در اندیشه‌های بودایی به موجوداتی که به همه موجودات هوشمند دیگر کمک می‌کنند تا به مرحله بیدار شدن روحانی (بوداگی) برسند بوداسَف (بیداروجود) یا بودی‌سَتوا گفته می‌شود. در آیین بودایی ماهایانا، بودیساتوا، انسانی که همه چیزهای لازم را برای ورود به نیروانا انجام داده‌است، اما تصمیم می‌گیرد پاداش خود را برای کمک به سایر انسان‌ها به تعویق اندازد تا آنان نیز بتوانند به نیروانا برسند.

تصوری از یک بوداسف به صورت مجسمه‌ای چوبی. دورهٔ دودمان چینی سونگ (۱۲۷۹–۹۶۰). موزهٔ شانگهای.

واژه بوداسف در ادبیات فارسی پیشینه دارد و از واژه سانسکریت بودی‌سَتوا مشتق شده‌است. بوداسف در چینی 菩萨، در ژاپنی 菩薩 (بُساتسو)، در کره‌ای بُسال و در سانسکریت bodhisattva نامیده می‌شود که از نظر لغوی به معنای بیداروجود است.

بوداگرایی دو شاخه اصلی دارد یکی راه کوچک (هینایانه) و دیگری راه بزرگ (مهایانه). پیروان هینایانه بر این باورند که افرادی که به مرحله بیداری و بودا شدن رسیده‌اند تک تک به فراسو می‌روند و دیگر کاری به این جهان ندارند. هینایانه‌ای‌ها این افراد را اَرهت یعنی آدمهای باارزش می‌نامند. اما مهایانی‌ها بر این باورند که کسانی که دریای بیکران حق و راستی را دریافتند باید در کنار درگاه حق بمانند و بکوشند تا بقیه موجودات را هم به سوی حق و حقیقت بکشانند. همین افراد هستند که در ادبیات بودایی به بوداسف شناخته می‌شوند. بوداسف‌ها اینکار را از روی مهرورزی به همه موجودات می‌کنند؛ یعنی آن‌ها همه موجودات را به چشم نمودهایی از جهان حق می‌بینند و به همه مهر می‌ورزند و می‌کوشند تا دیگران را نیز مانند خود بسوی رستگاری و حق یابی بکشند.

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  • ویکی‌پدیای انگلیسی.
  • پاشایی، ع. فراسوی فرزانگی (پرَگیا پارَمیتا). نشر نگاه معاصر، تهران ۱۳۸۰.
  بوداگرایی  
مفاهیم و اصطلاحات تاریخ شاخه‌ها و فرقه‌ها مشاهیر کشورها
فهرست موضوعات گاهشمار نیایشگاه‌ها متون فرهنگ