Companion robot
ربات های همراه
ربات همراه، رباتی است که برای ایجاد همراهی واقعی یا ظاهری با انسانها ساخته شده است. بازارهای هدف برای رباتهای همراه شامل افراد مسن و کودکان تکفرزند میشود. انتظار میرود که رباتهای همراه به شیوهای طبیعی و قابل فهم با افراد غیرمتخصص ارتباط برقرار کنند. آنها مجموعهای از وظایف مختلف از جمله نظارت از راه دور بر خانه، ارتباط با مردم یا بیدار کردن افراد در صبح را ارائه میدهند. هدف آنها انجام طیف وسیعی از وظایف شامل وظایف آموزشی، امنیت خانگی، مدیریت روزنامه، سرگرمی و خدمات تحویل پیام و غیره است.[۱]
ایده مصاحبت با رباتها در داستانهای علمی تخیلی دهه ۱۹۷۰، مانند R2-D2، وجود داشته است. از اواخر قرن بیستم، رباتهای همراه شروع به ورود به واقعیت کردند، عمدتاً به عنوان حیوانات خانگی رباتیک. علاوه بر اهداف سرگرمی، رباتهای تعاملی نیز به عنوان رباتهای خدمات شخصی برای مراقبت از سالمندان در حدود سال ۲۰۰۰ معرفی شدند
شخصیت ها
رباتهای همراه سعی میکنند با کاربران تعامل داشته باشند. آنها بر اساس تعاملات خود با کاربران اطلاعات جمعآوری میکنند و بازخوردهایی ارائه میدهند. این فرآیند بسته به نقشهای خاص آنها کمی متفاوت است. به عنوان مثال، رباتهای همراه اجتماعی مکالمات سادهای انجام میدهند، در حالی که رباتهای همراه حیوان خانگی مانند حیوانات خانگی واقعی رفتار میکنند.
انواع
رباتهای همراه میتوانند وظایف متنوعی را انجام دهند و به صورت تخصصی بر اساس هدف یا مخاطب هدف خود تولید میشوند تا راحتی و رضایت کاربر نهایی را افزایش دهند.
رباتهای همراه اجتماعی
رباتهای همراه اجتماعی به منظور ارائه همراهی و به عنوان راهحلی برای تنهایی ناخواسته طراحی شدهاند. آنها اغلب رفتارهای انسانی بزرگسال، کودک یا حیوان خانگی را تقلید میکنند که برای کاربران جذاب است. رباتهایی که بهطور خاص برای مکالمات ساده، انتقال احساسات و پاسخ به احساسات کاربران طراحی شدهاند، در این دسته قرار میگیرند
رباتهای همراه کمکی
رباتهای همراه کمکی برای افرادی طراحی شدهاند که به دلیل سن، ناتوانی یا اهداف توانبخشی نیاز به مراقبت مداوم دارند. این رباتها میتوانند به کاربران محروم در انجام وظایف روزمره کمک کنند، به عنوان یادآور عمل کنند (مثلاً برای مصرف منظم دارو) و حرکت در فعالیتهای روزمره را تسهیل کنند. رباتهای همراه کمکی شدت کارهایی را که باید توسط مراقبان، پرستاران و قیمهای قانونی انجام شود کاهش میدهند.
رباتهای همراه آموزشی
رباتهای همراه آموزشی وظیفه آموزش به دانشآموزان را بر عهده دارند، بدون توجه به سن آنها، و میتوانند موضوعات مورد نظر را با فعالیتهایی متناسب با کاربر، مانند تکالیف تعاملی و بازیها، آموزش دهند. رباتهای همراه آموزشی به جای جایگزینی معلمان و مربیان، به عنوان دستیار برای آنها عمل میکنند.
رباتهای همراه درمانی
رباتهای همراه درمانی برای افرادی است که با استرس (در موارد شدید، PTSD)، اضطراب و تنهایی مواجه هستند، طراحی شدهاند تا از سلامت عاطفی و روانی کاربران پشتیبانی کنند. این رباتها میتوانند در بیمارستانها و مراکز مراقبتی، همچنین در منازل جایی که کاربران مضطرب به بیشترین کمک نیاز دارند، مورد استفاده قرار گیرند. رباتهای همراه درمانی شباهت زیادی به رباتهای همراه کمکی دارند، تا حدی که میتوان آنها را شاخهای از رباتهای همراه کمکی دانست. تفاوت بین این دو نوع ربات همراه در این است که رباتهای همراه درمانی برای استفاده بلندمدت یا مادامالعمر طراحی شدهاند، در حالی که رباتهای همراه کمکی عمدتاً برای مدت زمان درمان کاربر طراحی شدهاند.
