ارجیش
ارچیش (کردی: Erdîş) (به ارمنی: Ականց) شهری در ترکیه است که در استان وان واقع شده‌است. جمعیت این شهر بر اساس سرشماری سال ۲۰۰۸ میلادی ۷۳٬۷۳۳ نفر و بر اساس برآوردهای سال ۲۰۰۹ میلادی ۷۰٬۰۰۲ نفر می‌باشد.[۳][۴]
ارچیش
Արճեշ • Erdiş | |
|---|---|
 نمایی از مرکز شهر | |
  ارچیش | |
| مختصات: ۳۹°۰۱′۵۲″ شمالی ۴۳°۲۱′۳۵″ شرقی / ۳۹٫۰۳۱۱۱°شمالی ۴۳٫۳۵۹۷۲°شرقی | |
| کشور | ترکیه |
| استان | وان |
| مدیریت | |
| • شهردار | یلدیز چتین (HDP) |
| • بخشدار | نوری‌محمد بی‌اوغلو |
| مساحت | |
| • ناحیه | ۱۸۷۶٫۳۸ کیلومتر مربع (۷۲۴٫۴۷ مایل مربع) |
| جمعیت (تخمین ۲۰۲۲)[۲] | |
| • شهری | ۹۲٬۹۴۵ |
| • ناحیه | ۱۷۱٬۰۰۰ |
| • ناحیه تراکم | ۹۱/کیلومتر مربع (۲۴۰/مایل مربع) |
| کدپستی | ۶۵۴۰۰ |
| وبگاه | |
ارجیش شهری باستانی مربوط به دورهٔ اورارتوها در شرق ترکیهٔ امروزی است. این شهر در شمال‌شرق دریاچهٔ وان واقع شده و در گذشته به علت گذر جادهٔ ترانزیتی تبریز-ارزروم از داخل آن، رونق خاصی پیدا کرده بود. اکنون ارجیش از توسعه‌یافته ترین شهرهای شرق ترکیه است.[۵]
تاریخویرایش
در دوران باستان کلاسیک، این شهر به نام‌های ارسیسا، ارچش (Arčeš در ارمنی) و ارجیش در عربی شناخته می شد. بیزانسی‌ها آن را به‌عنوان Arzes (Ἂρζες یا Ἀρζές ) می‌شناختند.[۶]
این منطقه کوچک به عنوان پایتخت تعدادی از ایالت های حاکم عمل آنجا می‌کرد. در دوره‌ای مرکز اصلی استان توروبران به عنوان بخشی از پادشاهی باستانی ارمنستان بود. این شهر در اوایل قرون وسطی چندین بار بین اعراب و بیزانس دست به دست می‌شد. از اواسط دهه ۱۰۲۰ به بعد، ارچیش توسط امپراتوری بیزانس اداره می شد. در سال ۱۰۵۴ ترکان سلجوقی به فرماندهی طغرل پس از یک محاصره هشت روزه به این شهر هجوم آوردند و اهالی را قتل و غارت کردند. در اوایل قرن چهاردهم ارچش بخشی از قلمرو قره قویونلوها شد و بعداً بخشی از امپراتوری عثمانی شد.[۷]
از قرن هجدهم، به دلیل افزایش سطح آب دریاچه وان، شهر قدیمی ارچیش به تدریج از بین رفت. پس از اینکه ارچیش قدیم زیر آب رفت، شهر در سال ۱۸۴۱ به سوی شمال به مکانی بسیار بلندتر به نام آلادا منتقل شد. تاسال سال ۱۸۹۰، ۶۴ درصد از جمعیت ناحیه ارمنی بودند اما جمعیت ارمنی در جریان نسل کشی ارامنه توسط ترک‌ها در سال ۱۹۱۵ از بین رفت. در همان سال نیروهای روسی شهر را در جریان مبارزات قفقاز تسخیر کردند.[۸] در ژوئیه ۱۹۳۰ در ارچیش قتل عام زیلان رخ داد که طی آن ارتش ترکیه هزاران نفر از مردم کرد را قتل عام کرد.[۹]
جمعیتویرایش
اکثریت جمعیت این شهر کُرد هستند و به زبان کردی سخن می‌گویند. جمعیت کل منطقه در پایان سال ۲۰۲۲، ۱۷۱۰۰۰ نفر بود که در بین مرکز شهر و روستاهای اطراف ساکن هستند. جمعیت روستایی ۷۸۰۵۵ نفر و جمعیت شهری ۹۲۹۴۵ نفر بوده است. تراکم جمعیت ۹۱/km² است.
جستارهای وابستهویرایش
منابعویرایش
- ↑ "Area of regions (including lakes), km²". Regional Statistics Database. Turkish Statistical Institute. 2002. Retrieved 2013-03-05.
- ↑ Turkstat, 2023.
- ↑ "City, town and village population" (به انگلیسی). TURKISH STATISTICAL INSTITUTE. Archived from the original on 5 December 2012. Retrieved 6 May 2012.
- ↑ "Turkey: largest cities and towns and statistics of their population" (به انگلیسی). World Gazetteer. Archived from the original on 5 December 2012. Retrieved 6 May 2012.
- ↑ «ارجیش». دریافت‌شده در ۲ نوامبر ۲۰۱۲.[پیوند مرده]
- ↑ Baldwin, M.W., ed. (1969), A History of the Crusades, Volume I: The first hundred years, University of Wisconsin Press, p. 630
- ↑ Sinclair, T. A. (1987). Eastern Turkey: An Architectural & Archaeological Survey, Volume I (به انگلیسی). Pindar Press. p. 328. ISBN 0907132324.
- ↑ Tadevos Hakobyan, ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՔԱՂԱՔՆԵՐԸ - ԱՐՃԵՇ (The cities of Historical Armenia - Archesh), Yerevan, 1987.
- ↑ Refugees, United Nations High Commissioner for. "Refworld | Freedom of the Press 2010 - Turkey". Refworld (به انگلیسی). Retrieved 2020-03-03.