الهیات محیط زیست

الهیات محیط زیست نام کتابی است که توسط سید مصطفی محقق داماد به زبان فارسی تألیف شده. این کتاب با دیدگاه الهیاتی به محیط زیست پرداخته فلذا از بُعد فلسفه اسلامی و قرآنی و بالاخره فقه شیعه و اسلامی مباحث را امتداد داده‌است.

الهیات محیط زیست
نویسنده(ها)سید مصطفی محقق داماد
کشورتهران
زبانفارسی
تعداد جلد
۱
موضوع(ها)فقه، محیط زیست
ناشرمؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
تاریخ نشر
۱۳۹۳ خورشیدی
شمار صفحات۲۶۸
شابکشابک ‎۹۷۸-۶۰۰-۷۰۰۹-۲۴-۶

ساختار و محتوا ویرایش

کتاب حاضر در یازده بخش تنظیم شده و موضوع محیط زیست را با دیدگاهی الهیاتی از وجوه مختلف مورد کاوش قرار گرفته‌است. از موضوعاتی که کتاب به آنها توجه کرده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • علم گرایی جدید و پیامدهای منفی آن بر محیط زیست
  • ادیان و محیط زیست
  • تاریخ تمدن ایران در رفتار با محیط زیست
  • تجلی کلام الهی در محیط زیست
  • فقه و محیط زیست
  • حفظ منابع زیست محیطی در روایات
  • دیدگاه قرآن دربارهٔ محیط زیست[۱]

سید مصطفی محقق داماد در بخش «دیدگاه قرآن دربارهٔ محیط زیست» با استناد به حدود ۲۰۰ آیه از قرآن به واکاوی برخی نکات و واژه‌های قرآنی مرتبط با محیط زیست مانند سوگندهای قرآنی به مظاهر طبیعت می‌پردازد. وی در تفسیرِ آیاتِ گردآوری شده در کتاب، به نظر دانشمندانی همچون ویلیام چیتیک و حکیمان و شاعران و فلاسفه مسلمان مانند سعدی، ابن سینا، ملاصدرا، فارابی و علامه طباطبایی اشاره کرده‌است.[۲][۳]

انگیزه ویرایش

 
سید مصطفی محقق داماد، نویسنده کتاب الهیات محیط زیست

محقق داماد، در مصاحبه‌ای، انگیزه خود از نگارش این کتاب را چنین بیان می‌کند:[۴]

واقعیت این است که در این رابطه مقالات مختلفی دربارهٔ ادیان و فقه محیط زیست نوشته بودم اما با نگاه الهیاتی و جامع، چنین چیزی پیش‌تر نوشته نشده‌است و بنابراین بنده از منابع اسلامی و غربی استفاده کردم و ثانیاً نگاه فلسفه اسلامی به محیط زیست و نگاه قرآنی به محیط زیست را مورد توجه قرار دادم و در آخرین بخش کتاب نیز به «فقه محیط زیست» توجه کردم.

جوایز ویرایش

کتاب حاضر در سال ۱۳۹۳ از سوی سازمان محیط زیست، به عنوان برگزیده ویژه نخستین دوره کتاب سال محیط زیست، انتخاب شد.[۵]

تحلیل، نقد و بررسی ویرایش

این کتاب تا کنون موضوع چندین نشست نقد و بررسی[۶][۷][۸][۹] و مقاله[۱۰] قرار گرفته‌است.

منابع ویرایش

  1. "مرکز تحقیقات کشاورزی و محیط زیست اسلامی |" (به انگلیسی). Archived from the original on 7 July 2020. Retrieved 2020-07-07.
  2. «الهیات محیط زیست در گفتارهای محقق داماد». خبرگزاری شبستان. ۲۰۱۵-۰۹-۲۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۰۷.
  3. Behnegarsoft.com (۲۰۱۴-۰۷-۲۳). «کتاب «الهیات محیط زیست» به قلم آیت‌الله محقق داماد به پیشخان آمد | ایبنا». خبرگزاری کتاب ایران (IBNA). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۰۷.
  4. «کتاب «الهیات محیط زیست» به قلم آیت‌الله سیدمصطفی محقق داماد، برگزیده شد». خبرگزاری ایانا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۰۷.
  5. Behnegarsoft.com (۲۰۱۴-۱۱-۱۶). «اهدای جایزه ویژه جشنواره کتاب سال محیط زیست به استاد محقق داماد | ایبنا». خبرگزاری کتاب ایران (IBNA). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۰۷.
  6. Behnegarsoft.com (۲۰۰۹-۱۲-۲۲). «محقق‌داماد از «الهیات محیط زیست» می‌گوید | ایبنا». خبرگزاری کتاب ایران (IBNA). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۰۷.
  7. Behnegarsoft.com (۲۰۱۴-۰۹-۰۶). «بررسی دو کتاب زیست محیطی آیت‌الله محقق داماد | ایبنا». خبرگزاری کتاب ایران (IBNA). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۰۷.
  8. علمیه، خبرگزاری رسا | تازه‌ترین اخبار حوزه های. «نشست نقد بررسی کتاب «الهیات محیط زیست» برگزار شد». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۰۷.
  9. قرآن، iqna ir | خبرگزاری بین‌المللی. ««الهیات محیط زیست» بررسی می‌شود». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۰۷.
  10. «Magiran | نگاهی تحلیلی و انتقادی به کتاب الهیات محیط زیست». www.magiran.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۰۷.