دَلْقَک، (یا تلخک) فردی است که حرکاتی برای خنده و تفریح تماشاگران انجام می‌دهد.

دلقکی در روز یادبود در آمریکا، سال ۲۰۰۴ م.

واژه‌شناسی

ویرایش

واژهٔ دلقک معرب طلخک، دلخک یا تلخک می‌باشد.[۱]

دلقک‌های مشهور

ویرایش
 
نقاشی ۱۹۱۵م، الهام‌گرفته از هزار و یک شب

دلقک معلوم نیست عاقل است یا دیوانه، دروغگوست یا راستگو، گستاخ است یا مهربان. او مخاطبانش را می‌خنداند، دیگران را مسخره می‌کند اما خود نیز مسخره می‌شود، آزار می‌بیند و گاه کتک می‌خورد.[۱]

معروف‌ترین دلقک‌هایی که نامشان در تاریخ‌های حوزه زبان فارسی ثبت شده‌است عبارتند از:

  • طلخک (که واژهٔ دلقک از آن است) دلقک سلطان محمود غزنوی
  • پونه، دلقک طرخان علاءالدین خلج
  • جعفرک، دلقک دربار ملک شاه سلجوقی
  • کل‌عنایت، دلقک شاه عباس کبیر
  • لوطی صالح، دلقک کریم خان زند که بعدها گرفتار خشم آقا محمد خان قاجار شد.
  • کریم شیره‌ای، شیخ حسین (معروف به شیخ شیپور)، شیخ کرنا، شغال‌الملک (یا شغال‌الدولهاسمعیل بزاز، علیون، دلقک‌های ناصرالدین شاه قاجار
  • شیخ حمدالله، دلقک ظل السلطان
  • حاج میرزا زکی خان (معروف به چلغوز میرزا)، دلقک احمد شاه قاجار
  • ابوالحسن دمشقی، در دستگاه خلیفه هارون الرشید
  • ابوالعنبس، در دستگاه خلیفه متوکل
  • تریبوله و دومی نیک دلقک‌های دربار فرانسوای اول و لویی چهاردهم
  • بروسکه، دلقک دربار هانری دوم و فرانسوای دوم
  • کالامبرگ، دلقک معروف ایتالیایی

نگارخانه

ویرایش

جستارهای وابسته

ویرایش

دلقک‌بازی

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ اصلانی (همدان)، محمدرضا (۱۳۸۵). فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز. تهران: کاروان. ص. ۲۴۸. شابک ۹۶۴۸۴۹۷۲۸۱.

نوربخش، حسین، دلقک‌های مشهور درباری، تهران ۱۳۶۳ خ. http://www.google.com/#q=+%22+IRAN+CLOWN+%22&hl=en&sa=2&fp=c26c79a56c95bda8 http://playarta.com/blog/?m=200603&paged=2[پیوند مرده]