کتاب الکترونیک
رایاک (کوتاه‌شدۀ: رایاکتاب) یا کتابِ الکترونیک یا ایبوک (به انگلیسی: E-book) کتاب‌هایی هستند که به شکل پرونده‌های دیجیتال تولید و خوانده می‌شوند. کتاب‌های الکترونیک صرفاً نسخه‌های الکترونیکی مطالب مکتوب نیستند، بلکه می‌توانند علاوه بر متن و تصویر، فیلم، صوت و پویانمایی را نیز شامل شوند. ایبوک‌ها توسط نمایشگر رایانه یا سایر وسایل الکترونیکی خوانده می‌شوند. اگرچه گاهی ایبوک را به عنوان «نسخۀ الکترونیکی یک کتاب چاپی» تعریف می‌کنند اما بسیاری از ایبوک‌ها قبلاً چاپ نشده‌اند. تولید و فروش تجاری ایبوک‌ها برای کتابخوان الکترونیک است. با این وجود از ابزارهای دیگری مثل رایانۀ رومیزی، لپ‌تاپ، تبلت، تلفن هوشمند نیز برای خواندن ایبوک‌ها استفاده می‌شود.[۱][۲]
در دهۀ ۲۰۰۰ روند به این صورت پیش رفت که فروش ایبوک از طریق اینترنت افزایش یابد و در این سال‌ها مشتری‌ها از طریق تجارت الکترونیک در وبگاه‌ها اقدام به خرید کتاب‌های چاپی و الکترونیکی می‌کردند.
دلیل اصلی اینکه مردم آنلاین اقدام به خرید ایبوک کردند احتمالاً قیمت پایین و راحتی بیشتر و انتخاب عنوان‌های زیاد بود.[۳][۴][۵]
واژه‌شناسی
ویرایشبه ایبوک یا کتاب الکترونیکی، کتابِ دیجیتالی (رقمی) نیز گفته می‌شود. به ابزارهایی که به‌طور ویژه برای خواندن ایبوک استفاده می‌شود کتابخوان گفته می‌شود. ایبوک برگرفته از حرف e (الکترونیک) و بوک به معنی کتاب است.
تاریخچه
ویرایشبر روی مخترع نخستین ایبوک توافق وجود ندارد ولی عده‌ای یک آموزگار اسپانیایی به نام آنجلا رویز روابلس را مخترع اولین ایبوک می‌دانند.
ریدی‌ها
ویرایشدر دهه ۱۹۳۰ باب براون پس از اینکه یک فیلم صامت تماشا کرده بود ایده نشان دادن محتوای کتاب‌ها روی یک صفحه بزرگ به ذهنش رسید.
پروژۀ گوتنبرگ
ویرایشدر سال ۱۹۷۱ میلادی، جنبشی تحت عنوان پروژهٔ گوتنبرگ با هدف تبدیل کتاب‌های کاغذی به کتاب‌های الکترونیکی پایه‌گذاری شد. اکنون با تلاش داوطلبان این جنبش، هزاران کتاب که پیش از این در کتابخانه‌های خصوصی قرار داشتند در بافت رقومی در دسترس همگان قرار دارند.
فرمت‌ها
ویرایشبافتهای مختلف ایبوک مانند ای‌پاب، HTML ،Word، پی‌دی‌اف و حتی پرونده‌های اجرایی. این پدیده می‌تواند نظام آموزش و اطّلاع‌رسانی را دگرگون کند.
ابزار خواندن
ویرایشبرای خواندن کتاب‌های الکترونیک وسیله‌های همراه زیادی در بازار است از جمله آمازون کیندل. با وجود انواع و قیمت‌های مختلف این ابزار در بازار، استفاده از آن هنوز در جامعه فراگیر نشده‌است. بسیاری معتقدند خواندن کتاب کاغذی لذت بخش‌تر است. فناوری جوهر الکترونیکی (به انگلیسی: E-Ink) کمک زیادی به امکان مطالعۀ بلندمدت با کتاب‌خوان‌های دیجیتال کرد.
کتاب الکترونیک در بازار
ویرایشاسپانیا
ویرایشCarrenho تخمین می‌زند در سال ۲۰۱۵ سهم ایبوک در بازار اسپانیا ۱۵ درصد است.[۶]
ایران
ویرایش«کتابخانۀ ملی کودکان و نوجوانان ایران» یک کتابخانۀ مجازی است که با مدیریت مصطفی رحماندوست اداره می‌شود. برخی نویسندگان نام‌آشنا مانند هوشنگ مرادی کرمانی پذیرفته‌اند کتابشان را در این کتابخانۀ مجازی در اختیار مخاطبان قرار دهند. مرادی کرمانی معتقد است انتشار الکترونیکی کتاب تأثیر بسیاری بر فروش کتاب در بازار ندارد و می‌گوید: «به یقین می‌توانم بگویم با وجود دو کتابی که از من در فضای مجازی منتشر شد، فروش کتاب‌هایم در بازار افت نکرد.»
فیدیبو به عنوان اولین سامانۀ تولید و پخش کتاب الکترونیک در اسفند ۱۳۹۲ در این حوزه آغاز به فعالیت نمود. همچنین طاقچه نیز نسخهٔ الکترونیک کتاب‌ها، مجله‌ها و روزنامه‌های فارسی را بر روی تلفن‌های هوشمند در دسترس قرار داده‌است.[۷]
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ Gardiner, Eileen and Ronald G. Musto. "The Electronic Book." In Suarez, Michael Felix, and H. R. Woudhuysen. The Oxford Companion to the Book. بایگانی‌شده در سپتامبر ۱۲, ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine Oxford: Oxford University Press, 2010, p. 164.
- ↑ «Oxford Languages | The Home of Language Data». languages.oup.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۲۰.
- ↑ What is an electronic book (۲۰۲۱-۰۵-۱۷). «کتاب الکترونیکی». balyan. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۲۰.
- ↑ eBook Revenues Top Hardcover – GalleyCat. بایگانی‌شده در ژوئیه ۱, ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine. Mediabistro.com (June 15, 2012). Retrieved August 28, 2013.
- ↑ Bhardwaj, Deepika (2015). "Do e-books really threaten the future of print?". newspaper. Archived from the original on May 17, 2016. Retrieved May 6, 2016.
- ↑ Phil Wahba (June 25, 2013). "Barnes & Noble to stop making most of its own Nook tablets". NBC News. Archived from the original on August 7, 2013.
- ↑ «انتشار الکترونیک کتاب، درست یا نادرست؟». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۳.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «E-book». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.
پیوند به بیرون
ویرایش
 | این یک مقالهٔ خرد کتاب است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |