جنگش چاقوسو

بلندترین قلهٔ رشته‌کوه‌های تیان‌شان

جَنگِش چاقوسو (به قرقیزی: Жеңиш чокусу) به معنای قلهٔ پیروزی که پیشتر پوبدی[۴] یا قلهٔ پابدا (به روسی: Пик победы) نامیده می‌شد[۲] کوهی به ارتفاع ۷٬۴۳۹ متر واقع در رشته‌کوه تیان‌شان در مرز قرقیزستان با چین است و بلندترین نقطهٔ قرقیزستان و تیان‌شان شناخته می‌شود.[۲][۱] این قله در سال ۱۹۴۶ به منظور یادآوری و گرامی‌داشت پیروزی اتحاد جماهیر شوروی و متفقین در جنگ جهانی دوم قلهٔ پیروزی نامگذاری شد.[۱][۵]

جنگش چاقوسو
قله پابدا/پوبدی
قله پیروزی
نمایی از کوه جنگش چاقوسو
Map
مرتفع‌ترین نقطه
ارتفاع۷٬۴۳۹ متر[۱][۲][۳]
برجستگی۴٬۱۴۸ متر[۳]
قله مادر
ایزولاسیون۵۶۰ کیلومتر (۳۵۰ مایل) ویرایش این در ویکی‌داده
مختصات۴۲°۰۲′۱۵″ شمالی ۸۰°۰۷′۳۰″ شرقی / ۴۲٫۰۳۷۵۰°شمالی ۸۰٫۱۲۵۰۰°شرقی / 42.03750; 80.12500
نام‌گذاری
ترجمه فارسیقله پیروزی
زبانِ نامقرقیزی و روسی
تلفظ[dʒeŋiʃ tʃoqusú] و [pʲik pˠaˈbʲɛdˠɨ]
جغرافیا
موقعیتقرقیزستان
چین
رشته‌کوه مادرتیان شان
صعود
نخستین صعود۱۹۵۶ توسط گروه کوهنوردان شوروی

مشخصات ویرایش

جنگش چاقوسو کوهی عظیم و گنبدی‌شکل واقع در کوه‌های قاشقال‌داغ[۱] در تیان شان مرکزی[۲] است که در جنوب شرقی دریاچه ایسیق‌کول[۴] قرار دارد. تا پیش از دههٔ ۱۹۴۰ گمان می‌رفت که کوه خان تنگری بلندترین کوه تیان شان است[۶] اما با اندازه‌گیری ارتفاع جنگش چاقوسو در سال ۱۹۴۳ مشخص شد که این کوه بلندترین قله در رشته‌کوه تیان شان و دومین قلهٔ مرتفع در اتحاد جماهیر شوروی است.[۱] با فروپاشی شوروی، این کوه امروزه بلندترین نقطه در کشور قرقیزستان است.

تاریخچه صعود ویرایش

در سال ۱۹۵۵ تلاشی فاجعه‌بار برای صعود به جنگش چاقوسو صورت گرفت که نتیجه‌اش کشته‌شدن ۱۱ نفر از اعضای گروه صعودکننده بر اثر کولاک شدید بود.[۵] اما نخستین صعود موفقیت‌آمیز به جنگش چاقوسو که کوهی به‌شدت یخچالی و غالباً پوشیده از ابر است در سال ۱۹۵۶ و توسط گروهی از کوهنوردان شوروی صورت گرفت.[۱] سرپرستی این تیم برعهدهٔ ویتالی آبالاکوف بود.[۵]

منابع ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ «Victory Peak». Encyclopedia Britannica Online. دریافت‌شده در ۲۴ آوریل ۲۰۱۲.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ Laurence Mitchell. Kyrgyzstan: The Bradt Travel Guide. Bradt Travel Guides, 2008, ISBN 1-84162-221-4. Google Books, (بازبینی به تاریخ ۲۴ آوریل ۲۰۱۲).
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ «Central Asian Republics Ultras». PeakList.org. دریافت‌شده در ۲۴ آوریل ۲۰۱۲.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ واحد پژوهش و تألیف گیتاشناسی زیر نظر سعید بختیاری (تابستان ۱۳۸۷)، «نقشهٔ طبیعی آسیا»، اطلس جامع گیتاشناسی ۸۷–۸۸، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ص. ص ۲۳، شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۴۲-۲۷۰-۷
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ «National geographic magazine: Volume 170». National Geographic Society. ۱۹۸۶: p٫۲۵۸. دریافت‌شده در ۲۴ آوریل ۲۰۱۲.
  6. Paul Brummell. Kazakhstan. Bradt Travel Guides, 2008, ISBN 1-84162-234-6. p. 161. Google Books, (بازبینی به تاریخ ۲۲ آوریل ۲۰۱۲).