تقی تفضلی (زادهٔ ۱۲۹۶ ه‍. خ – درگذشتهٔ؟) نویسنده، مترجم و نوازندهٔ سه‌تار اهل ایران بود. او تنها شاگرد ابوالحسن صبا در سه‌تار بود که به‌طور مشخص نزد او نواختن این ساز را فراگرفت.[۱] وی همچنین به مدت هفت سال ریاست کتابخانهٔ مجلس شورای ملی را بر عهده داشت.

تقی تفضلی
زاده۱۲۹۶ ه‍. خ
خاستگاهایرانی
ژانرموسیقی کلاسیک ایرانی
ساز(ها)سه‌تار
اعضای پیشینمجلس شورای ملی
سازهای اصلی
سه‌تار
تحصیلاتدکترای حقوق
دانشگاهدانشگاه سوربن
استاد(ها)ابوالحسن صبا

زندگی‌نامه ویرایش

تقی تفضلی در سال ۱۲۹۶ ه‍. ش متولد شد.[۲] او تحصیلات مقدماتی خود را در تهران به پایان رساند و پس از آن برای ادامهٔ تحصیل به فرانسه رفت. وی تحصیلات دانشگاهی خود تا دریافت مدرک دکترای حقوق ادامه داد و از دانشگاه سوبن فارغ‌التحصیل شد. تقی تفضلی پس از بازگشت به ایران از سال ۱۳۱۸ فعالیت خود را در مجلس شورای ملی آغاز کرد. پس از مدتی، در زمان ریاست ابراهیم شریفی به عنوان معاون کتابخانهٔ مجلس به فعالیت خود ادامه داد. او در سال ۱۳۳۹ به ریاست کتابخانهٔ مجلس شورای ملی منصوب شد و تا سال ۱۳۴۶ در این سمت باقی ماند.[۳] تقی تفضلی از دوستان نزدیک صادق هدایت[۴] و ابوالحسن صبا بود و به‌واسطهٔ دوستی با صبا، نواختن ساز سه‌تار را از وی آموخت.[۱] تقی تفضلی نخستین‌بار در سال ۱۳۳۶ در مجلهٔ موسیقی، از ویژگی‌های ممتاز سه‌تارنوازی صبا نوشت و پس از آن با انتشار عمومی ضبط‌های خانگی سه‌تار او، شیوهٔ نوازندگی صبا به عنوان یک مکتب جدی در سه‌تارنوازی به رسمیت شناخته شد.[۵]

آثار مکتوب ویرایش

کتاب ویرایش

  • اهتمام و تصحیح کتاب رسالهٔ عشق و عقل (معیار الصدق فی مصداق العشق) تألیف نجم‌الدین رازی[۶]
  • تصحیح دیوان عطار، انتشارات انجمن آثار ملی، ۱۳۴۱[۷]
  • ترجمهٔ کتاب غزل‌های عاشقانهٔ ویلیام شکسپیر[۸]
  • اهتمام و ترجمهٔ کتاب سفرنامهٔ سانسون[۹]

مقاله ویرایش

  • دو غزل از ویلیام شکسپیر[۱۰]
  • سه غزل از ویلیام شکسپیر[۱۱]
  • آثار و مقامات علمی میرفندرسکی[۱۲]
  • تحقیق و بررسی دربارهٔ معنی و مفهوم کلمه حق[۱۳]
  • بررسی و تحقیق دربارهٔ نامه محی‌الدین بن عربی به امام فخر رازی[۱۴]
  • دوست یابی دکتر شفق[۱۵]
  • چرا باید[۱۶]
  • سه‌تار صبا[۱۷]
  • شهریار و صبا[۱۸]

منابع ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ فرشاد توکلی. «صبا به روایت سه‌تارش». ماه‌نامه هنر ایران (ضمیمه روزنامهٔ ایران). شمارهٔ ۲، صفحه ۳۶ تا ۴۰، از طریق دانش‌رسان. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۹ ژوئن ۲۰۲۱.
  2. «دیوان عطار». سامانهٔ کتابخانه‌های دانشگاه تهران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئن ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۹ ژوئن ۲۰۲۱.
  3. «نگاهی به روسای کتابخانه مجلس از زمان تأسیس تاکنون». خبرگزاری کتاب ایران. ۲۱ بهمن ۱۳۹۲.
  4. محمود خوشنام (۲۳ فروردین ۱۳۹۰). «شصت سال پس از خودکشی هدایت؛ هدایت و موسیقی». بی‌بی‌سی فارسی.
  5. محسن شهرنازدار. «پلی در دوره گذار: نگاهی دیگر به ابوالحسن خان صبا». انسان‌شناسی و فرهنگ. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئن ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۹ ژوئن ۲۰۲۱.
  6. «رساله عشق و عقل». سامانهٔ کتابخانه‌های دانشگاه تهران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئن ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۹ ژوئن ۲۰۲۱.
  7. «انتشار تصحیح انتقادی تازه ای از دیوان عطار نیشابوری». پایگاه خبری نسخ خطی.
  8. «غزل‌های عاشقانه ویلیام شکسپیر». ویستا.
  9. سفرنامه سانسون رادیو فرهنگ.
  10. «دو غزل از ویلیام شکسپیر». مجلهٔ کلک، بهمن و اسفند ۱۳۷۲، به واسطهٔ نورمگز.
  11. «سه غزل از ویلیام شکسپیر». مجلهٔ کلک تیر و مرداد و شهریور و مهر ۱۳۷۵، شماره ۷۶ و ۷۷ و ۷۸ و ۷۹، به واسطهٔ نورمگز.
  12. «آثار و مقامات علمی میرفندرسکی». مجلهٔ علمی پژوهشی بهار ۱۳۵۶، شماره ۲۸ و ۲۹، به واسطهٔ نورمگز.
  13. «تحقیق و بررسی دربارهٔ معنی و مفهوم کلمه حق». مجلهٔ علمی پژوهشی، تابستان ۱۳۵۴، شماره ویژه، به واسطهٔ نورمگز.
  14. «بررسی و تحقیق دربارهٔ نامه محی الدین بن عربی به امام فخر رازی». مجلهٔ علمی پژوهشی پاییز ۱۳۵۳، شماره ۱۹ و ۲۰، به‌واسطهٔ نورمگز.
  15. «دوست‌یابی دکتر شفق». مجلهٔ وحید بهمن ۱۳۵۰، شماره ۹۸، به‌واسطهٔ نورمگز.
  16. «چرا باید». مجلهٔ یغما، دی ۱۳۴۲، شمارهٔ ۱۸۶، به‌واسطهٔ نورمگز.
  17. تفضلی، تقی (بهمن ۱۳۳۶). «سه‌تار صبا». مجلهٔ موسیقی، به واسطهٔ کتاب اسطورهٔ صبا. سوم (۱۸).
  18. دهباشی، علی (۱۳۹۳). اسطورهٔ صبا. تهران: سخن. ص. ۵۲۶. شابک ۹۷۸۹۶۴۳۷۲۶۵۰۸.