دنیس مک‌ایون

دنیس مک ایون (به انگلیسی: Denis MacEoin) (زادهٔ ۲۶ ژانویه ۱۹۴۹ در بلفست (به انگلیسی: Belfast) ایرلند شمالی)، مدرس پیشین اسلام‌شناسی، متخصص در تشیع، شیخیه، باب و بهائیت و بهایی سابق است. او همچنین با نام مستعار دنیل ایسترمن (به انگلیسی: Daniel Easterman) و جوناتان اِی‌کلیف (به انگلیسی: Jonathan Aycliffe) رمان‌نویسی می‌کند.

زندگینامه

در ۲۶ ژانویه ۱۹۴۹ میلادی در بلفاست، ایرلند شمالی به دنیا آمد. او توسط مایکل لانگلی (به انگلیسی: Michael Longley) شاعر، انگلیسی را می‌آموزد. او بعدتر به تئاتر و ادبیات علاقه‌مند شد. به همین جهت تصمیم گرفت به تحصیل زبان و ادبیات انگلیسی مشغول شود. او قبل از رفتن به دوبلین (برای تحصیل) بهائی شد و حدوداً ۱۵ سال بهائی بود. او اولین بهائی غربی بود که به مطالعه فارسی و عربی پرداخت و از همین رو به دانشگاه ادینبرگ در اسکاتلند رفت و در آنجا به تحصیل عربی، قرآن و فارسی پرداخت. او پس از ۴ سالی که در ادینبرگ گذاراند به اردن ترکیه و ایران سفر کرد. او در ایران به تحصیل در دانشگاه شیراز مشغول شد. ایون دکترای خودش را در کینگز کالج کمبریج می‌گیرد. وی موضوع پایان‌نامه خود را در پرداختن به شیخیه و بابیه در ایران شیعی قرن ۱۹ میلادی انتخاب می‌کند. دکتر ایون به مدت دو سال، ۱۹۷۹-۱۹۸۰، به تدریس انگلیسی، تمدن اسلامی و مترجمی انگلیسی به عربی در دانشگاه محمد (به انگلیسی: Mohammed V University) در فز (به انگلیسی: Fez)، مغرب می‌پردازد. با توجه به سرمایه ادبی سلطنتی (به انگلیسی: Royal Literary Fund) دکتر مک ایون از سال۱۹۸۱ در دانشگاه نیو کسل به تدریس عربی و مطالعات اسلامی می‌پردازد تا زمانی که سرمایه‌گذاران عربستان سعودی، او را به علت تدریس در موضوعات تشیع و صوفیه اخراج می‌کنند. مک ایون یکی از مدافعان اسرائیل است و در حمایت از آن مطالب مختلفی منتشر کرده‌است. در عین حال بنابه گفته خودش احساس بسیار منفی نسبت به اسلام دارد. وی برای اولین بار در سال ۱۹۸۶ زمانی که هنوز بهایی بوده‌است به اسرائیل سفر کرده‌است. وی در حال حاضر عضو هیئت مدیره انجمن مدافع اسرائیل (به انگلیسی: Stand With US) می‌باشد و در بلاگی به نام یک دفاع لیبرال از اسرائیل (به انگلیسی: A Liberal Defence of Israel) مطلب می‌نویسد.

همسر مک ایون، بث (به انگلیسی: Beth)، دارای مدرک در زبان انگلیسی و هم چنین تاریخچه هنر می‌باشد. سومین مدرک وی در حوزه هومیوپاتی درمانی (به انگلیسی: homeopathic medicine) است و وی حدود ۲۰ جلد کتاب در این حوزه و حوزه سلامت عمومی منتشر کرده‌است.

بهائیت

مک ایون بین سال ۱۹۶۶ تا حدود ۱۹۸۰ بهائی بود. او در آن مدت در کنفرانس‌های بهائی سخنرانی کرده بود و در حمایت از بهائیت نوشته بود. او بعدها به علت اختلاف با تشکیلات بهایی و به توافق نرسیدن بر نوع تحقیقات علمی بر روی متون بهایی از بهاییت خارج شد و (به نظر بهائیان) در رد بهائیت نوشت. او خودش نوشته‌های این دوره اش را صرفاً تحقیقاتی آکادمیک و نه ضد بهائی می‌داند. همزمان با انتشار اولین نوشته‌های آکادمیک وی در رد بهاییت، در آلمان کتابی از فرانچسکو فیچیکیا، یک بهایی سابق دیگر، در انتقاد به بهاییت منتشر شده بود. یکی از مقالات وی که در آن به وجود رکود در مطالعات بابی و بهایی اشاره شده بود، توسط یک چهره بهایی به نام خوان کول نقد شد. بعدها کول نیز از بهائیت خارج شد و مطالبی در نقد بهاییت نگاشت.

