حسین کاظمی (نقاش)
لحن یا سبک این مقاله بازتابدهندهٔ لحن دانشنامهای مورد استفاده در ویکی‌پدیا نیست. |
این مقاله نیازمند ویکیسازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوهنامه، محتوای آن را بهبود بخشید. |
حسین کاظمی (زاده ۵ آبان ۱۳۰۳ ه . ش در تهران – درگذشته ۱۵ اردیبهشت ۱۳۷۵ ه . ش در پاریس) نقاش بزرگ نوگرای هنر معاصر ایران بود.
| حسین کاظمی (نقاش) | |
|---|---|
| زادهٔ | ۵ آبان ۱۳۰۳ تهران، ایران |
| درگذشت | ۱۵ اردیبهشت ۱۳۷۵ (۷۱ سال) پاریس، فرانسه |
حسین کاظمی به عنوان یکی از مدرن‌ترین و تأثیرگذارترین پیشگامان نقاشی معاصر ایران شناخته شده‌است. او که سالیان دراز دلبسته نقاشی آبستره بود در سال‌های آخر عمرش اعتقاد داشت نقاشی انتزاعی جوابگوی ذهن و ذوق ایرانی نیست و نقاشی ایرانی بهتر است روالی غیر انتزاعی پیش بگیرد.
زندگینامه ویرایش
حسین کاظمی از پیشکسوتان هنر معاصر ایران در روز ۵ آبان ۱۳۰۳ در شهر تهران به‌دنیا آمد و خیلی زود در هفت و هشت سالگی استعداد خودش را در نقاشی با کپی کردن و طراحی کردن از روی تصاویر کتاب‌ها نشان داد و به همین خاطر خانواده اش او را به مدرسه کمال الملک فرستاد.
هم‌زمان با گذراندن دوران تحصیل در دبیرستان فیروز بهرام و هنرستان کمال‌الملک، مقدمات نقاشی را آموخت. سپس در سال ۱۳۲۱، وارد دانشکده هنرهای زیبا گردید و دوره سه ساله نقاشی را در آن دانشکده با موفقیت به پایان رساند. حسین کاظمی در سال ۱۳۱۹ برای ادامه تحصیلاتش به دانشکده هنرهای زیبا او تحصیلات خود را در دانشکده هنرهای زیبا به پایان رساند و در طول فعالیت خود ریاست هنرستان هنرهای تبریز و ریاست هنرستان پسران تهران، استاد دانشکده هنرهای تزیینی و سرپرستی گروه نقاشی این دانشکده را به عهده داشته‌است.
حسین کاظمی به سال ۱۳۲۴ از دانشکده هنرهای زیبای تهران فارغ‌التحصیل شد و برای ادامه تحصیل و هنرآموزی به فرانسه رفت، در بازگشت آثارش را در تالار رضا عباسی به نمایش گذاشت. وی مدال اولین و دومین بی ینال تهران را از آن خود کرده بود. آثارش دارای سبک مشخصی است و بیشتر به ایجاز و انتزاع تمایل دارد با دو عنصر گیاه و سنگ که بر زمینه تک رنگ به کار می‌گیرد و با استفاده از عنصر تجسمی بافت - برای القای تضاد- بیننده را به طیفی ناهمگون از عواطف می‌کشاند و در نهایت آرام آرام ذهن بیننده را به فضای عرفانی که در پس ظاهر تابلو نهفته است می‌برد و در آنجاست که عناصر به وحدت می‌رسند.
کاظمی در فاصله سال‌های ۱۳۲۶ تا ۱۳۲۸، طی چند نوبت آثارش را به نمایش گذاشت که نخستین آن‌ها در انجمن ایران و آمریکا بود، نمایشگاه مورد اشاره، با سخنرانی او در خصوص نقاشی جدید ایران گشایش یافت.
کاظمی در دانشکده هنرهای زیبا با استاد محمود جوادی‌پور آشنا شد که این آشنایی بعدها در پیشرفت هنر نو در ایران بسیار مؤثر افتاد. در آن سال‌ها مکانی برای ارائه آثار هنری وجود نداشت و فقط انجمنهای فرهنگی و البته خارجی گهگاه آثار هنرمندان ایرانی را به نمایش می‌گذاشتند؛ مقامات مسئول نیز در رفع این کمبود هم اقدامی نمی‌کردند. همراه با رشد هنرمندان جوان، ضرورت ارتباط آن‌ها با مردم بیشتر احساس می‌شد و می‌بایست مسئله فقدان فضای مناسب برای این ارتباط، به طریقی حل می‌شود. سرانجام، به همت محمود جوادی‌پور و حسین کاظمی و هوشنگ آجودانی چنین فضایی به‌وجود آمد. سال ۱۳۲۸ برای کاظمی سال پرباری بود، او در این سال ره‌آورد سفر کردستان را در گالری آپادانا به نمایش گذاشت. در نمایش «در راه مهر» نیز نقشی را ایفا نمود و چون این نمایش‌نامه را بسیار زیبا یافت، آن را به تصویر کشید که در اسفندماه همان سال، این تصاویر همراه با بخشی از متن نمایش‌نامه در روزنامه «ایران ما» به چاپ رسیدند.
