خداوند الموت

کتابی از ولاديمير بارتول

خداوند الموت کتابی است نوشتهٔ نویسنده‌ای فرانسوی به نام پل آمیر و ترجمهٔ فارسی ذبیح‌الله منصوری. ادعای ترجمه این کتاب به دلیل اقتباس‌های نادرست مترجم مورد انتقادهای زیادی قرار گرفته‌است.

خداوند الموت
نویسنده(ها)پل آمیر
برگرداننده(ها)ذبیح‌الله منصوری
کشورتهران
زبانفارسی
موضوع(ها)نهضت حسن صباح و اسماعیلیان الموت
گونه(های) ادبیرمان تاریخی
شمار صفحات۷۵۶

نقدها

ویرایش

نقدهای متعددی به این کتاب (به‌طور خاص، به ترجمهٔ فارسی کتاب) وارد شده‌است. برخی نقدها در مورد درستی محتوای آن هستند. برای نمونه در مورد قتل خواجه نظام‌الملک در کتاب خداوند الموت می‌خوانیم:

«وقتی محمد طبسی به نهاوند رسید به او گفتند خواجه در شکارگاه است و او به قرق رفت و تقاضای ملاقات کرد. در محضر خواجه وی ناگهان دید که یکی از دو غلام‌بچه با خنجر به وی حمله کرد و او را به قتل رساند.»

اما در واقع خواجه نظام‌الملک در شب جمعه دوازدهم ماه رمضان سال ۴۸۵ هجری قمری در راه بغداد در محلی به نام صحنه توسط یک از فدائیان حسن صباح به نام بوطاهر ارانی به قتل رسیده‌است. فاصله ی نهاوند تا شهر صحنه حدود 80 کیلومتر است.[۱]

از سویی دیگر، برخی منتقدان معتقدند که نویسنده‌ای به نام «پل آمیر» در تاریخ فرانسه وجود نداشته و خداوند الموت تماماً زاییدهٔ ذهن منصوری است.[۲] همچنین از محمدعلی امیرمعزی نیز نقل شده که این کتاب در اصل یک مقاله بوده که «ملحقات خود منصوری آن را به صورت آن کتاب قطور درآورده است».[۳]

پانویس

ویرایش
  • آمیر، پل (۱۳۸۴). خداوند الموت: حسن صباح. ترجمهٔ ذبیح‌الله منصوری. تهران: دنیای دانش. دریافت‌شده در ۱۴ دی ۱۳۹۱.
  1. «حسن صباح». وبگاه ایرانی. ۱۶ شهریور ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۰ آبان ۱۴۰۱.
  2. «کتاب تحریفی که به نمایشگاه آمد و رفت». تابناک فرهنگی. ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۵.[پیوند مرده]
  3. «ذبیح‌الله منصوری؛ مترجمی خیال‌پرداز یا سارق ادبی». گمانه. ۱۳ دسامبر ۲۰۱۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۵.