تأملات پاسکالی

تأملات پاسکالی[۱] کتابی است از پی‌یر بوردیو، جامعه‌شناس فرانسوی که در سال ۱۹۹۷ توسط انتشارات سوی در مجموعه لیبر منتشر شد.

تأملات پاسکالی
نویسنده(ها)پی‌یر بوردیو
عنوان اصلیMéditations Pascaliennes
کشورفرانسه
زبانفرانسوی
مجموعهلیبر
موضوع(ها)فلسفه و علوم اجتماعی
ناشرسوی
تاریخ نشر
۱۹۹۷
گونه رسانهکتاب کاغذی
شمار صفحات۳۱۶
شابکشابک ‎۹۷۸−۲۰۲−۰۳۲−۰۰۲−۳

مضمون ویرایش

تأملات پاسکالی یک تفسیر اجتماعی ـ فلسفی از نقش جامعه‌شناس و بازگشت جامعه‌شناسی به ریشه‌های فلسفی خود است که از قرن نوزدهم به بعد غالباً از آن‌ها جدا شده است. بلز پاسکال، متفکر مسیحی، در میان افراد اثرگذار بر پی‌یر بوردیو در سال‌های پایانی عمر او، در درجه نخست اهمیت قرار دارد. در تأملات پاسکالی، ارجاعات بوردیو به نوشته‌های پاسکال صرفاً معطوف به تفکرات پاسکال است. نیمی از ارجاعات بوردیو به تفکرات پاسکال در فصل‌های سوم و پنجم تأملات پاسکالی اوست که عمدتاً به نقد عقل‌گرایی فلسفی و بسط نظریهٔ نظم سیاسی اختصاص دارند.[۲] بوردیو، به‌صراحت، خودش را پاسکالی می‌داند. پاسکال، نزد بوردیو، بیش از آنکه منبع رجوع باشد، از حیث مواضع در برابر جهان و به‌ویژه جهان روشنفکری، منبع الهام است. تأملات پاسکالی نگاه به جامعه‌شناسی بوردیو در آیینه الهیات پاسکال است.[۳]

بررسی و نقد ویرایش

برخی جامعه‌شناسان معتقدند بوردیو در تأملات پاسکالی بر تلفیق پیراسته‌های خود از برساخته‌های نظری خود نظیر عادت واره، میدان، ایلوسیو، خشونت نمادین و نظایر آن‌ها طی چند دهه تأکید دارد. شاهد حرکت‌های مارپیچی هستیم که مورد علاقه بوردیو است.[۴] این صورت‌بندی مجدد نتیجه تأمل نظری نیست بلکه نتیجه مواجهه ای مستقیم با چیزهای وصف ناپذیر عمل جامعه‌شناسانه است. تأملات پاسکالی تکمله ای بر نظریه عمل اوست. این رفت و برگشت بین تأملات جامعه‌شناختی و ناهمواری عمل پژوهش جامع اثر مهمی در جامعه‌شناسی به همراه آورده است.[۵]

پانوشت‌ها و منابع ویرایش

  1. Bourdieu, P. (1997). Méditations Pascaliennes, Paris, Éditions du Seuil, coll. Liber, 316 p. (ISBN 978-202-032-002-3)
  2. Gorski, P. S. (2016). Just How Pascalian are the Pascalian Meditations? Critical Reflections on the Theological Unconscious of Bourdieusian Theory, Sociology of Religion: A Quarterly Review, 77(3), 280–296. doi:10.10.1093/socrel/srw018
  3. McNay, L. (2001). Meditations on Pascalian Meditations, Economy and Society, 30(1), 139–154. doi:10.1080/03085140020019124.x
  4. Séguy, J. (1998). Méditations pascaliennes, Pierre Bourdieu, Archives de Sciences Sociales des Religions, 104, 74–75
  5. Droz, Y. (1998). A Review of Méditations pascaliennes by Pierre Bourdieu, L'Homme, 147, 252–254