وی در سال ۱۳۳۲ به قصد شناسایی مکاتب جدید، با مختصر پولی که ذخیره کرده بود، به پاریس سفر کرد و در آنجا وارد مدرسه هنرهای زیبا شد. کاظمی، پنج سال بعد در سال ۱۳۳۷ به ایران بازگشت و به ریاست هنرستان هنرهای زیبای تبریز منصوب شد. در این سال، اولین بی‌ینال تهران با همت مارکو گریگوریان برگزار شد که کاظمی هم در آن شرکت داشت و یکی از جوائز آن را دریافت نمود.
کاظمی باعث تحولی بی‌سابقه در هنرستان تبریز شد. یکی از نتایج حضور او در این هنرستان، تأسیس یک کارگاه فعال سفالگری بود که سفالینه‌هایی با طرح‌های جدید تولید می‌کرد. هم‌چنین، به کوشش او نخستین شماره نشریه «سرو» در مهرماه ۱۳۴۰ در تبریز به چاپ رسید.
کاظمی در سال ۱۳۴۱، سرپرستی هنرستان پسران تهران را به عهده گرفت و هم‌زمان، با عنوان استاد نقاشی در دانشکده هنرهای تزئینی به تدریس پرداخت. او معلمی آگاه و شایسته بود و شاگردانش همواره از او به نیکی یاد می‌کنند چرا که او در آموزش بیشتر به ذوق و استعداد شاگرد خود اهمیت می‌داد. از سال ۱۳۳۹ تا ۱۳۵۱، کاظمی طی دو نوبت به پاریس رفت و در هر دوبار، تجربیات خود را در زمینه سفالگری و نقاشی کامل‌تر نمود. در سال ۱۳۵۱ از پاریس به تهران بازگشت و تدریس در دانشکده هنرهای زیبا را پی گرفت. بین سال‌های ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۵، آثار نقاشی و طراحی خود را در تهران و پاریس به نمایش گذاشت و تا سال ۱۳۵۸ به موازات تدریس، هم‌چنان به نقاشی کردن ادامه داد.
کاظمی در سال ۱۳۵۸، تهران به مقصد پاریس را ترک کرد و در کوی بین‌المللی هنرها اقامت گزید. وی در آنجا حدود ۵۰ اثر طراحی خود را به نمایش گذاشت که نیمی از آن‌ها به فروش رسید. وی در ۶۷ سالگی دچار بیماری حاد آرتروز گردن شد و پنج مرتبه تحت عمل جراحی قرار گرفت. با این حال، لحظه‌ای از کار بازنایستاد. وی حتی در بیمارستان - با وجود درد شدیدی که همواره او را آزار می‌داد - مرتب طراحی می‌کرد و چهره طبیب معالج خود را در همان زمان به تصویر کشید.
درگذشت ویرایش
حسین کاظمی، سرانجام در ساعت ۴:۳۰ بعدازظهر روز شنبه ۱۵ اردیبهشت ۱۳۷۵ در سن ۷۱ سالگی در یکی از بیمارستان‌های پاریس درگذشت و در گورستان شهر تیه به خاک سپرده شد.
سبک نقاشی ویرایش
آثار اولیه کاظمی نمایشگر واقع گرایی به اسلوب امپرسیونیستی بود که به تدریج رو به انتزاع کامل آورد و در نهایت «موفق شد نوعی هماهنگی متعادل میان سکون شکل‌های راست گوشه و پویایی خطوط خوشنویسانه برقرار سازد مضمون تقابل و وحدت عناصر متضاد در نقاشی‌های نیمه انتزاعی متأخرش - با عناصری همچون سنگ و گیاه - بیان آشکارتری یافت.»
این هنرمند و نقاش نوگرای ایران در طول عمر پربرکت خویش آثاری بسیار بدیع آفریده است. او برنده مدال طلای اولین و دومین دوسالانه تهران بوده‌است. آثار نفیس و با ارزش حسین کاظمی در موزه هنرهای معاصر تهران و دیگر موزه‌های داخل و خارج از کشور نگهداری می‌شوند و از اهمیت و ارزش بالایی برخوردارند.
کاظمی در مورد آثارش و تضاد نهفته در آن‌ها گفته‌است؛
«آنچه همیشه فکر مرا به خود مشغول داشته، مسئله تضاد است. تضاد به عنوان یک اصل جهانی، یعنی رویارویی نیروهای دوگانه در همه پدیده‌های کیهان. قصد من در نقاشی همیشه آگاهانه یا نا آگاهانه متجلی کردن این تضاد بوده است، حتی در پرتره. در ابتدا و پس از آن گهگاه در پاریس نقاشی انتزاعی کرده‌ام ولی پس از مدتی متوجه شدم که این سبک خواسته‌های درونم را ارضا نمی‌کند. ابتدا فکر می‌کردم نقاشی آبستره بهتر می‌تواند نظر مرا در مورد تضاد متجلی کند ولی با گذشت سالیان فکرم تغییر کرد و به سبک فیگوراتیو بازگشتم.»