آسیاب‌های شوشتر

آسیاب‌های شوشتر نوعی از سازه‌های آبی در شهر شوشتر است.

انواع آسیاب‌ها

ویرایش

آسیاب‌های پره‌ای

ویرایش

این آسیاب از محوری عمودی و تعدادی پره قاشقی شکل تشکیل شده‌است. که آب را از سطح بالا به پایین انتقال می‌دهد که به آن تنوره می‌گویند. آب از مجرای خروجی تنوره با فشار خارج می‌شود و به پره برخورد می‌کند و محور عمودی که بالای آن به سنگ آسیاب است را گردانده و گندم را آرد می‌کند.[۱]

آسیاب‌های چرخه

ویرایش

این آسیاب دارای محوری افقی است که توسط چرخ دنده تبدیل به محوری عمودی می‌شود.[۱]

آسیاب‌های شناور

ویرایش

تفاوت آن با آسیاب رو گرد در سیستم به حرکت درآمدن چرخ یا پره آسیاب و محل احداث آن می‌باشد؛ زیرا آسیاب روگرد معمولاً در کنار رودخانه قرار داشته یا از طریق قنات که بر روی پره‌های آن می‌ریخته به حرکت درمی‌آمده‌است. ولی آسیاب شناور در میان رودخانه ساخته می‌شده و آب از زیر پره‌های آن عبور کرده و در اثر برخورد با پره‌ها آن را به حرکت درمی‌آورده در نتیجه نیروی تولید شده توسط پره‌ها، از طریق محور افقی به کمک دو چرخ دنده به محور عمودی منتقل می‌شده و باعث به حرکت درآمدن سنگ و در نتیجه خرد شدن گندم شده‌است. آسیاب تنوره‌ای و روگرد در منطق کم آب قابل استفاده بود در حالی که آسیاب‌های شناور در مناطق مسطح و پر آب ساخته می‌شد.[۲]

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ از شار تا شهر/حبیبی، سید محسن
  2. مقاله شوشتر شهری بر پایه آب/سادات نیا، سعید
  • سومین کنگره تاریخ معماری و شهر سازی ایران