اسید فسفاتیدیک

اسید فسفاتیدیک (انگلیسی: Phosphatidic acid) فسفولیپید آنیونی مهمی است که برای پیام‌رسانی مولکولی و فعال‌سازی کانال‌های یونی با دریچه لیپیدی لازم هستند. هیدرولیز اسید فسفاتیدیک سبب ایجاد یک مولکول گلیسرول و اسید فسفریک و دو مولکول اسید چرب می‌شود. اسیدهای فسفاتیدیک حدود ۰٫۲۵٪ از فسفولیپیدهای دولایه را تشکیل می‌دهند.^[۱]

ساختار ویرایش

اسید فسفاتیدیک از یک ستون اصلی گلیسرول تشکیل شده‌است و به‌طور معمول، یک اسید چرب اشباع به کربن-۱، یک اسید چرب غیراشباع به کربن-۲ و یک گروه فسفات به کربن-۳ پیوند دارد.^[۲]^[۳]

ساختار و تجزیه ویرایش

علاوه بر سنتز نوپدید، اسید فسفاتیدیک از سه طریق قابل ساخت است:

توسط فسفولیپاز دی و از طریق هیدرولیز پیوند اکسیژن-فسفر فسفاتیدیل کولین که منجر به ساخت اسید فسفاتیدیک و کولین می‌شود.^[۴]
از طریق فسفریلاسیون دی‌گلیسرید توسط آنزیم دی‌اسیل‌گلیسرول کیناز
از طریق آسیل‌دار کردن لیزوفسفاتیدیک اسید توسط آنزیم «لیزوفسفریک اسید اسیل‌ترانسفراز». این رایج‌ترین مسیر ساخت است.^[۵]

سنتز نوپدید اسید فسفاتیدیک از مسیر گلیسرول ۳-فسفات در تصویر زیر نشان داده شده‌است:

علاوه بر اینها، اسید فسفاتیدیک را می‌توان با کمک آنزیم‌های لیپید فسفات فسفوهیدرولاز (LPPs) به دی‌گلیسرید^[۶]^[۷] یا با کمک «آنزیم‌های فسفولیپاز گروه A» به «لیزو-اسید فسفاتیدیک» تبدیل کرد.

نقش زیستی در سلول ویرایش

اسید فسفاتیدیک پیش‌ساز ساخت بسیاری از لیپیدهاست.
خواص فیزیکی اسید فسفاتیدیک، انحنای غشاء سلولی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
اسید فسفاتیدیک نوعی لیپید پیام‌رسان است که پروتئین‌های سیتوزولی را به سمت جایگاه‌های مناسب غشایی هدایت می‌کند (مثلا اسفنگوزین کیناز ۱).
اسید فسفاتیدیک نقش بسیار مهمی در در ترارسانی پیام‌های نوری بصری در دروزوفیلا دارد.
اسید فسفاتیدیک یک لیگاند لیپیدی است که به‌عنوان دریچه در برخی کانال‌های یونی عمل می‌کند.

منابع ویرایش

↑ Welti, R; Li, W; Li, M; Sang, Y; Biesiada, H; Zhou, HE; Rajashekar, CB; Williams, TD; Wang, X (30 August 2002). "Profiling membrane lipids in plant stress responses. Role of phospholipase D alpha in freezing-induced lipid changes in Arabidopsis". The Journal of Biological Chemistry. 277 (35): 31994–2002. doi:10.1074/jbc.M205375200. PMID 12077151.
↑ William W. Christie. "Phosphatidic Acid, Lysophosphatidic Acid and Related Lipids". Archived from the original on 23 October 2004. Retrieved 5 November 2009.
↑ Schroeder, R.; London, E.; Brown, D. (December 1994). "Interactions between saturated acyl chains confer detergent resistance on lipids and glycosylphosphatidylinositol (GPI)-anchored proteins: GPI-anchored proteins in liposomes and cells show similar behavior". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 91 (25): 12130–12134. Bibcode:1994PNAS...9112130S. doi:10.1073/pnas.91.25.12130. PMC 45390. PMID 7991596.
↑ Liscovitch M, Czarny M, Fiucci G, Tang X (February 2000). "Phospholipase D: molecular and cell biology of a novel gene family". Biochem. J. 345 (3): 401–15. doi:10.1042/0264-6021:3450401. PMC 1220771. PMID 10642495.
↑ Devlin, T. M. 2004. Bioquímica, 4ª edición. Reverté, Barcelona. شابک ‎۸۴−۲۹۱−۷۲۰۸−۴
↑ Brindley DN, Waggoner DW (May 1996). "Phosphatidate phosphohydrolase and signal transduction". Chem. Phys. Lipids. 80 (1–2): 45–57. doi:10.1016/0009-3084(96)02545-5. PMID 8681429.
↑ Brindley DN, Waggoner DW (September 1998). "Mammalian lipid phosphate phosphohydrolases". J. Biol. Chem. 273 (38): 24281–4. doi:10.1074/jbc.273.38.24281. PMID 9733709.

[1] Welti, R; Li, W; Li, M; Sang, Y; Biesiada, H; Zhou, HE; Rajashekar, CB; Williams, TD; Wang, X (30 August 2002). "Profiling membrane lipids in plant stress responses. Role of phospholipase D alpha in freezing-induced lipid changes in Arabidopsis". The Journal of Biological Chemistry. 277 (35): 31994–2002. doi:10.1074/jbc.M205375200. PMID 12077151.

[William_W_Christie-2] William W. Christie. "Phosphatidic Acid, Lysophosphatidic Acid and Related Lipids". Archived from the original on 23 October 2004. Retrieved 5 November 2009.

[3] Schroeder, R.; London, E.; Brown, D. (December 1994). "Interactions between saturated acyl chains confer detergent resistance on lipids and glycosylphosphatidylinositol (GPI)-anchored proteins: GPI-anchored proteins in liposomes and cells show similar behavior". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 91 (25): 12130–12134. Bibcode:1994PNAS...9112130S. doi:10.1073/pnas.91.25.12130. PMC 45390. PMID 7991596.

[pmid10642495-4] Liscovitch M, Czarny M, Fiucci G, Tang X (February 2000). "Phospholipase D: molecular and cell biology of a novel gene family". Biochem. J. 345 (3): 401–15. doi:10.1042/0264-6021:3450401. PMC 1220771. PMID 10642495.

[Dev-5] Devlin, T. M. 2004. Bioquímica, 4ª edición. Reverté, Barcelona. شابک ‎۸۴−۲۹۱−۷۲۰۸−۴

[pmid8681429-6] Brindley DN, Waggoner DW (May 1996). "Phosphatidate phosphohydrolase and signal transduction". Chem. Phys. Lipids. 80 (1–2): 45–57. doi:10.1016/0009-3084(96)02545-5. PMID 8681429.

[pmid9733709-7] Brindley DN, Waggoner DW (September 1998). "Mammalian lipid phosphate phosphohydrolases". J. Biol. Chem. 273 (38): 24281–4. doi:10.1074/jbc.273.38.24281. PMID 9733709.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]