گل‌میخ، نوعی میخ بزرگ است که به‌عنوان بست پیوند دهنده و در عین حال تزئین‌کننده در و دروازه در هنر ایرانی به‌کار می‌رود.[۱] گل میخ در هنر کشورهای عربی، شمال افریقا و شبه قاره هند هم وجود دارد. گل‌میخ عموماً فلزی و دست‌ساز بوده‌است اما امروز انواع پلاستیکی، شیشه‌ای و حتی کریستال آن هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

گل میخ‌های دروازه قلعه نصوری در بندر سیراف

یکی از انواع گل‌میخ به‌عنوان تجهیزات ایمنی ترافیک در سطح خیابان جهت تعیین مرز معبر و محدودهٔ رانندگی نصب می‌گردد.[۲] نوع دیگری از گل میخ در جواهر سازی استفاده می‌شود که بسیار ظریف و ریز است و به صورت دگمه‌ای ایست که خلخال و دستبند را بدان بند سازند.

کلمۀ گل‌میخ در ادبیات فارسی هم به‌کار رفته‌است. ابوطالب کلیم سروده‌است:

شب وصل تو نهان آمده‌ام تا دم صبحماه را ساخته گل‌میخی و بر در زده‌ام

منابع ویرایش