رباتهای همراه حیوان خانگی
رباتهای همراه حیوان خانگی برای افرادی طراحی شدهاند که به دنبال جایگزینی برای حیوانات زنده هستند، زیرا حیوانات زنده نیاز به مراقبت قابل توجهی دارند و ممکن است برای افرادی که دچار آلرژی هستند مناسب نباشند. هدف این ربات ها این است که تقلید کاملی از یک حیوان خانگی داشته باشند در حالی که جنبههای پرزحمت نگهداری از یک حیوان را کاهش میدهند.
رباتهای همراه سرگرمی
رباتهای همراه سرگرمی منحصراً برای سرگرمی طراحی شدهاند و میتوانند انواع مختلفی از سرگرمیها، از جمله رقصیدن تا بازی کردن با کاربر، را ارائه دهند. افرادی که به دنبال شخصی برای سرگرم شدن هستند، مخاطبان اصلی این محصولات به شمار میروند.
ربات های دستیار شخصی
ربات های دستیار شخصی به افراد در انجام کارهای روزانه، مدیریت، برنامه ریزی، یادآوری و غیره کمک می کنند. حوزه فعالیت آنها می تواند دفاتر و همچنین خانه ها و فضاهای عمومی باشد.
مثال ها
چندین نمونه اولیه ربات همراه وجود دارد که از جمله آنها می توان به Paro، CompanionAble و EmotiRob اشاره
Paro
پارو یک سیستم ربات حیوان خانگی است که توسط مؤسسه علمی و صنعتی پیشرفته ژاپن (AIST) توسعه یافته است. این ربات که به شکل یک فوکا کوچک طراحی شده است، به عنوان ابزار درمانی برای استفاده در بیمارستانها و خانههای سالمندان طراحی شده است. این ربات برنامهریزی شده است تا برای جلب توجه گریه کند و به نام خود پاسخ دهد. آزمایشات نشان داده است که استفاده از پارو باعث افزایش ارتباط سالمندان با یکدیگر شده و بهبودهای روانی را به همراه داشته است
CompanionAble
ربات CompanionAble به عنوان یک پروژه FP 7 اتحادیه اروپا دستهبندی شده است. این ربات برای "همکاری در محیط زندگی با پشتیبانی کردن " ساخته شده است. این دستگاه خودکار که همچنین برای حمایت از سالمندان ساخته شده است، به مالک خود کمک میکند تا با محیط هوشمند خانه همانند پرستار خانگی ارتباط برقرار کند. این ربات به عنوان یک دوست قابل حمل عمل میکند، که از طریق گفتگو و صفحه لمسی امکان تعامل طبیعی با شناسایی و پیگیری افراد در خانه را فراهم میکند.
EmotiRob یک پروژه رباتیک توسعه یافته است که ادامهدهنده پروژه MAPH (رسانههای فعال برای معلولین) در زمینه بهم پیوستگی احساسات ساخته شده. هدف این پروژه حفظ تعامل عاطفی با کودکان بوده است. EmotiRob طراحی شده است به طوری که یک کودک میتواند آن را در آغوش خود بگیرد و با آن صحبت کند و ربات از طریق حالتهای بدنی یا ابرازات صورت خود را بیان می کند .این ربات قابلیتهای شناختی ای دارد که به طور بیشتری گسترش یافتهاند، به طوری که ربات قادر است از طریق نرمافزار شناسایی گفتار DRAGON که توسط شرکت NUANCE توسعه یافته است، با صاحب خود تعامل زبانی طبیعی داشته باشد. انتظار میرود چنین تعاملاتی به توسعه شناختی کودک کمک کرده و الگوهای یادگیری جدیدی را ایجاد کند.
"Lovot یک ربات شرکت ژاپنی است که تنها هدف آن «خوشحال کردن شما» است. این ربات دارای بیش از ۵۰ سنسور است که رفتار یک نوزاد یا حیوان خانگی کوچک را شبیهسازی میکند، دارای دوربین ۳۶۰ درجه با میکروفون، قابلیت تمیز کردن انسانها از اشیاء، چشمهای نئوتنی و گرمای داخلی ۳۰ درجه سانتیگراد است.در رابطه با آن lovot cofe یک کافه تعاملی در ژاپن در تاریخ ۳ اکتبر ۲۰۲۰ افتتاح شد."
