خانبابا مشار

نویسنده ایرانی

خانبابا مشار (زاده ۱۲۷۹–درگذشته ۱۳۵۹) کتابشناس و فهرست نگار ایرانی است.[۱][۲]

زندگی ویرایش

خانبابا مشار، فرزند مصطفی، در سال ۱۲۷۹ در خانواده‌ای ملاک از دودمان قاجار در تهران چشم به جهان گشود. پس از اتمام تحصیلات مقدماتی و متوسطه، مدت ۲۱ سال [۱۳۱۸-۱۲۹۸] در وزارت دارایی مشغول خدمت دولتی بود، ضمن خدمت نزد اساتید وقت به تحصیل علوم قدیمه پرداخت. وی بیشتر در قسمت ادارات تحدید کل و کارگزینی، مالیات بر درآمد و بایگانی کار می‌کرده و نقش مستوفیان را عهده‌دار بود. او با این اندیشه که با تکیه بر آموخته‌هایش در طول چهل سال به تحقیق و مطالعه بپردازد، در همان وزارتخانه بازنشسته شد. ایشان در زمینهٔ صنعت چاپ توانست فهرست توصیفی و تحلیلی کتابهایی را گردآوری کند که بالغ بر ۲۰۰۰۰ عنوان می‌شد.[۳] او برای جمع‌آوری این فهرست‌ها، مسافرت‌های زیادی در ایران و کشورهای اسلامی داشته‌است.[۴] مشار علاوه بر فهرست نویسی کتابهای زیادی را نیز وقف نمود.

آثار ویرایش

  • مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی: این کتاب یک زندگی‌نامه -کتابشناسی، است. وی این اثر گرانقدر خود را با هزینه شخصی در ۶ جلد منتشر کرده‌است. در این زندگی‌نامه کتابشناسی ذیل نام افراد، که در موارد بسیاری اثر با زندگی‌نامه مختصر آن‌ها نیز همراه است، آثار چاپ شده آن‌ها نیز ذکر شده‌است.[۵]
  • فهرست کتاب‌های چاپی فارسی: این اثر حاوی مشخصات حدود ۱۴۰۰۰ عنوان کتاب فارسی انتشار یافته تا آن زمان [در جهان] است و نخستین فهرست نسبتاً جامع کتابهای چاپی فارسی محسوب می‌شود.[۶] از این کتاب به عنوان کتاب‌شناسی ملّی ایران تعبیر شده‌است.[۷] نسبت به سایر آثار او این کتاب بیشتر مورد مراجعه و محمل شهرت مشار شده‌است.[۴]
  • فهرست کتابهای چاپی عربی ایران: از آغاز تا کنون
  • تصحیح مجالس الفصول المختاره من العیون و المحاسن، معروف به مجالس تألیف شیخ مفید، با ترجمه آقا جمال‌الدین محمد خوانساری[۸]

منابع ویرایش

  1. افشار, ابراهیم. "مشار، خانبابا". دائرةالمعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی. Archived from the original on 17 اكتبر 2015. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  2. کوشکی, فرشته (1389). "فهرست کتابهای چاپی فارسی خانبابا مشار". کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی. Retrieved 2020-09-25.[پیوند مرده]
  3. خانبابا مشار، کتابشناس و فهرست‌نویسی سختکوش به انضمام خاطراتی از استاد خلیل مستوفی، علی صادق زاده، مجله پیام بهارستان، دوره2، شماره 21، پاییز 1392
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ علی صادق زاده وایقان، مشاهیر کتابشناسی معاصر ایران: خانبابا مشار، انتشارات خانه کتاب، 1394
  5. مشار، خانبابا. مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی. تهران :]بی‌نا[، 1340.
  6. مشار، خانبابا. فهرست کتاب‌های چاپی فارسی. ویرایش 2. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1352
  7. محمدخانی، علی اصغر، خانبابا مشار و تداوم کار فهرست نویسی، روزنامه ایران 1373/06/08
  8. «کتاب الفصول المختاره من العیون و المحاسن». دائره المعارف اسلامی طهور. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۲۵.