حسن دوم الموت

چهارمین رهبر اسماعیلی‌های ایران

حسن علی ذکره السلام[۱] و یا حسن دوم، امام موروثی اسماعیلیان نزاری دوران الموت از سال 1162 تا 1166 میلادی بود. او از پایتخت خود در الموت بر مناطقی از ایران و سوریه حکومت میکرد. یکی از اصلی ترین خادمان او در سوریه، رشیدالدین سنان مشهور به پیرمرد کوهستان بود.[۲]

حسن على ذكره السلام
بیست و سومین امام نزاریان
چهارمین حاکم اسماعیلیان الموت
سکه حسن علی ذکره السلام، ضرب شده در الموت
زادهٔ۱۱۴۲/۱۱۴۵ میلادی
درگذشت۱۱۶۶ میلادی
آرامگاهقلعه لمسر
دیگر نام‌هاملک السلام، ملک القلوب
دوره۱۱۶۴–۱۱۶۶
پس ازمحمد بزرگ‌امید
پیش ازنورالدین محمد

سرگذشت

ویرایش

اختلاف برسر اصل و نسب

ویرایش

در مورد نسب حسن گزارش های مختلفی بیان شده است. یکی از گزارش های تاریخی موجود توسط عطاملک جوینی که با اسماعیلیان دشمنی داشت، ادعا میکند که حسن فرزند محمد بزرگ امید داعی فاطمی و حاکم قلعه الموت بوده است. بر اساس گزارش جوینی، حسن پس از آنکه خود را امام خواند ادعای خلافت نمود.[۳] اگرچه منابع نزاری عموما برای او نسبی از خاندان علی بیان کرده و معتقدند که حسن نوه بزرگ امید با حسن علی ذکره السلام دو شخص متفاوت بوده اند.

بسیاری حسن بزرگ‌امید مشهور به علی ذکره السلام را یکی از بنیانگذاران پروتستانتیسم اسلامی خوانده‌اند.[۴]

او در روز ۱۷ رمضان ۵۵٩ ق اعلام جشن قیامت کرد و با برداشتن زنجیر شرعیات و حقوق الهی، مردم را به رعایت حق‌الناس دعوت کرد. وی نهایتاً توسط برادر زن خود کشته شد.[۵]

منابع

ویرایش
  1. Also transliterated as Ḥasan ʿAlā Zikrihi's-Salām, Ḥasan ʿAlā Dhikrihi al-Salām and Ḥasan ʿAlā Dhikrihi as-Salām. The Arabic term Ala Dhikrihi's-Salam means "on his mention, peace!".
  2. Slack, Corliss K. (2009). The A to Z of the Crusades. Scarecrow Press. p. 34. ISBN 9780810863316.
  3. ʿAlāʾ-al-Din Joveyni, Taʾriḵ-e jahān-goshāy, ed. Moḥammad Qazvini, Leiden, 1912-37, III, pp. 225-39; tr. John A. Boyle, Manchester, II, pp. 688-97.
  4. آخوندزاده، میرزافتحعلی، مکتوبات کمال‌الدوله، صفحه ۸، بر اساس نسخه خطی کتابخانه ملی به شماره ۱۱۲۳.
  5. دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، جلد اول، صفحه 634-636.
  • فرهنگ جامع تاریخ ایران - عباس قدیانی