ویکی‌پدیا

گروه پلاتین

محل گروه پلاتین در جدول تناوبی
H   He
Li Be   B C N O F Ne
Na Mg   Al Si P S Cl Ar
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Uut Fl Uup Lv Uus Uuo
 * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb
** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No
   فلزات گروه پلاتین

فلزات گروه پلاتین یا خانواده پلاتین شامل ۶ عنصر فلزی ِ پلاتین، پالادیم، رودیم، روتنیوم، ایریدیوم و اوسمیوم می‌شود. همگی آن‌ها از فلزات واسطه هستند که در بلوک دی جدول تناوبی جای می‌گیرند. این فلزات خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مشابهی دارند و معمولاً ذخایر معدنی مشابهی دارند. البته فلزات گروه پلاتین را می‌توان با توجه به رفتار آن‌ها در سامانه‌های زمین‌شناسی به دو زیرگروه؛ گروه ایریدیوم شامل اوسمیوم، ایریدیوم و روتنیوم و گروه پالادیم شامل پلاتین، پالادیم و رودیم تقسیم کرد.

فلزات گروه پلاتین از کمیاب‌ترین و گران‌بهاترین فلزات هستند. اوسمیوم، ایریدیوم و رودیم به ترتیب کمیاب‌ترین عناصر در پوسته زمین در بین تمامی عناصر به شمار می‌روند. تمامی آن‌ها به‌جز پالادیم وزن مخصوص بسیار بالایی دارند و ارزش آن‌ها به دلیل خصوصیاتی چون مقاومت بسیار بالا در مقابل خوردگی و تیرگی، مقاومت در مقابل ترکیبات شیمیایی، تحمل حرارتی فوق‌العاده و مشخصات الکتریکی پایدار است.

مصارف فلزات گروه پلاتین با توجه به قیمت بالا و کمیابی فقط به استفاده‌هایی منحصر می‌شود که جایگزین دیگری برای آن‌ها وجود نداشته باشد. مهمترین استفاده این فلزات به دلیل خصوصیات کاتالیزوری آنهاست. بخش عمده مصرف پالادیم، پلاتین و رودیم در زمینه ساخت مبدل کاتالیست خودروها برای تصفیه گازهای سمی است. ساخت اتصال‌های الکتریکی و الکترودها، ابزارهای پزشکی و دندان‌پزشکی، و تجهیزات آزمایشگاهی مختلف از دیگر کاربردهای این فلزات است. پلاتین تا حدی کاربرد تزئینی برای ساخت جواهرات نیز دارد و رودیم نیز برای روکش طلای سفید و جواهرات بدلی استفاده می‌شود.

منابع

ویرایش

پیوند به بیرون

ویرایش
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=گروه_پلاتین&oldid=40007012»