عباس رسام ارژنگی (زاده ۱۲۷۱ خورشیدی، تبریز ـ درگذشته ۱۳۵۴) نقاش دریافتگرای ایرانی بود. او در خانواده‌ای با پیشینۀ هنری به دنیا آمد و نسب وی به آقا میرک نقاش بزرگ عهد صفویه می‌رسید؛[۱] او و برادر بزرگترش، میرمصور ارژنگی نقش کلیدی در آموزش هنر در تبریز ایفا کردند. فرزند وی فرهاد ارژنگی در عرصه هنری فعالیت داشت. یکی از معروف‌ترین نقاشی‌های وی «آزادسازی آذربایجان» نام دارد که به میمنت بازپس‌گیری منطقه آذربایجان توسط ارتش ایران و سقوط پیشه‌وری و فرقه دموکرات کشیده شده‌است.

نقاشی بی‌عنوان از رسام ارژنگی

نقاشی ویرایش

رسام ارژنگی از جمله نخستین هنرمندان ایرانی است که با تأثیر از هنر امپرسیونیسم روسی، به ارائه این هنر در ایران پرداخت. او به همراه هنرمندانی چون حبیب محمدی از جمله ایرانیان ساکن روسیه و قفقاز بودند که پس از تحصیل در روسیه و بازگشت به ایران، در تبریز ساکن شدند و با تأسیس هنرستان هنرهای زیبا میرک به آموزش روش‌های خود به شاگردان‌شان پرداختند. آن‌ها بدون پیروی از مکتب واقع‌گرایانه کمال‌الملک و شاگردان او، امپرسیونیسم روسی و بعدها رئالیسم– سوسیالیسم روسی را پیگیری کردند. هنرمندان جوان‌تری چون علی‌اصغر پتگر و عباس کاتوزیان از رسام ارژنگی تأثیر گرفتند.[۲]

تلاش رسام ارژنگی این بود که نقاشی واقع‌گرا و نقاشی خیالی مکتب قاجار را با سبک امپرسیونیستی خود تلفیق و همراه کند. اگرچه در بسیاری از نقدهای نوشته شده دربارهٔ هنر معاصر ایران از وی نامی برده نشده‌است، اما او را می‌توان ار جمله پیشگامان آشنایی هنر ایران با مکتب‌های جدید اروپایی دانست.[۳]

منابع ویرایش

  1. «مشاهیر فرش ایران: میر مصور و رسام ارژنگی». دانشگاه هنر اسلامی تبریز. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰ تیر ۱۳۹۴.
  2. آغداشلو، آیدین (۱۳۹۰). «حلقه نادیده نقاشی معاصر ایران: مقدمه‌ای مختصر بر آثار استاد علی اصغر پتگر و دوران او». شرق (۱۲۴۳).
  3. Daftari, Fereshteh; Diba, Layla S. (2013). Iran Modern (به انگلیسی). Asia Society. p. 48.

وبگاه رسمی خاندان ارژنگی