نیکوبو توسط پاناسونیک توسعه یافته و تحت تاثیر تنهایی دوران قرنطینهها که به عنوان یک اقدام در مقابله با پاندمی COVID-19 ایجاد شده بودند، قرار گرفته و ساخته شده است. این ربات به گونهای طراحی شده است که ظاهری آسیبپذیر دارد و این باعث ایجاد همدلی در صاحبان آن میشود. نام نیکوبو از کلمه ژاپنی به معنای "لبخند" گرفته شده است. این ربات دم خود را تکان میدهد، با صدای کودکانه صحبت میکند و به عنوان یک همخانه باقی میماند.
هایودول یک ربات پیشرفته مراقبتی است که برای حمایت از سالمندان طراحی شده است و به یادآوری مصرف داروها و نظارت بر حرکات آنها میپردازد تا پرستاران آنها را مطلع کند. علاوه بر این، این ربات نوآورانه قادر به شناسایی و پاسخ به حالات احساسی کاربران سالمند خود است و لایهای از مراقبت شخصیسازی شده را اضافه میکند. هایودول با ظاهر و سبک گفتاری شبیه به یک نوه ۷ ساله کرهای طراحی شده است و دارای پوستهای از پارچه نرم و روشهای تعاملی با کاربر مانند ضربه زدن به سر یا نوازش پشت است. این ربات با انواع حسگرها و فناوریهای ارتباطی بیسیم مجهز شده است تا دادهها را جمعآوری و پردازش کند و از اپلیکیشنهای موبایل و سیستمهای نظارتی وبی پشتیبانی میکند تا امکان نظارت از راه دور را از هر مکانی فراهم کند.
در کره جنوبی، حدود ۱۰,۰۰۰ ربات هایودول به خانههای سالمندان تنها اعزام شدهاند و حمایت و همراهی ضروری را فراهم میکنند. دولتهای محلی، از جمله دفاتر استانی و شهرستانی، هایودول را به عنوان راه حلی برای مقابله با چالشهای اجتماعی ناشی از جامعه رو به پیری سریع کشور پذیرفتهاند. علاوه بر این، این ربات به طور گستردهای در درمان بیماران مبتلا به زوال عقل در بیمارستان دانشگاهی در استان گانگوون استفاده میشود. هایودول در تاریخ ۲۹ فوریه ۲۰۲۴ موفق به دریافت جایزه جهانی موبایل (GLOMO) در دسته "بهترین نوآوری موبایلی برای سلامت و رفاه متصل" در کنگره جهانی موبایل (MWC) شد.
انتقادات و نگرانیها
ظهور رباتهای همراه با انتقادها و نگرانیهای عمومی مواجه شده است، بهویژه در مورد معضلات اخلاقی همچون وابستگی به این دستگاهها. ترسهایی وجود دارد که چنین وابستگیای میتواند پیوند حیاتی کودک-ولی را تهدید کند. نگرانیها همچنین به تأثیر احتمالی مراقبت از کودکان با کمک رباتها بر رشد کودکان گسترش مییابد، با نگرانیهای خاص در مورد اثرات منفی بر مهارتهای احساسی و اجتماعی به دلیل کاهش تعامل انسانی به وجود می آورد.
با رباتهای همراه مانند iPal که قادر به جمعآوری و انتقال دادهها هستند، که خطرات نظارت و سوءاستفاده از دادهها را افزایش میدهند مسائل حریم خصوصی و امنیت نیز بهطور برجستهای مطرح شدهاند،. این وضعیت نیاز به اقدامات قوی امنیت سایبری برای جلوگیری از هک شدن و دسترسی غیرمجاز به دادهها را مهم میکند.
علاوه بر نگرانیهای مربوط به مراقبت از کودکان، ادغام رباتهای همراه در زندگی سالمندان و سایر گروههای آسیبپذیر نیز نگرانیهایی را بهوجود میآورد، بهویژه مشکل روابط توهمی. افراد ممکن است شروع به درک این رباتها بهعنوان موجودات حساس کنند، که منجر به وابستگی عاطفی میشود که خط بین شبیهسازی و واقعیت را محو میکند و وابستگی به رباتها را افزایش میدهد. این میتواند احساسات تنهایی و جدایی از انسانها را تشدید کند. این موضوع لزوم اجرای دستورالعملهای اخلاقی و سیستمهای پشتیبانی روانشناختی را برای مقابله با پیچیدگیهایی که این فناوری معرفی میکند، برجسته میکند و اطمینان حاصل میکند که آنها بهعنوان تکمیلی برای روابط انسانی عمل میکنند و نه جایگزین آنها.
- ↑ "Companion robot". Wikipedia (به انگلیسی). 2024-04-22.