محدوده‌بندی
محدوده‌بندی یا حدنگاری[۱] یا کاداستر (به فرانسوی: Cadastre) فهرست نقشه‌برداری ثبتی است، یعنی آن نوع نقشه‌برداری که ارزش حقوقی داشته باشد و بتوان بر اساس مرزهای آن سند مالکیت صادر کرد. کاداستر منبع اصلی داده‌ها در اختلافات و دعاوی بین مالکان زمین است (یا در مورد ایران باید باشد).
نقشه کاداستر نقشه‌ای است که مرزها و مالکیت قطعات زمین را نشان می‌دهد. برخی از نقشه‌های کاداستر جزئیات بیشتری را نشان می‌دهند، مانند نام ناحیه، شماره شناسایی منحصر به فرد برای هر پارسل ملکی، گواهی شماره عنوان، موقعیت ساختارهای موجود، شماره بخش، نام خیابان‌های مجاور، ابعاد مرزها و...[۲]
اطلاعات پیمایشی کاداستر اغلب یک عنصر اساسی در سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS) یا سیستم های اطلاعات زمین (LIS) است که برای ارزیابی و مدیریت اراضی و املاک مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم و داده ها کاربردهای دیگری نیز دارند، مانند: ردیابی تغییرات طولانی‌مدت در طول زمان برای مطالعات زمین‌شناختی یا زیست‌محیطی و...
عملیات تهیهٔ نقشه‌های حدنگاشتی (کاداسترال) را می‌توان در مراحل زیر خلاصه کرد:
- تهیه نقشه از تمام یا قسمتی از شهرها
- تهیه نقشه از روستاها
- تهیه نقشه از زمین‌ها و املاک در شهرها و روستاها
- تهیه نقشه از کشتزارها و چراگاه‌ها
تاریخچهویرایش
اولین شواهد استفادها از نقشه برداری کاداستر به دوران امپراطوری رم بر می گردد که امپراطوری برای بازپس گیری زمین های خود اقدام به تهیه نقشه کاداستر نمود. یکی از این موارد در سال 77 میلادی در منطقه کامپانیا رخ داده که در نشان گر سنگی باقی مانده از آن نام "امپراطور وسپاسیان" برا آن دیده میشود.
با سقوط امپراطوری رم، استفاده از نقشه های کاداستر تا قرن شانزدهم و هفدهم میلادی به شکل کامل متوقف شد و در قرون وسطا از روش توضیحات مکتوب برای ثبیت حدود اراضی استفاده میشد. با ظهور سرمایه داری در عصر رنسانس در اروپا، مجدد تهیه نقشه کاداستر به عنوان ابزاری برای تعیین و بیان خصوصیات زمین به عنوان ابزار اصلی تولید در سرمایه داری (در آن دوران)، مورد توجه قرار گرفت. این امر ابتدا برای تثبیت مالکیت خصوصی در اختلافات اراضی مورد توجه بود ولی در کوتاه مدت از آن به عنوان ابزاری برای ارزیابی دقیق تر مالیات از طرف دولت مورد استفاده قرار گرفت.
با توجه به اهمیت نقشه های کاداستر و اطمینان از صحت اجرا فرایند در اکثر کشور ها سازمان های متولی ثبت اسناد مالکیتی برای انجام صحیح فرایند ها، شیوه نامه های متعددی دارند که صرفا توصیه افراد آموزش دیده و تعیین صلاحیت شده قرار اجرا است. و نقشه های تولید شده توسط این افراد ارزش حقوقی دارند و با سایر نقشه ها تولید شده در علوم ژئوماتیک از نظر اعتبار و سندیت متفاوت اند.
متولی این امر در ایران اداره کل کاداستر، زیر نظر سازمان ثبت اسناد واملاک کشور می باشند.
[۳]
حدنگاری در ایرانویرایش
در ایران تهیه نقشه‌های ثبتی بدین صورت است:
- عملیات صحرایی که توسط گروه نقشه برداری انجام میشود.
- عملیات کارتوگرافی که در دفاتر انجام میشود.
- تأیـید نقشه‌های ثبتی بر عهده سازمان ثبت املاک می‌باشد.
- نقشه‌های ثبتی عموماً در مقیاس‌های ۱/۵۰۰ و ۱/۱۰۰۰ ارائه میشود.
نقشه‌های ثبتی را می‌توان از راه‌های مختلف دیگر نیز تهیه نمود، از جمله:
- به‌وسیلهٔ عکس‌های هوایی و کارتوگرافی
- توسط اسکنرهای لیزری و نرم‌افزارهای مربوط
- به‌وسیلهٔ دوربین‌های عکاسی بسیار قوی و نرم‌افزارهای مربوط
- به‌وسیلهٔ عکس‌های ماهواره‌ای و جُـز اینها
که تمامی روش‌های فوق برای عملیات با متراژ بالا به صرفه و هزینه‌بر می‌باشند. ساده‌ترین و بهترین و دقیقترین روش برای متراژهای نه‌چندان زیاد استفاده از دوربین‌های «توتال» و «جی‌پی‌اس»های دوفرکانسهٔ دقیق می‌باشد.
منابعویرایش
- ↑ «حدنگاری» [عمومی] هم‌ارزِ «cadastre/ cadaster»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر هفتم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۹۴-۸ (ذیل سرواژهٔ حدنگاری)
- ↑ wikipedia. «Cadastre».
- ↑ «اداره کل کاداستر».
- فشارکی، پ. ، فرهنگ جغرافیا، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۷۹