گونه‌زایی همگام

گونه‌زایی همگام (به انگلیسی: Cospeciation) شکلی از فرگشت همزمان است که در آن گونه‌زایی یک گونه، گونه‌زایی گونه دیگری را دیکته می‌کند و معمولاً در روابط میزبان و انگل مورد مطالعه قرار می‌گیرد. دربارهٔ رابطه میزبان-انگل، اگر دو میزبان از یک گونه در کنار یکدیگر قرار گیرند، انگل‌های همان گونه از هر میزبان می‌توانند بین افراد حرکت کنند و با انگل‌های میزبان دیگر جفت شوند.[۱] با این حال، اگر یک رویداد گونه‌زایی در گونه میزبان رخ دهد، انگل‌ها دیگر نمی‌توانند «از روی هم عبور کنند» زیرا دو گونه میزبان جدید دیگر جفت نمی‌گیرند و اگر رویداد گونه‌زایی به دلیل جدایی جغرافیایی باشد، بسیار بعید است. دو میزبان به هیچ‌وجه با یکدیگر تعامل نخواهند داشت. عدم مجاورت بین میزبان‌ها در نهایت از تعامل و جفت‌گیری جمعیت انگل‌ها جلوگیری می‌کند. این موضوع می‌تواند در نهایت سبب گونه‌زایی در انگل شود.[۲]

گونه‌زایی همگام و همباشی‌های میزبان-انگل. از بالا تا پایین:

گونه‌زایی همگام: میزبان و انگل به‌طور همزمان تبدیل به گونه می‌شوند

جابجایی میزبان: گونه‌زایی به عنوان انگل میزبان‌ها را تغییر می‌دهد و در جدایی تولید‌مثلی تکامل می‌یابد

گونه‌زایی مستقل: انگل در همان میزبان گونه‌زایی می‌کند، دلایلی که با میزبان ارتباطی ندارد

انقراض: انگل روی میزبان منقرض می‌شود

گم شدن قایق: میزبان گونه‌زایی می‌کند اما انگل در نهایت از نظر تولیدمثلی جدا نمی‌شود

طبق قاعده فارنهولز، که برای نخستین بار توسط هاینریش فارنهولز در سال ۱۹۱۳ پیشنهاد شد، زمانی که گونه‌زایی همزمان انگل میزبان و انگل اتفاق افتاد، تبارزایی میزبان و انگل همدیگر را منعکس می‌کنند. در تبارزایی‌های میزبان-انگل، و همه گونه‌های تبارزایی برای آن ماده، آینه‌سازی کامل نادر است. تبارزایی انگل میزبان را می‌توان با تغییر میزبان، انقراض، گونه‌زایی مستقل و دیگر رویدادهای بوم‌شناختی تغییر داد، که تشخیص هم گونه‌زایی همزمان را دشوارتر می‌کند. با این حال، گونه‌زایی همزمان به انگلی محدود نمی‌شود، بلکه در روابط همزیستی مانند روابط میکروب‌های روده در پستانداران ثبت شده‌است.[۳]

به نظر می‌رسد که قانون فارنهولز در گونه‌زایی همگام انگلی درموش‌های دالان‌ساز و شپش‌های جونده دیده می‌شود.[۴]

در میان جانوران، گونه‌زایی بین Uroleucon (شته‌ها) و Buchnera (گیاهان در Orobanchaceae),[۵] بین صدف‌های اعماق دریا و باکتری‌های شیمیایی اتوتروف،[۶] و بین سوسک‌های پوست Dendroctonus و قارچ‌های خاص دیده می‌شود.[۷]

گونه‌زایی همزیستی بین مورچه‌های Crematogaster و گیاهان Macaranga ,[۸] بین درختان انجیر Ficus و زنبورهای انجیر،[۹] و بین علف‌های Poaceae و قارچ Epichloe یافت می‌شود.[۱۰]

منابع

ویرایش
  1. "Cospeciation". evolution.berkeley.edu. Retrieved 2017-03-10.
  2. BioLogos. "Evolution Basics: Parasitism, Mutualism and Cospeciation". BioLogos. Archived from the original on 2017-04-27. Retrieved 2017-03-10.
  3. Moeller, Andrew H.; Caro-Quintero, Alejandro; Mjungu, Deus; Georgiev, Alexander V.; Lonsdorf, Elizabeth V.; Muller, Martin N.; Pusey, Anne E.; Peeters, Martine; Hahn, Beatrice H. (2016-07-22). "Cospeciation of gut microbiota with hominids". Science (به انگلیسی). 353 (6297): 380–382. Bibcode:2016Sci...353..380M. doi:10.1126/science.aaf3951. PMC 4995445. PMID 27463672.
  4. Demastes, James W.; Hafner, Mark S. (1993-01-01). "Cospeciation of Pocket Gophers (Geomys) and Their Chewing Lice (Geomydoecus)". Journal of Mammalogy. 74 (3): 521–530. doi:10.2307/1382271. JSTOR 1382271.
  5. Clark, Marta A.; Moran, Nancy A.; Baumann, Paul; Wernegreen, Jennifer J. (2000-04-01). "Cospeciation between bacterial endosymbionts (Buchnera) and a recent radiation of aphids (Uroleucon) and pitfalls of testing for phylogenetic congruence". Evolution. 54 (2): 517–525. doi:10.1554/0014-3820(2000)054[0517:CBBEBA]2.0.CO;2. PMID 10937228.
  6. Peek, Andrew S.; Feldman, Robert A.; Lutz, Richard A.; Vrijenhoek, Robert C. (1998-08-18). "Cospeciation of chemoautotrophic bacteria and deep sea clams". Proceedings of the National Academy of Sciences. 95 (17): 9962–9966. Bibcode:1998PNAS...95.9962P. doi:10.1073/pnas.95.17.9962. PMC 21444. PMID 9707583.
  7. Bracewell, Ryan Russell, "Coevolution and cospeciation in a bark-beetle fungal symbiosis" (2015). Theses, Dissertations, and Professional Papers. Paper 10781
  8. Itino, Takao; Davies, Stuart J.; Tada, Hideko; Hieda, Yoshihiro; Inoguchi, Mika; Itioka, Takao; Yamane, Seiki; Inoue, Tamiji (2001-12-01). "Cospeciation of ants and plants". Ecological Research. 16 (4): 787–793. doi:10.1046/j.1440-1703.2001.00442.x.
  9. Jousselin, Emmanuelle; van Noort, Simon; Berry, Vincent; Rasplus, Jean-Yves; Rønsted, Nina; Erasmus, J. Christoff; Greeff, Jaco M. (2008-01-01). "One Fig to Bind Them All: Host Conservatism in a Fig Wasp Community Unraveled by Cospeciation Analyses among Pollinating and Nonpollinating Fig Wasps" (PDF). Evolution. 62 (7): 1777–1797. doi:10.1111/j.1558-5646.2008.00406.x. JSTOR 25150785. PMID 18419750.
  10. Schardl, Christopher; Leuchtmann, Adrian; Chung, Kuang-Ren; Penny, David; Siegel, Malcolm (1997). "Coevolution by common descent of fungal symbionts (Epichloe spp.) and grass hosts". Molecular Biology and Evolution. 14 (2): 133–143. doi:10.1093/oxfordjournals.molbev.a025746.