نمک (شیمی)

(تغییرمسیر از املاح)

در شیمی، نمک (به انگلیسی: Salt) به یک ترکیب شیمیایی متشکل از یون‌های مثبت (کاتیون‌ها) و منفی (آنیون‌ها) گفته می‌شود که منجر به تشکیل ترکیبی خنثی از لحاظ بار می‌شوند.[۱] یک مثل رایج از نمک، نمک خوراکی است که از ترکیب یون‌های با بار مثبت سدیم و یون‌های با بار منفی کلرید تشکیل شده‌است.

ترسیم ساختار بلوری سدیم کلرید (NaCl) که یک نمک معمول است. در این تصویر اشکال بنفش نشان دهنده یون‌های سدیم و اشکال سبز نشان دهنده یون کلرید هستند. خطوط زرد میان آن‌ها نیز نیروی‌های الکترواستاتیکی میان آن‌ها را نشان میدهد.

ترکیب‌های یونی‌ای که شامل یون‌های هیدروژن (+H) هستند به عنوان اسیدها طبقه‌بندی می‌شوند، و ترکیب‌هایی که شامل کاتیون‌های الکترون‌دوست (electropositive)[۲] و آنیون‌های قلیایی مانند هیدروکسید (OH) یا اکسید (O2) هستند تحت عنوان بازها طبقه‌بندی می‌شوند. سایر ترکیب‌های یونی به عنوان نمک شناخته می‌شوند و می‌توانند توسط واکنش‌های اسید–باز تشکیل شوند.[۳]

یون‌های تشکیل‌دهندهٔ نمک می‌توانند غیر معدنی مانند کلرید (Cl) باشند، یا معدنی مانند استات (CH
3
COO
). همچنین هر یون می‌تواند تک اتمی، مانند فلوریت (F) یا چند اتمی مانند کربنات (CO2−
3
) باشد.

انواع نمک

ویرایش

نمک‌ها را می‌توان به روش‌های مختلفی طبقه‌بندی کرد. نمک‌هایی که با حل شدن در آب یون هیدروکسید تولید می‌کنند نمک‌های قلیایی (Alkali salt) و نمک‌هایی که با حل شدن در آب یون هیدروژن تولید می‌کنند نمک‌های اسیدی (acid salts) نامیده می‌شوند. به نمک‌هایی که نه اسیدی هستند و نه قلیایی، نمک‌های خنثی گفته می‌شود.

زویتریون‌ها (Zwitterions) حاوی یک مرکز آنیونی و یک مرکز کاتیونی در یک مولکول هستند، اما نمک محسوب نمی‌شوند. آمینواسیدها، پپتید‌ها و پروتئین‌ها مثال‌هایی از زویتریون‌ها هستند.[۴]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. IUPAC, Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book") (1997). Online corrected version:  (2006–) "salt".
  2. "Periodic Trends and Oxides". Archived from the original on 2015-12-29. Retrieved 2015-11-10.
  3. Whitten, Kenneth W.; Galley, Kenneth D.; Davis, Raymond E. (1992). General Chemistry (4th ed.). Saunders. p. 128. ISBN 978-0-03-072373-5.
  4. Voet, D. & Voet, J. G. (2005). Biochemistry (3rd ed.). Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons Inc. p. 68. ISBN 978-0-471-19350-0. Archived from the original on 2007-09-11.