ابوالعلای شوشتری

شاعر ایرانی
(تغییرمسیر از ابوالعلاء شوشتری)

ابوالعلاء شوشتری یا بوالعلاء شُشتری شاعر ایرانی پارسی‌گوی (بی‌دیوان) سده ۴ هجری است. او در زمان سامانیان می‌زیست.

زندگی

ویرایش

او در سدهٔ چهارم هجری زندگی می‌کرده است. اما اطلاعات زیادی از زندگی او در دسترس نیست. ممکن است به دلیل لقبش از اهالی شوشتر باشد، زیرا ضبط «شوشتری» با املای «ششتری» در گذشته رایج بوده است[۱]. همچنین اشعار فنی و مصنوع نیز سروده و در هزل پیشگام کسایی بود. ضمناً گمان می‌رود منظور از ابوالعلا در یکی از ابیات منوچهری همین ابوالعلاء ششتری باشد، زیرا او را در ردیف شعرای فارسی‌زبان آورده است:

ضمناً در سال اول مجله شرق مقاله‌ای مربوط به او نوشته شد.
بوالعلا و بوالعباس و بوسلیک و بوالمثلوآن‌که آمد از نوایح وآن‌که آمد از هری

همچنین رادویانی او را نویسنده کتابی درباره عروض می‌داند.

در لغت‌نامهٔ دهخدا

ویرایش

در لعت‌نامهٔ دهخدا نوشته شده است: «تنها در لغت‌نامه اسدی ابیات ذیل از او دیده می‌شود:»[۲] و سپس این بیت‌ها آمده است.

بیاور آنکه گواهی دهد ز جام که منچهار گوهرم اندر چهار جای مدام
زمرد اندر تاکم عقیقم اندر غژبسهیلم اندر خم آفتابم اندر جام.
ای... من ای... تو انجیره‌گذاریسرگین خوری و قی کنی و باک نداری
ریچاله‌گری پیشه گرفتی تو همانابخیره [کذا] در شیر بری کامه برآری.[۳]

چند شعر دیگر

ویرایش

تمام اشعار این قسمت از کتاب پیشاهنگان شعر پارسی نقل شده است.[۴]

نام بت من

ویرایش
تیری و کمانی و یکی نقش نشانهبنگار و بپیوند به‌ سوفار یکی تیر
نام بت من بازشناسی به‌تمامیآن بت که به‌خوبیش قرین نیست به کشمیر
(جواب معما، علی)

نرگس لاله‌گداز

ویرایش
همی گرست و همی نرگسانش لاله گداختبه زیر لالهٔ بگداخت نهفته زریر
خَلَق شود ز نشستِ دراز حُلّت مردکه گَنده گردد چون دیر ماند آب غدیر

پانویس

ویرایش
  1. محمد معین، صفحهٔ ۲۰۴۴
  2. علی‌اکبر دهخدا، صفحهٔ ۶۳۴
  3. دو بیت آخر فقط در لغت‌نامه آمده است و در پیشاهنگان شعر پارسی نیامده است.
  4. محمد دبیرسیاقی صفحهٔ ۱۷۷-۱۷۸

منابع

ویرایش
  • دهخدا، علی‌اکبر (۱۳۲۵لغت‌نامه دهخدا جلد ۳ شماره مسلسل ۲، به کوشش زیر نظر دکتر محمد معین.، تهران: دانشگاه تهران، سازمان لغت‌نامه
  • پیشاهنگان شعر پارسی (سده‌های سوم و چهارم و آغاز سدهٔ پنجم هجری)، به کوشش به کوشش محمد دبیرسیاقی.، تهران: انتشارات فراکلین، ۲۵۳۶ تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
  • معین، محمد (۱۳۶۳فرهنگ‌نامه فارسی جلد دوم، تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر
  • تاریخ ادبیات صفا
  • کتاب اثرآفرینان جلد ششم