تأمین آب
تأمین آب (انگلیسی: Water supply) به ارائه آب جهت رفع نیاز مصارف شرب، کشاورزی یا صنعتی، توسط نهادهای عمومی و دولتی مانند شهرداری‌ها، شرکت‌های تجاری، سازمان‌های دولتی یا افراد اطلاق می‌شود. تأمین آب معمولاً از طریق یک سیستم متشکل از پمپ و لوله که شبکه تأمین آب نام دارد، انجام می‌گیرد.
نیاز به آب سالم ویرایش
هر یک از مصارف شرب، کشاورزی و صنعتی به مقدار و کیفیت مشخصی از آب نیازمند است.[۱] در این میان آب مورد نیاز جهت شرب باید دارای استانداردهایی عاری از آلودگی‌های مختلف تلقی شود. در سال ۲۰۱۵ میلادی ۷۱ درصد جمعیت جهان (۵٫۲ میلیارد نفر) به نوعی به شبکه انتقال آب سالم دسترسی داشته‌اند. با این وجود همچنان آب شرب حدود ۲ میلیارد نفر از ساکنان زمین دارای آلودگی‌های مدفوعی است.[۲] استفاده از آب‌های آلوده زمینه را جهت انتشار بیماری‌های مختلف فراهم خواهد ساخت. از این رو تأمین آب به خصوص جهت تأمین آب شرب نیازمند مراحل جمع‌آوری، تصفیه و انتقال مناسب آب می‌باشد.
منابع تأمین آب ویرایش
آب مورد استفاده انسان از منابع مختلفی پس از تصفیه آن تأمین می‌شود. این منابع شامل آب‌های زیرزمینی (آبخوان)، منابع سطحی (رودخانه، سد و دریاچه) یا دریاها پس از نمک‌زدایی می‌باشند.
در سال ۲۰۱۰، حدود ۵۶٪ از جمعیت جهان (۵٫۹ میلیارد نفر) به آب لوله‌کشی خانگی یا یک منبع آب بهبود یافته غیر از خانگی، از جمله تانکر یا انبار آب شهری (به شکل یک لوله ایستاده در داخل خیابان)، کیوسک‌های آب، چشمه و چاه‌های محافظت شده دسترسی داشتند. با این وجود، حدود ۱۳٪ (حدود ۹۰۰ میلیون نفر) به منبع آب بهبودیافته دسترسی نداشتند و مجبور شدند از چاه‌ها یا چشمه‌ها، کانال‌ها، دریاچه‌ها یا رودخانه‌های محافظت نشده برای آب مورد نیاز خود استفاده کنند.[۳]
تأمین آب تمیز - به ویژه، آبی که به دلیل نبودن پساب‌زدایی مناسب با مواد مدفوع آلوده شده نباشد - به ویژه در کشورهای کم درآمد و متوسط. یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده بهداشت عمومی در رابطه با وقوع بیماری‌های اسهالی و مرگ در کودکان زیر پنج سال است.[۴] تخریب تأمین آب یا زیرساخت‌های بهداشتی پس از فاجعه‌های بزرگ (مانند زمین لرزه، سیل، جنگ و …) خیلی زود می‌تواند تهدید اپیدمی بیماری‌های منتقله از آب را در طی داشته باشد، که برخی از آنها کشنده هستند.
تصفیه آب ویرایش
پیش از آنکه آب به دست آمده از سد، رودخانه یا چاه با تلمبه به داخل خانه‌ها فرستاده شود، باید مورد تصفیه قرار گیرد. این کار در تصفیه خانه آب انجام می‌شود. با توجه به میزان آلودگی منابع مختلف آب، تصفیه آن می‌تواند مراحل مختلفی را شامل شود. روش‌های غربال‌گری به وسیله توری، حوضچه‌های انعقاد و لخته‌سازی، فیلتراسیون شنی و کربنی، تنظیم pH، افزودن مواد ضد خورندگی آب، کلرزنی جهت حذف باکتری‌ها و ویروس‌ها و گاهی افزودن فلوراید برخی از مراحل معمول تصفیه آب شهری است.[۵]
کلرزنی دائمی آب در سال ۱۹۰۵ آغاز شد، زمانی که فیلتر شنی آهسته و منبع آب آلوده منجر به شیوع بیماری تب حصبه در لینکلن انگلیس شد.[۶]
تلمبه کردن و ذخیره‌سازی ویرایش
آب خروجی از تصفیه خانه توسط تلمبه به منبع‌های ذخیره انتقال داده می‌شود. این منابع آب ممکن است روی یک تپه یا بالای برجی مرتفع قرار گرفته باشد. ارتفاع منبع آب، فشاری دائمی به وجود می‌آورد که انتقال آن را در طی لوله‌کشی شهری تا شیر آب خروجی منازل مقدور می‌سازد.
شبکهٔ لوله‌ها و نقاط مصرف آب ویرایش
آب ذخیره شده در منبع آب توسط لوله‌کشی که در اکثر مواقع به صورت زیر زمینی صورت می‌پذیرد، به نقاط مصرف در منازل و صنایع انتقال داده می‌شود. اندازه‌گیری میزان مصرف آب در هر واحد مسکونی یا تجاری به کمک کنتور آب صورت می‌گیرد. جهت نگهداری شبکه تأمین آب، با توجه به میزان مصرف هر واحد هزینه آب مصرفی از مصرف‌کننده اخذ خواهد شد.
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ تأمین آب موجود است. |
- ↑ دانشنامه بریتانیکا https://www.britannica.com/science/water-supply
- ↑ سازمان بهداشت جهانی https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/drinking-water
- ↑ WHO/UNICEF joint monitoring report 2010. (2010). Retrieved from http://www.who.int/water_sanitation_health/monitoring/fast_facts/en/
- ↑ World Health Organisation (2018). Guidelines on Sanitation and Health. Geneva: World Health Organisation.
- ↑ فرآیندهای شیمیایی مورد نیاز برای تصفیه آب شهری https://www.behtawater.com/blog/the-chemistry-behind-your-homes-water-supply
- ↑ "A miracle for public health?". Retrieved 17 December 2012.