تالیفات و مقالات

دنیس مک ایون در دانشنامه‌ها و مجلات بسیاری مطلب نگاشته است، از میان آن‌ها می‌توان به دانشنامه اسلام، دانشنامه آکسفورد در زمینه اسلام در دنیای مدرن و دانشنامه ایرانیکا اشاره نمود. او پایان‌نامه دکترای خود را بر روی شیخیه و بابیه کار کرد. وی در آن زمان، از کتابخانه کمبریج که در این زمینه، نسخ اصلی و با ارزشی که دکتر ادوارد براون در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی جمع‌آوری کرده بود را در اختیار داشت، بهره فراوان جست. طولانی‌ترین اثر علمی وی با نام مسیح شیراز، مجموعه ۸۰۰ صفحه‌ای برگرفته از پایان‌نامه دکترا وی و تعداد زیادی از مقالات در خصوص بابیت است. مک ایون در طول سال‌های زیادی، مقالات و کتب متعددی در انتقاد به آیین بهاییت و هم چنین تشکیلات بهایی منتشر کرده‌است. علاوه بر موضوعات یاد شده، مک ایون در راستای حمایت از اسرائیل مطالب متعددی نگاشته است. از جمله آنها، کتابی به عنوان "گری عزیز، چرا در مورد اسرائیل اشتباه می‌کنی" می‌باشد. وی مطالبی در مورد اسلام، اسرائیل و خاورمیانه در ستونی برای مؤسسه "گیت استون" (به انگلیسی: Gatestone) می‌نویسد. مک ایون به عنوان یک رمان‌نویس هم شناخته می‌شود. وی از سال ۱۹۸۶ حدود ۲۳ رمان نوشته است که بعضی از آن‌ها جزو رمان‌های پر فروش قرار گرفته‌اند. وی رمانهای خود را با دو نام مستعار دنیل ایسترمن (به انگلیسی: Daniel Easterman) و جاناتان ای کلیف (به انگلیسی: Jonathan Aycliffe) چاپ کرده‌است.

مک ایون نشان داد که چگونه آموزه عدم مداخله در سیاست، با اهدافی که آئین بهایی در مورد حکومت جهانی بهایی مطرح می‌کند، در تناقض است. وی از این نظریه حمایت می‌کند که میرزا یحیی صبح ازل جانشین سید علی محمد باب بوده‌است. مک ایون مدارک و شواهد متعددی را ارئه می‌دهد که در سال‌های ابتدایی پس از مرگ باب، جامعه بابی و حتی خود میرزا حسینعلی نوری، صبح ازل را رهبر آیین و شخصیت اول می‌دانسته‌اند. به نظر وی اینکه چرا میرزا حسینعلی نوری به کردستان رفت و چه شد که از آنجا به بغداد بازگشت و نیز مشخصاًعبارت «مصدر امر» که به گفته بهاء الله در کتاب ایقان، به دستور وی از کردستان به بغداد آمد، مناقشه‌آمیز بوده‌است.

مک ایون در کارنامه آکادمیک خود در زمینه مطالعات اسلامی بیش از ۲۰۰ مقاله به چاپ رسانده است. از میان نوشته‌های او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کتاب‌ها

• Denis MacEoin (1992), The Sources for Early Bābī Doctrine and History, Leiden: Brill, ISBN 90-04-09462-8
• Denis MacEoin (1994), Rituals in Babism and Baha'ism, UK: British Academic Press and Centre of Middle Eastern Studies, University of Cambridge, ISBN 1-85043-654-1
• Denis MacEoin (Expected 2008), The Messiah of Shiraz: Studies in Early and Middle Babism, Leiden: Brill, ISBN 978-90-04-17035-3

مقالات

• The crisis in Babi and Baha'i studies: part of a wider crisis in academic freedom?, British Journal of Middle Eastern Studies, Volume 17, Issue 1 1990 , pages 55 - 61
• Denis MacEoin, "Divisions and Authority Claims in Babism (1850-1866)," Studia Iranica 18:1 (1989), p. 94-101