور یکم، پادشاه ایران برای سکونت والرین، امپراتور روم که در این نبرد شکست خورده و به اسارت گرفته شده بود، در نزدیکی کاخ حکومتی شاپور ساسانی احداث شد. والرین در تمام عمر خود در این کاخ تحت نظر بوده‌است.[۵] نخستین کاوشگر کاخ والرین، رومن گیرشمن، باستان‌شناس فرانسوی بود که طی سال‌های ۱۹۳۵ تا ۱۹۳۷ میلادی به کاوش در بیشاپور مشغول بود. پس از آن طی سال‌های ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۳، عملیات کاوش در بیشاپور به‌سرپرستی علی‌اکبر سرفراز، باستان‌شناس ایرانی انجام گرفت. در این عملیات، خاک‌برداری از ارگ شاهی صورت گرفت. نهایتاً در سال ۱۳۷۴ عملیات آزادسازی حریم کاخ والرین به‌سرپرستی مصیب امیری انجام شد.[۶]
ویژگی‌های معماری
ویرایشکاخ والرین به سبک معماری ساسانی احداث شده است. این بنا تماماً از سنگ‌های یک‌دست و نقش‌دار ساخته شده است. نمای ورودی این کاخ همانند فضای داخلی معبد آناهیتاست. جدارهٔ داخلی آن با سنگ‌های تراشیده و نقش‌دار و سطح بیرونی با روکش گچ سفیدکاری شده‌است. همهٔ قسمت‌های این کاخ نیز دارای نقوش برجسته و گچبری‌های فاخر بوده‌است. برخی از گچبری‌ها و نگارگری‌های شاخص در موزه بیشاپور قابل مشاهده است.[۷] این کاخ به صورت هشت‌گوش ساخته شده بوده و توسط چهار دالان به حیاط باز می‌شده است.[۸]
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ «کاوش‌های باستان‌شناسی در کاخ والرین آغاز شد». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴.
- ↑ «رویدادهای بیشاپور». منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس. دریافت‌شده در ۳۱ اوت ۲۰۲۴.
- ↑ «آشنایی با معبد آناهیتا (الهه آب) در شهر باستانی و بی نظیر بیشاپور در استان فارس». گروه مهندسی خطیر. دریافت‌شده در ۳۱ اوت ۲۰۲۴.
- ↑ «Take a walk through the ancient city of Bishapur». Tehran Times. دریافت‌شده در ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴.
- ↑ «بیشاپور، شهری در عمق تاریخ». ایسنا. دریافت‌شده در ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴.
- ↑ «پیشینه کاوش‌های تاریخی بیشاپور». منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس. دریافت‌شده در ۳۱ اوت ۲۰۲۴.
- ↑ «کاخ والرین». منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس. دریافت‌شده در ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴.
- ↑ شهر سبز کازرون. محمدجواد بهروزی. دانشنامه فارس. ۱۳۸۹. ص ۲۱۵-۲۱۶.