بن‌بست راست‌روده‌ای-رحمی

بن‌بست راست‌روده‌ای-رحمی (انگلیسی: Rectouterine pouch) یا بن‌بست داگلاس امتداد صفاق به فضای بین دیواره خلفی رحم و راست‌روده در جنس مؤنث است.[۱] این بخش از بدن نامش را از پزشک و کالبدشناس اسکاتلندی جیمز داگلاس می‌گیرد.[۲] در جراحی زنان و زایمان به این حفره، «کُلدوساک خلفی» هم گفته می‌شود.[۳]

بن‌بست راست‌روده‌ای-رحمی
(بن‌بست داگلاس)
نمای ساژیتال بخش تحتانی تنه زن، از سمت راست. (برچسب Excavatio rectouterina در پایین، سمت راست)
نمای ساژیتال میانی لگن زن. (برچسب Excavatio rectouterina در وسط و چپ.)
شناسه‌ها
MeSHD004312
TA98A10.1.02.512F
TA23726
FMA14728

ساختار

ویرایش

در زنان، بن‌بست داگلاس عمیق‌ترین نقطه حفره صفاقی است که در پشت رحم و جلوی راست‌روده قرار دارد[۴] و مرز قُدامی آن را فورنیکس خلفی واژن تشکیل می‌دهد.[۱] بن‌بست که در طرف دیگر رحم در نزدیکی فورنیکس قدامی قرار دارد، بن‌بست رحمی-مثانه‌ای است.

صفاق پس از عبور از فوندوس رحم، به سمت پایین در محاذات تمام قسمت پشتی رحم امتداد می‌یابد و به دیواره خلفی واژن می‌رسد و سپس به سمت بالا چین می‌خورد و بر روی قسمت قدامی آمپول راست‌روده (یعنی قسمت تحتانی رکتوم) حرکت می‌کرده و آن را می‌پوشاند.[۵]

در مردان، به‌جای بن‌بست داگلاس، بن‌بست راست‌روده‌ای-مثانه‌ای قرار دارد که بین مثانه و راست‌روده جای گرفته است.

مایع صفاقی

ویرایش

وجود تقریباً ۱ تا ۳ میلی لیتر مایع در بن‌بست داگلاس در طول چرخه قاعدگی طبیعی است.[۶] بعد از تخمک‌گذاری بین ۴ تا ۵ میلی لیتر مایع در بن‌بست داگلاس وجود دارد.[۶]

اهمیت بالینی

ویرایش

بن‌بست داگلاس که پایین‌ترین قسمت حفره صفاقی در زنان در وضعیت خوابیده به پشت است، محل شایعی برای انتشار پاتولوژی‌هایی مانند آسیت، تومور، آندومتریوز، چرک و غیره است.

همچنین از آنجایی که بن‌بست داگلاس دورترین نقطه حفره شکمی-لگنی در زنان است، محلی است که معمولاً عفونت و مایعات در آن جمع می‌شوند.[۷]

بن‌بست داگلاس را می‌توان در درمان نارسایی کلیه در مرحله نهایی در بیمارانی که با دیالیز صفاقی درمان می‌شوند استفاده کرد. نوک کاتتر دیالیز در عمیق‌ترین نقطه بن‌بست قرار می‌گیرد.

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Vasu, Balaji. "Rectouterine pouch | Radiology Reference Article | Radiopaedia.org". Radiopaedia. Retrieved 27 September 2021.
  2. synd/2937 در وبگاه هونِـیمدئیت؟
  3. Hensen, Jan-Hein J.; Puylaert, Julien B. C. M. (2009-06-01). "Endometriosis of the Posterior Cul-De-Sac: Clinical Presentation and Findings at Transvaginal Ultrasound". American Journal of Roentgenology. 192 (6): 1618–1624. doi:10.2214/AJR.08.1807. ISSN 0361-803X. PMID 19457826.
  4. Woodward, Paula J.; Griffith, James F.; Antonio, Gregory E.; Ahuja, Anil T., eds. (2018-01-01), "Ureters and Bladder", Imaging Anatomy: Ultrasound (Second Edition) (به انگلیسی), Elsevier, pp. 424–433, doi:10.1016/B978-0-323-54800-7.50047-7, ISBN 978-0-323-54800-7, retrieved 2021-02-03
  5. Moore, Keith L.; Dalley, Arthur F.; Agur, Anne M. R. (2017). Essential Clinical Anatomy. Lippincott Williams & Wilkins. p. 570. ISBN 978-1496347213.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ Severi FM, Bocchi C, Vannuccini S, Petraglia F (2012). "Ovary and ultrasound: from physiology to disease" (PDF). Archives of Perinatal Medicine. 18 (1): 7–19.
  7. Drake, RL (2010). Gray's Anatomy for Students. Churchill Livingstone. p. 460.

بیشتر بخوانید

ویرایش
  • Gullmo A (1980). "Herniography. The diagnosis of hernia in the groin and incompetence of the pouch of Douglas and pelvic floor". Acta Radiologica. Supplementum. 361: 1–76. PMID 6297246.
  • Anaf V, Simon P, El Nakadi I, Simonart T, Noel J, Buxant F (February 2001). "Impact of surgical resection of rectovaginal pouch of douglas endometriotic nodules on pelvic pain and some elements of patients' sex life". The Journal of the American Association of Gynecologic Laparoscopists. 8 (1): 55–60. doi:10.1016/s1074-3804(05)60549-x. PMID 11172115.
  • Baessler K, Schuessler B (March 2000). "The depth of the pouch of Douglas in nulliparous and parous women without genital prolapse and in patients with genital prolapse". American Journal of Obstetrics and Gynecology. 182 (3): 540–4. doi:10.1067/mob.2000.104836. PMID 10739505.
  • Ostör AG, Nirenberg A, Ashdown ML, Murphy DJ (June 1994). "Extragenital adenosarcoma arising in the pouch of Douglas". Gynecologic Oncology. 53 (3): 373–5. doi:10.1006/gyno.1994.1151. PMID 8206414.
  • Tsin, DA (2001). "Culdolaparoscopy: a preliminary report". JSLS. 5 (1): 69–71. PMC 3015410. PMID 11303998.

پیوند به بیرون

ویرایش