کاروانسرای محمدآباد (قزوین)

اثر ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ایران

کاروانسرای شاه عباسی محمدآباد مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان بوئین‌زهرا، روستای محمدآباد خره واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۳ خرداد ۱۳۵۶ با شمارهٔ ثبت ۱۳۹۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۱]

کاروانسرای شاه عباسی محمدآباد
کاروانسرای شاه عباسی محمدآباد
نامکاروانسرای شاه عباسی محمدآباد
کشورایران
استانقزوین
شهرستانشهرستان بوئین‌زهرا
اطلاعات اثر
نام محلیکاروانسرای شاه عباسی
نام‌های دیگرکاروانسرای محمّد آباد خَرِه
کاربریکاروان‌سرا، سرای
دیرینگیدوره صفوی
دورهٔ ساخت اثردوره صفوی
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۱۳۹۷
تاریخ ثبت ملی۲۳ خرداد ۱۳۵۶
کاروانسرای شاه عباسی محمدآباد بر ایران واقع شده‌است
کاروانسرای شاه عباسی محمدآباد
روی نقشه ایران
۳۶°۰۱′۱۹″شمالی ۵۰°۰۴′۱۶″شرقی / ۳۶٫۰۲۱۸۳۳۱°شمالی ۵۰٫۰۷۱۱۶۶۳°شرقی / 36.0218331; 50.0711663

در ۲۵ کیلومتری جنوب قزوین و در دل دشت وسیع بوئین زهرا که روزگاری مسیر پرتردد کاروان رو قزوین – اصفهان بود، کاروانسرای بزرگی از عهد صفوی به جای مانده که از بیرون دارای طرحی پنج ضلعی و چهار برج مدور است. سر در ورودی، که در ضلع جنوبی قرار دارد، با یک هشتی بزرگ که گنبدی برفراز آن است به حیاط، دهلیزها، اتاق‌ها و طاق‌نماهای دور تا دور می‌پیوندد. حیاط داخل کاروانسرا به صورت مستطیلی ۵/۵۰ * ۲۰/۴۲ متر گسترده و بناهای چهار جانبش از یک قرینه سازی کامل پیروی نموده‌اند. در وسط هریک از جهات چهارگانه، ایوان مرتفعی برآورده و در دو سوی ایوان‌های شمالی و جنوبی پنج طاق نما و در دو طرف ایوان‌های شرقی و غربی شش طاق نما که مجموعشان به ۳۴ طاقنما می‌رسد ساخته‌اند. در پشت غرفه‌های شمالی، غربی و شرقی، دالان یکپارچه ای به عرض ۸۰/۳ متر کشیده‌اند که از چهار طاق نمای واقع در چهار گوشه حیاط به آن راه می‌یابد و احتمالاً کاربری اصطبل داشته‌است. بنای کاروانسرا تمامی با آجر انجام شده و تنها در نمای داخل حیاط یک رج سنگ در پی آن به کار رفته‌است.

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.