میرزا مهدی‌قلی‌خان کرمانی ملقب به افسر کرمانی از شاعران و خوشنویسان ایرانی سدهٔ سیزدهم قمری بود. وی در نیمهٔ دوم سدهٔ سیزدهم در کرمان به دنیا آمد.

افسر کرمانی
زادهٔ۱۲۵۹ قمری
درگذشت۱۳۰۰ قمری (۴۱ سال)
کرمان
مدفنجنب مشتاقیه کرمان، بعدا کربلا
ملیتایرانی
دیگر نام‌هامیرزا مهدی‌قلی‌خان کرمانی
سبکطنزپردازی، مرثیه‌پردازی
والدینحاج ابوالقاسم کرباسی

وی در کرمان تحصیل کرد و زبان و ادب و دین و حکمت را در آن‌جا آموخت. با پیشرفت علمی زیادی که کرد، ناصرالدین‌شاه او را فراخواند و ستود و به او لقب «افسرالشعراء» داد.

افسر دارای دو دیوان شعر بوده‌است که نزدیک به هفت هزار بیت شعر داشته‌است. بخشی از آن‌ها تا امروز انتشار یافته‌است. نثر او با اسلوب مقامه‌نگاری و نثری پرآرایه است.

او زمین‌لرزه بزرگ و ویرانگری را در کرمان تجربه کرد که شعری نیز در وصف آن دارد که این‌گونه می‌آغازد:

پیش از اینم بود سامان و سری در این دیار هان به من نگذاشته نه سر نه سامان زلزله
خانه و کاشانه‌ام بنمود او زیر و زبر بوالعجب بر خرمنم افروخت نیران زلزله

ویژگی‌های شعر او را طنزپردازی، ستم‌ستیزی و مرثیه‌پردازی دانسته‌اند.

منابع

ویرایش

افسری کرمانی، عبدالرضا، دیوان افسر کرمانی، شاهر قرن سیزدهم، تهران: انتشارات اطلاعات، ۱۳۷۲. پیشگفتار (از حسین بهزادی اندوهجردی)