روان‌پزشکی فرگشتی

روان‌پزشکی فرگشتی، که همچنین به عنوان روان‌پزشکی داروینی نیز شناخته می‌شود،[۱][۲] یک رویکرد نظری به روان‌پزشکی است که هدف آن توضیح اختلالات روان‌پزشکی با اصطلاحات فرگشتی است.[۳][۴] این اصطلاح، شاخه ای از رشته پزشکی فرگشتی است که با تأکید بر ارائه توضیحات علمی به جای درمان اختلالات روانی، از عملکرد پزشکی روان‌پزشکی متمایز است. این رشته اغلب سعی می‌کند به سؤالاتی که از لحاظ فلسفی به علیت نهایی (به انگلیسی:ultimate causation) یک پدیده/اختلال روانی مربوط می‌شود پاسخ دهد. به عنوان مثال، ژنتیک روان‌پزشکی ممکن است ژن‌های مرتبط با اختلالات روانی را کشف کند، اما روان‌پزشکی فرگشتی می‌پرسد که چرا این ژن‌ها در جمعیت باقی می‌مانند. سؤالات اصلی دیگر در روان‌پزشکی فرگشتی این است که چرا اختلالات روانی ارثی بسیار رایج هستند[۵] چگونه می‌توان عملکرد ذهنی و اختلال عملکردی ذهن را تشخیص داد،[۶] و اینکه آیا اشکال خاصی از رنج به ارث رسیده، مزیتی انطباقی خاصی را برای سازگاری محیط را منتقل می‌کنند یا خیر. اختلالاتی که معمولاً در این رشته نظر گرفته می‌شوند عبارتند از افسردگی، اضطراب، اسکیزوفرنی، اوتیسم، اختلالات خوردن و غیره. مفاهیم کلیدی توضیحی این رشته مربوط به عدم تطابق فرگشتی (به انگلیسی: evolutionary mismatch: زمانی که محیط‌های مدرن باعث ایجاد شرایطی و اختلالاتی در سلامت روان می‌شوند) و این واقعیت است که فرگشت به‌جای هدف قرار دادن سلامتی یا رفاه یک جاندار توسط موفقیت باروری هدایت می‌شود. روان‌پزشکی فرگشتی به‌جای ارائه گزارشی جایگزین از علت اختلال روانی، به دنبال ادغام یافته‌های مکتب‌های سنتی روان‌شناسی و روان‌پزشکی مانند روان‌شناسی اجتماعی، رفتارگرایی، روان‌پزشکی زیست‌شناختی و روان‌کاوی در یک گزارش جامع مرتبط با زیست‌شناسی فرگشتی است. از این نظر، هدف آن برآورده کردن معیارهای یک تغییر پارادایم کوهنی است.

اگرچه این زیررشته به شدت تحت تأثیر روان‌شناسی فرگشتی قرار گرفته‌است،[۳] همان‌طور که ابد و سنت جان اسمیت (Abed and St. John-Smith) در سال ۲۰۱۶ میلدی اشاره کردند، «برخلاف روان‌شناسی فرگشتی، که زیررشته ای پر جنب و جوش و پر رونق از روان‌شناسی دانشگاهی با یک برنامه تحقیقاتی قوی و با بودجه کافی است، روان‌پزشکی فرگشتی همچنان مورد علاقه تعداد کمی از روانپزشکان است که در سراسر جهان پراکنده هستند." در سال‌های اخیر این زیر رشته به دلیل علاقه‌مندی ویژه به روانپزشکی فرگشتی در کالج سلطنتی روان‌پزشکان و ایجاد بخش روان‌پزشکی فرگشتی در انجمن روان‌پزشکی جهانی،[۷] و با انتشار متونی همچون متن منتشر شده توسط راندولف نیس: «Good" Reasons for Bad Feelings: Insight from the Frontier of Evolutionary Psychiatry» مورد توجه قرار گرفته‌است و درحال تبدیل شدن به زیررشته فعالیست.[۸]

تاریخچه

ویرایش

عملکرد ذهنی روانی و اختلال عملکرد ذهنی

ویرایش

علیت فرگشتی و چهار سؤال تینبرگن

ویرایش

مفاهیم کلیدی توضیحی در روان‌پزشکی فرگشتی

ویرایش

موفقیت باروری بجای سلامتی

ویرایش

عدم تطابق

ویرایش

دفاع‌ها

ویرایش

تعادل جهش-انتخاب

ویرایش

توضیحات فرگشتی برای اختلالات خاص

ویرایش

روان‌گسیختگی

ویرایش

اختلال طیف اوتیسم (ASD)

ویرایش

اختلال شخصیت ضد اجتماعی

ویرایش

افسردگی

ویرایش

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. Pearlson GD, Folley BS (July 2008). "Schizophrenia, psychiatric genetics, and Darwinian psychiatry: an evolutionary framework". Schizophrenia Bulletin. 34 (4): 722–33. doi:10.1093/schbul/sbm130. PMC 2632450. PMID 18033774.
  2. Panksepp J (July 2006). "Emotional endophenotypes in evolutionary psychiatry". Progress in Neuro-Psychopharmacology & Biological Psychiatry. 30 (5): 774–84. doi:10.1016/j.pnpbp.2006.01.004. PMID 16554114.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ Dubrovsky B (January 2002). "Evolutionary psychiatry. Adaptationist and nonadaptationist conceptualizations". Progress in Neuro-Psychopharmacology & Biological Psychiatry. 26 (1): 1–19. doi:10.1016/S0278-5846(01)00243-3. PMID 11853097. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «dubrovsky» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  4. Darwinian Psychiatry. Oxford University Press. June 1998. doi:10.1093/med:psych/9780195116731.001.0001. ISBN 978-0-19-511673-1.
  5. Keller MC, Miller G (August 2006). "Resolving the paradox of common, harmful, heritable mental disorders: which evolutionary genetic models work best?". The Behavioral and Brain Sciences. 29 (4): 385–404, discussion 405–52. doi:10.1017/S0140525X06009095. PMID 17094843.
  6. Wakefield JC (April 1992). "Disorder as harmful dysfunction: a conceptual critique of DSM-III-R's definition of mental disorder". Psychological Review. 99 (2): 232–47. doi:10.1037/0033-295X.99.2.232. PMID 1594724.
  7. Abed R, St John-Smith P (October 2016). "Evolutionary psychiatry: a new College special interest group". BJPsych Bulletin. 40 (5): 233–236. doi:10.1192/pb.bp.115.052407. PMC 5046779. PMID 27752339.
  8. Nesse RM (6 February 2020). Good reasons for bad feelings: insights from the frontier of evolutionary psychiatry. ISBN 978-0-14-198491-9. OCLC 1100591660.