خانه متروکه (شطرنج)

خانه متروکه (انگلیسی: Outpost) در بازی شطرنج، هر یک از خانه‌هایی است که توسط یک پیاده خودی حمایت شده و نمی‌تواند توسط پیاده‌های حریف تهدید شود. چنین خانه ای یک شکاف در خطوط دفاعی حریف محسوب می‌شود. . در تصویر سمت چپ، خانه c۴ یک خانه متروکه است؛ زیرا سیاه در ستون d پیاده ای نداشته و پیادهٔ سیاه در ستون b نیز حق عقبگرد ندارد. در نتیجه هیچ پیادهٔ سیاهی قادر نیست اسب سفید مستقر در این خانه که توسط پیادهٔ سفید b۳ حمایت می‌شود را تهدید کند.
خانه‌های متروکه هدف مطلوبی برای تهاجم، به ویژه توسط اسب هستند. اگر حریف قادر نباشد با یک مهره هم ارزش از این خانه دفاع کند، ارزش چنین خانه ای حتی بیشتر است. برای مثال اگر اسب سفید یک خانه متروکه را اشغال کند و سیاه قادر نباشد با یک مهره هم ارزش مانند اسب یا فیل به مصاف این اسب برود و مجبور شود رخ سیاه را در مقابل اسب سفید بسیج کند، ارزش سوق الجیشی اسب سفید در این خانه متروکه از حالت عادی بیشتر است.
در بازی شطرنج، کارایی مهره اسب زمانی بیشتر است که به مهره‌ها و خطوط دفاعی حریف نزدیک باشد؛ زیرا برخلاف مهره‌هایی مانند فیل و رخ، بُرد حرکت اسب کوتاه است. به همین دلیل مهره اسب در ستونهای کناری، کارایی کمتری دارد و معمولاً در مرکز صفحه، ارزش بیشتری پیدا می‌کند. بر همین اساس خانه‌های متروکه در ستونهای c و d یا f در ردیفهای ۴ و ۵ و ۶ اهداف مطلوبی برای اشغال، به خصوص توسط مهرهٔ اسب هستند. کشف خانه‌های متروکهٔ حریف و بهره‌برداری از موقعیت این خانه‌ها که شامل پیاده‌های تک افتادهٔ وزیر حریف نیز می‌شود، نقشی کلیدی در سرنوشت بازی دارد.
از طرف دیگر آرون نیمزوویچ، چنین استدلال می‌کرد که خانه‌های متروکه در ستونهای کناری، منزل مطلوبی برای استقرار مهرهٔ رخ هستند. چرا که مهرهٔ رخ می‌تواند از این پایگاه، همهٔ خانه‌های واقع در ستون و ردیف این خانهٔ متروکه را تحت فشار قرار دهد.

آناند در مقابل ایوانچوک، سال ۲۰۰۱م

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

اسب سفید در خانه c۴ یک خانهٔ متروکهٔ مهم را اشغال کرده و همزمان از پیاده a۵ دفاع کرده و خانه d۶ را تهدید می‌کند.