زالپلون

زالپلون
داده‌های بالینی
نام‌های تجاری	Sonata, Starnoc, Andante, others
AHFS/Drugs.com	monograph
مدلاین پلاس	a601251
روش مصرف دارو	Oral (medical), intranasal (recreational)
کد ATC	N05CF03 ;
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی	UK: کلاس سی ; US: رده چهار ;
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی	۳۰٪ (خوراکی)
متابولیسم	کبد
نیمه‌عمر حذف	۱–۱٫۵ ساعت
دفع	کلیه
شناسه‌ها
	نام آیوپاک N-(3-(3-cyanopyrazolo[1,5-a] pyrimidin-7-yl)phenyl)-N-ethylacetamide;
شمارهٔ سی‌ای‌اس	۱۵۱۳۱۹-۳۴-۵ ;
پاب‌کم CID	۵۷۱۹;
IUPHAR/BPS	۴۳۴۵;
دراگ‌بنک	DB00962 ;
کم‌اسپایدر	۵۵۱۷ ;
UNII	S62U433RMH;
KEGG	D00530 ;
ChEBI	CHEBI:۱۰۱۰۲ ;
ChEMBL	ChEMBL۱۵۲۱ ;
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID5023748 ;
ECHA InfoCard	100.126.674
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیایی	C17H15N5O۱
جرم مولی	۳۰۵٫۳۴۱ g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)	Interactive image;
	SMILES O=C(C)N(CC)C1=CC=CC(C2=CC=NC3=C(C=NN23)C#N)=C1;
	InChI InChI=1S/C17H15N5O/c1-3-21(12(2)23)15-6-4-5-13(9-15)16-7-8-19-17-14(10-18)11-20-22(16)17/h4-9,11H,3H2,1-2H3 ; Key:HUNXMJYCHXQEGX-UHFFFAOYSA-N ;
	(صحت‌سنجی)

زالپلون که با نام تجاری سوناتا(Sonata) مشهور است، و در ایران توسط شرکت‌های بسیار محدودی چون شهردارو و سبحان دارو تولید گشته و جزو داروهای بسیار کمیاب محسوب می‌شود، یک داروی آرامبخش - خواب‌آور است که برای درمان بی‌خوابی استفاده می‌شود. زالپلون یک خواب‌آور غیر بنزودیازپینی از گروه پیرازولوپیریمیدین است.^[۱] زالپلون ترکیبی مشابه با گروه دارویی معروف تحت عنوان بنزودیازپین‌ها دارد. اگرچه حتی اثرات آن نیز شبیه بنزودیازپین‌ها است اما جزو آنها نیست. ساختار شیمیایی زالپلون بیشتر شبیه داروهای زولپیدم، زوپیکلون و اِس زوپیکلون است. این داروها به داروهای "گروه Z" مشهور هستند زیرا اول اسم همه آنها حرف "Z" دارد. این داروها جدیدترین نسل داروهای خواب‌آور هستند و عوارض و علی‌الخصوص اعتیادآوری کمتری نسبت به گروه قبلی یعنی بنزودیازپین‌ها دارند اما یکی از عوارض بسیار آزاردهنده آنها مخصوصاً در دوزهای بالا هالوسه (توهم) است. هالوسه ناشی از این داروها به شدت به دوز وابسته است. در بین این گروه دارویی زولپیدم بیشترین هالوسه را دارد. توهمات اغلب دیداری و شنیداری هستند. تغییرات گسترده و شدید در ادراک و آگاهی نسبت به زمان و مکان نیز رایج بوده‌اند. برخی حس کرده‌اند در یک زمین فوتبال قرار دارند! برخی با چاقو و از روی عدم آگاهی به وسایل خانه آسیب رسانده‌اند. موارد خودزنی مانند بریدن دست با چاقو نیز به وفور مشاهده شده‌است. علی‌رغم اینکه این افراد دچار پرخاشگری و توهم می‌شوند و حتی به خودشان صدمه می‌زنند، اما به خوبی تشخیص می‌دهند که نباید به انسان‌ها آسیب برسانند. آنها فقط از لحاظ پزشکی دچار مهارگسیختگی بسیار شدید و توهم و هذیان می‌شوند.^[۲] به‌طور کلی داروهای "گروه Z" همچون زالپلون نیمه عمر کوتاهی دارند (این دارو بین ۱ تا ۱/۵ ساعت) و متابولیسم آنها کبدی است.^[۳]

منابع ویرایش

↑ Rush CR, Frey JM, Griffiths RR (July 1999). "Zaleplon and triazolam in humans: acute behavioral effects and abuse potential". Psychopharmacology. 145 (1): 39–51. doi:10.1007/s002130051030. PMID 10445371. S2CID 12061258.
↑ انجمن داروسازان سیستم سلامت آمریکا
↑ سایت دارویاب

این یک مقالهٔ خرد داروشناسی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

[1] Rush CR, Frey JM, Griffiths RR (July 1999). "Zaleplon and triazolam in humans: acute behavioral effects and abuse potential". Psychopharmacology. 145 (1): 39–51. doi:10.1007/s002130051030. PMID 10445371. S2CID 12061258.

[2] انجمن داروسازان سیستم سلامت آمریکا

[3] سایت دارویاب

[۱]

[۲]

[۳]