فهرست شهرستان‌های استان خراسان شمالی

استان خراسان شمالی در حال حاضر ۱۰ شهرستان دارد. شهرستان بجنورد تنها شهرستان در این استان است که نامش در اصلاحیه دومین قانون تقسیمات کشوری ایران در دی ۱۳۱۶ ذیل استان شمال شرق به میان آمد. بر این اساس این شهرستان در دی ۱۳۱۶ یکی از هفت شهرستان تشکیل‌دهندهٔ استان نهم بود. شهرستان اسفراین در ۱۳۳۹ با انتزاع بخش‌هایی از شهرستان‌های سبزوار (اکنون در استان خراسان رضوی) و بجنورد ایجاد شد. همان سال شهرستان شیروان از شهرستان قوچان (اکنون در خراسان رضوی) منتزع شد. شهرستان جاجرم در ۱۳۷۶ و شهرستان مانه و سملقان در ۱۳۷۹ ایجاد شدند. ایجاد شهرستان فاروج همزمان با تقسیم استان خراسان در ۱۳۸۳ صورت گرفت. شهرستان قوچان که مصر بود در استان خراسان رضوی بماند، دو تکه شد و بخش فاروج آن پس از ارتقا به شهرستان در استان خراسان شمالی قرار گرفت. وضعیت استثنایی حوزهٔ انتخابیهٔ قوچان و فاروج که تنها حوزهٔ انتخابیهٔ مشترک بین دو استان در کل ایران است مولود همین دوپارگی است. از آن زمان تاکنون تلاش‌های فراوانی برای الحاق شهرستان‌های قوچان و درگز از خراسان رضوی به خراسان شمالی صورت گرفته‌است. سه شهرستان گرمه، راز و جرگلان و بام و صفی‌آباد در استان خراسان شمالی متولد شدند.

شهرستان‌های استان خراسان شمالی در ۱۳۹۹

هر شهرستان ۱ تا ۳ بخش و هر بخش ۱ تا ۵ دهستان دارد. در مجموع استان خراسان شمالی ۱۹ بخش، ۴۵ دهستان، و ۲۴ شهر دارد. شهرستان‌های شیروان و مانه و سملقان هر کدام با ۴ شهر، بیشترین نقاط شهری در استان را دارند. بجنورد پرجمعیت‌ترین و متراکم‌ترین شهرستان استان است و ۳۸ درصد جمعیت استان را در خود جای داده‌است. از آن طرف گرمه کم‌جمعیت‌ترین و جاجرم کم‌تراکم‌ترین شهرستان‌های استان هستند. مانه و سملقان با مساحت ۶٬۰۵۳ کیلومتر مربع پهناورترین شهرستان استان است و فاروج با ۱٬۶۱۵ کیلومتر مربع کوچک‌ترین. میانگین مساحت شهرستان در این استان ۳٬۵۵۴ کیلومتر مربع است و میانگین جمعیت ۱۰۷٬۸۸۷ نفر.

شهرستان‌ها

شهرستان	بخش‌ها	دهستان‌ها	شهرها (مرکز†)	سال تأسیس	جداشده از	جمعیت (۱۳۹۵)	مساحت (km²)	تراکم جمعیت (بر km²)	نقشه
اسفراین	مرکزی	آذری	اسفراین†	۱۳۳۹	شهرستان‌های بجنورد و سبزوار	۱۲۰٬۵۱۳	۵۰۱۹	۲۴
		دامنکوه
		روئین
		زرق‌آباد
		میلانلو
	بام و صفی‌آباد	بام	صفی‌آباد
		صفی‌آباد
بجنورد	مرکزی	آلاداغ	بجنورد†	۱۳۱۶	–	۳۲۴٬۰۸۳	۳۶۱۹	۹۰
		بابا امان
		بدرانلو
	گرمخان	گرمخان	حصار گرم‌خان
		گیفان
جاجرم	مرکزی	میان‌دشت	جاجرم†	۱۳۷۶	شهرستان‌های بجنورد و اسفراین	۳۶٬۶۷۳	۳۴۸۶	۱۱
	جلگه شوقان	شوقان	شوقان
		طبر
	جلگه سنخواست	چهارده سنخواست	سنخواست
		دربند
راز و جرگلان	مرکزی	دهستان راز	راز†	۱۳۹۱	بجنورد	۵۹٬۲۱۰	۲۵۳۸	۲۳
		باغلق
	جرگلان	جرگلان	یکه‌سعود
		حصارچه
	غلامان	غلامان	غلامان
		راستقان
شیروان	مرکزی	حومه	شیروان† زیارت	۱۳۳۹	قوچان	۱۴۶٬۱۴۰	۳۹۴۵	۳۷
		زوارم
		زیارت
		سیوکانلو
		گلیان
	سرحد	تکمران	لوجلی
		جیرستان
	قوشخانه	قوشخانه بالا	قوشخانه
		قوشخانه پایین
فاروج	مرکزی	فاروج	فاروج†	۱۳۸۳	قوچان	۴۹٬۲۷۱	۱۶۱۵	۳۱
		سنگر
		شاه‌جهان
	خبوشان	تیتکانلو	تیتکانلو
		حصار
گرمه	مرکزی	بالادشت	گرمه† درق ایور	۱۳۸۷	جاجرم	۲۵٬۴۷۵	۲۱۵۹	۱۲
		گلستان
سملقان	مرکزی	حومه	آشخانه†	۱۳۷۹	بجنورد	۱۰۱٬۷۲۷	۶۰۵۳	۱۷
		جیرانسو
	سملقان	آلمه	آوا قاضی
		قاضی
مانه	مرکزی	اترک	پیش‌قلعه	۱۴۰۲	سملقان (با نام مانه و سملقان)
		عشق‌آباد
	شیرین‌سو	کهنه‌جلگه
		شیرین‌سو
استان خراسان شمالی	۲۰	۴۵	بجنورد† و ۲۳ شهر دیگر	۱۳۸۳	استان خراسان	۸۶۳٬۰۹۲	۲۸٬۴۳۴	۳۰

نقشه

• 
  تراکم جمعیت به تفکیک شهرستان
• 
  شهرستان‌های خراسان در ۱۳۳۵
• 
  شهرستان‌های خراسان در ۱۳۴۵

جستارهای وابسته

• فهرست شهرهای استان خراسان شمالی
• حوزه‌های انتخابیه مجلس شورای اسلامی در استان خراسان شمالی

پیوند به بیرون

• استانداری خراسان شمالی